گزیده‌ای از داستان‌های ایرانی و «مجنونِ سلما»

کتاب «داستان‌های نوشتا: از نویسندگان معاصر ایران (۱۳۸۵ تا ۱۴۰۱)» به انتخاب حسین آتش‌پرور در ۴۴۱ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و بهای ۳۵۰ هزار تومان در انتشارات مروارید عرضه شده است.

در بخشی از «خانه داستان کجاست؟» به عنوان مقدمه به قلم آتش‌پرور آمده است: هر کدام از داستان‌های این مجموعه بیشتر به طرح مسئله تا شرح حادثه می‌پردازد. از این بابت داستان با زبان تازه، دنیای جدیدی به خواننده می‌دهد. با تجربه‌هایی که از گذشته داریم داستان‌نویسی ما در مسیر تکامل، با تنوع به سمت استقلال داستان می‌رود. نویسندگان داستان‌ها از گذشته عبور کرده‌اند و زبان خودشان را دارند که با نسل‌های قبل متفاوت است؛ ایدئولوژی‌زده نیست.

از داستان برای بیان عقاید کمتر استفاده می‌کنند. از قهرمان‌ها فاصله گرفته‌اند و به شخصیت و فردیت نزدیک می‌شوند و به طرف ادبیات و هنر می‌روند. داستان را برای داستان می‌خواهند نه برای سیاست و در خدمت آن. داستان‌ها شناخت درونی‌تر و عمیق‌تری از انسان و محیط او به ما می‌دهد. بیشتر نویسندگان امروز به داستان می‌اندیشند تا اینکه داستان را مستعمره و موضوع و یا ظرفی برای محتوا بدانند.

در مسیر داستانِ امروز می‌بینیم که به جزئیات و فردیت بیشتر توجه می‌شود. کمتر دخالت راوی را در آن می‌بینیم و یا با دانای کل روبه‌رو می‌شویم. اغلب نویسندگان داستان‌ها، شهرستانی‌اند و هر کدام در اقلیم خاصی از ایران زندگی می‌کنند. تنوع زیست در آثارشان منعکس است. ما با راویان روایت‌ها، شاد و غمگین به سفر‌های دور و نزدیک، به گوشه و کنار جغرافیایی می‌رویم که سرزمین شریفشان زبان فارسی است. داستان‌نویسانی که هرکدام ویژگی‌ها و زیست فردی خودشان را دارند و کمتر به یکدیگر شباهت دارند. نویسندگانی که تنها نقطه اشتراک‌شان جمع شدن در این مجموعه داستانی است.

در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «داستان‌های نوشتا» منتخبی است از موجودیِ داستان‌های کوتاه ایرانی در سال‌های ۱۳۸۵ - ۱۴۰۱ با تجربه‌های متفاوت و متنوع در زمان و مکان و موقعیت‌های مختلف و از چند نسل ادبی. کتاب با داستانی از ابراهیم گلستان، که از نویسندگان خاص نسل اول است. آغاز می‌شود. در مجموع شصت داستان کوتاه از شصت نویسنده ایرانی به انتخاب حسین آتش‌پرور (متولد ۱۳۳۱)، داستان‌نویس شناخته‌شده همروزگارمان در این کتاب آمده است.

همچنین کتاب «مجنونِ سلما» نوشته جان دوست با ترجمه فاروق نجم‌الدین در ۲۱۰ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و قیمت ۱۷۰ هزار تومان در نشر یادشده راهی بازار کتاب شده است.

در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: جان دوست (متولد ۱۹۶۵، کوبانی) نویسنده سرشناس کرد اهل سوریه، اثر خود را «داستانی تخیلی درباره یک شاعر حقیقی» معرفی کرده است. ملااحمد جزیری، شاعری که در نقش قهرمان این رمان ظاهر می‌شود، نقشی تاریخ‌ساز در میان کرد‌ها دارد. او پایه‌گذار شعر کلاسیک کردی است و پژوهشگران کرد او را بزرگ‌ترین شاعر تاریخ ادب خود می‌شمارند و جایگاهی، چون جایگاه حافظ در ادبیات فارسی برای او قائلند. داستان این رمان با دلباختگی این شاعر در دوران جوانی آغاز می‌شود. او محصل علوم فقهی است که چشمش به جمال شاهزاده خانمی از امارت‌نشین «جزیره»، بزرگترین امارت‌نشین کُرد در دوران دولت عثمانی می‌افتد. با این همه می‌فهمد که آرزوی وصال او سرابی بیش نیست. شاهزاده خانم نیز با آنکه با همین یک دیدار، دلداده و شیدای محصل جوان شده است، مدتی بعد به اشاره خانواده و به قول خود او «به آنچه تقدیرش بوده» تن می‌دهد و به عقد یکی از امیران کرد درمی‌آید.

آن محصل جوان بعد‌ها شاعری مشهور می‌شود و در دوران سالمندی شرح دلباختگی ناکام، اما همچنان فروزانش را برای یکی از شاگردانش روایت می‌کند.

جان دوست، در خلال روایتش از زندگی این شاعر، از ارتباط‌های عمیق ادبی آن روزگار جامعه کرد با فرهنگ ادبیات ایران پرده برمی‌دارد. از روایت او می‌فهمیم که زبان فارسی در محافل ادبی این منطقه، که جزئی از قلمرو عثمانی‌ها به شمار می‌رفت، چنان متداول بوده که به عنوان زبان غالب ادبی در شعر و نثر شناخته می‌شود.