بهترین فیلمهای ایرانی دهه شصتی
سینمای دهه ۶۰ تفاوت بسیاری با فیلم های دوره ما دارد؛ پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی، سینما را برای فیلمسازان آن دوره سختتر کرد. اما با این حال کارگردانان ما فیلمهای ماندگاری ساختند....
سینمای دهه ۶۰ تفاوت بسیاری با فیلم های دوره ما دارد؛ پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی، سینما را برای فیلمسازان آن دوره سختتر کرد. اما با این حال کارگردانان ما فیلمهای ماندگاری ساختند. حال امروز با ما همراه باشید تا ۱۰ تا از بهترین فیلمهای ایرانی دهه 60 را با شما مرور کنیم.
مادر (۱۳۶۸)
کارگردان | علی حاتمی |
بازیگران |
رقیه چهره آزاد، اکبرعبدی، محمدعلی کشاورز، امین تارخ، فریماه فرجامی، اکرم محمدی،
جمشید هاشم پور، حمید جبلی، حمیده خیرآبادی |
فیلم مادر به نویسندگی و کارگردانی علی حاتمی، یکی از بهترین فیلمهای ایرانی دهه 60 به حساب میآید، که البته در زمان اکران خودش، با تمام فروش فوق العادهای که داشت مورد نقد منتقدان نیز قرار گرفت و به گذشتهگرایی و سنتپردازی متهم شد. اما به نظر من میتوان مادر را جز آن دسته از فیلمهایی دانست که به مرور زمان ارزششان بیشتر معلوم میشود.
خلاصه فیلم: پیرزنی (رقیه چهره آزاد) که در سرای سالمندان زندگی میکند؛ برای آخرین روزهای عمرش، به خانهی قدیمی خود، پیش فرزندانش که هر کدام دل مشغولیهای خودشان را دارند، بازمیگردد. داستان روایتگر روزهای آخر زندگی مادر، و حال و هوای فرزندانش است.
هامون (۱۳۶۸)
کارگردان | داریوش مهرجویی |
بازیگران | خسرو شکیبایی، عزتالله انتظامی، بیتا فرهی، فتحعلی اویسی |
میتوان گفت که فیلم هامون به مرور زمان به یک «کالت» در ایران تبدیل شد. فیلم کالت به اثری میگویند که طرفداران پر و پا قرصی دارد که مدام دیالوگها و صحنههای فیلم را مرور میکنند و اتفاقات فیلم را در زندگی واقعی بازتاب میدهند. احتمالا دیالوگ معروف «این زن سهم منه، حق منه، عشق منه، من طلاق نمیدم» را از طرفداران این فیلم زیاد شنیده باشید.
جالب است که بدانید خسرو شکیبایی قبل از ایفا نقش در این فیلم، بازیگر معروفی در سینما نبود و فیلم هامون، سکوی پرتاب وی به سینمای ایران شد.
خلاصه فیلم: فیلم هامون پیرامون مردی به نام حمید هامون (خسرو شکیبایی) میگذرد که با توجه به عشق فراوانی که نسبت به همسرش مهشید (بیتا فرحی) دارد؛ زندگیاش در حال فروپاشی است. در همین حین حمید در حال نوشتن رسالهای با عنوان «عشق در ادیان ابراهیمی» است که آن هم به نتیجهی مطلوبی نرسیده است. تمام این مشکلات باعث شده هامون به شکل ویژهای درگیر تأمل و تعمق در این موضوع شود و دنبال راه حلی برای حل مشکلات عاطفیاش باشد.
باشو، غریبه کوچک (۱۳۶۴)
کارگردان | بهرام بیضایی |
بازیگران | سوسن تسلیمی، عدنان عفراویان، پرویز پورحسینی |
این فیلم در رایگیری های مختلف بین المللی جز بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران قرار گرفته است.
داستان فیلم: باشو (عدنان عفراویان) نوجوانی است که در جنگ تحمیلی خانواده خود را از دست داده و مجبور است جنوب را به قصد خانهای جدید ترک کند. او، بدون آنکه بداند، سر از منطقهای در شمال در میآورد. زنی بنام نایی (سوسن تسلیمی) سرپرستی باشو را برعهده میگیرد. باشو که حتی زبان این منطقه را بلد نیست، کم کم راه و رسم زندگی جدید را یاد میگیرد.
گلنار (۱۳۶۷)
کارگردان | کامبوزیا پرتوی |
بازیگران | غزل شاکری، شهلا ریاحی، محرم بسیم، اکبر دودکار |
داستان فیلم: گلنار دختر یتیمی است که با مادربزرگ و پدربزرگش زندگی میکند. روزی باد دستمال دستبافی که مادربزرگش برایش دوخته بود را به جنگل میبرد. گلنار به دنبال دستمال در جنگل گم میشود و خود را در خانهی خرسها مییابد.حال باید راهی برای رهایی و بازگشت به خانه پیدا کند.
اجاره نشینها (۱۳۶۵)
کارگردان | داریوش مهرجویی |
بازیگران |
عزتالله انتظامی، اکبر عبدی، حسین سرشار، حمیده خیرآبادی، رضا رویگری، فریماه فرجامی،
ایرج راد |
به راحتی میتوان گفت که ساخت فیلم طنز در دهه ۶۰ با توجه به شرایط ملتهب موجود، خیلی کار آسودهای نبود و مهرجویی با ساخت اجاره نشینها به بی توجهی به شرایط روز متهم شد؛ تا جایی که محسن مخملباف نوشت« حاضر بودم به خودم نارنجک ببندم و مهرجویی را بغل کنم و با هم به آن دنیا برویم» و او را یک فیلم ضد انقلابی میدانست.
اما با این حال اجاره نشینها تنها فیلم طنز داریوش مهرجویی، یک فیلم اجتماعی بود؛ که مشکلات آن روزهای ایران را به خوبی به تصویر کشید. و امروز با توجه به اینکه بیشتر از ۳۰ سال از ساخت این فیلم میگذرد، همچنان میتوان به راحتی بارها و بارها، اجازه نشینها را تماشا کرد. این فیلم را جز بهترین فیلمهای ایرانی دهه 60 خواند.
داستان فیلم: ساختمانی در حاشیه شهر، بدون وارث مانده است. عباس آقا (عزتالله انتظامی) مباشر ساختمان که خودش ساکن آنجاست سعی دارد با همکاری مشاور املاک، آن ملک را تصاحب کند. اما ساختمان اصلا در وضعیت مناسبی قرار ندارد و در این مدت کسی به آن رسیدگی نکرده است.
خانه دوست کجاست؟ (۱۳۶۵)
کارگردان | عباس کیارستمی |
بازیگران | بابک احمدپور، احمد احمدپور، خدابخش دفاعی |
داستان فیلم: یک کودک مدرسهای روستایی متوجه میشود که دفتر مشق دوستش را اشتباه برداشته است؛ برای جلوگیری از اخراج او، به بهانه خرید نان از خانه خارج میشود و راهی دشوار را پیش میگیرد تا دفتر را در روستای کناری به صاحبش برساند.
دونده (۱۳۶۳)
کارگردان | امیر نادری |
بازیگران | مجید نیرومند، موسی ترکیزاده، علیرضا غلام زاده، علی پاسدارزاده |
داستان فیلم: امیرو (مجید نیرومند) پسرک تنهایی است که رویای مهاجرت به آن سوی خلیج فارس را دارد؛ اما اوضاع بد و نابسامان مالی او را وادار به جمع کردن قوطیهای خالی، واکس زدن کفش و فروش آب یخ و این قبیل کارها میکند. تا اینکه امیرو متوجه میشود برای این که بداند اون سوی آبها چه خبر است باید بیشتر بیاموزد. پس به مدرسه شبانه میرود تا الفبا یاد بگیرد.
بایسیکل ران ( ۱۳۶۷)
کارگردان | محسن مخملباف |
بازیگران | محرم زینال زاده، اسماعیل سلطانیان، محمدرضا کسرایی، مهشید افشار زاده |
داستان فیلم: نسیم (محرم زینال زاده) مهاجر افغانی است که با خانوادهاش به پاکستان پناه برده. نقره همسر نسیم، بیمار است و به جراحی نیاز دارد ولی نسیم هزینه کافی برای درمان وی را ندارد و سر هر کاری که میرود هزینه درمان جور نمیشود. مرد دورهگردی (اسماعیل سلطانیان) به وی پیشنهاد میدهد که دور میدان شهر را به مدت یک هفته، بدون توقف رکاب بزند؛ و در برابر، هزینه عمل همسرش را دریافت کند. نسیم که در گذشته قهرمان دوچرخه سوار بوده، این شرط را میپذیرد.
شاید وقتی دیگر (۱۳۶۶)
کارگردان | بهرام بیضایی |
بازیگران | سوسن تسلیمی، داریوش فرهنگ، علیرضا مجلل |
داستان فیلم: مدبر (داریوش فرهنگ) گوینده مستندهای تلویزیونی است.در جریان صدا گذاری مستند جدید، همسرش کیان (سوسن تسلیمی) را سوار ماشین مرد دیگری که عتیقه فروش است و حق نگر نام دارد میبیند. مدبر بدگمان میشود و به تحقیق میپردازد و در پس رفتارهای کیان متوجه نگرانی و اضطراب وی میشود و میفهمد که او رازی را پنهان میکند.
عروس (۱۳۶۹)
کارگردان | بهروز افخمی |
بازیگران | ابوالفضل پورعرب، نیکی کریمی، عباس امیری مقدم |
داستان فیلم: حمید خوشمرام (ابوالفضل پورعرب) جوانی است که تازه از دانشگاه فارق التحصیل شده است و عاشق دختری به نام مهین (نیکی کریمی) است. اما پدر مهین به علت اوضاع مالی بد حمید با ازدواج آنها مخالفت میکند، پس حمید به سمت قاچاق دارو میرود تا بتواند اوضاع مالیاش را بهتر کند. در نهایت رضایت پدر مهین را به دست میآورد. حمید و مهین ماه عسل به شمال سفر میکنند. اما در راه با زنی تصادف میکنند و حمید از ترس فرار میکند. این تصادف باعث میشود بحرانی در زندگی حمید ایجاد شود که منجر به یک تحول درونی میشود.
جمع بندی
سعی کردیم ۱۰ تا از بهترین فیلمهای ایرانی دهه 60 که شاید این روزها کمتر راجع به آن٬ها صحبت می٬شود را به شما معرفی کنیم. دوست داشتید چه فیلمهای دیگری را نام ببریم؟ در مقاله بعدی به فیلمهای کدام دهه بپردازیم؟
بهترین فیلم های دهه ۶۰ کدامند؟
هامون، اجاره نشینها، مادر، باشو غریبه کوچک، خانه دوست کجاست؟و…
بهترین کارگردانان دهه ۶۰ کدامند؟
بهرام بیضایی، علی حاتمی، عباس کیارستمی، داریوش مهرجویی…
بهترین بازیگران دهه 60 که بودند؟
عزت الله انتظامی، علیرضا خمسه، فریماه فرجامی، علی نصیریان، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز