مرغ آزاد

در بیت هشتم سروده قبلی واژه ما باید من باشد
کنده ای بود چو من خسته و پیر
قسمت بعد
4
تا که درب قفسش باز بشد
فارغ از خواندن آواز بشد

ترس از درب قفس داشت همی
یا نمی رفت جلو یا که کمی

دیگرش هیچ نبود آوازی
نه خیالی که کند پروازی

راه آزادی فراهم گشته
شاد اصلا که نه پر غم گشته

من در اندیشه چه چیزی سبب است
مرغ اینگونه چنین مضطرب است

خبر از عالم بیرون شاید
نیستش ورنه برون می آید

5

گوئی دانست مرا شاد کند
خویشتن را اگر آزاد کند

ساعتی یا که کمی بر تر رفت
تا که با ترس کنار در رفت

سر به پائین و دمش بالا زد
ناشیانه دل و بر دریا زد

رفت و بر شاخه ای آرام گرفت
مرغ آزاد اگر نام گرفت

6
مرغ آزاد ندارد آرام
گاه بر شاخه و گه بر لب بام

گل بجوید که بخواند آواز
با گل خویش کند راز و نیاز

این یکی هیچ ندارد شوری
از گل و غنچه نماید دوری

هوسش نیست که پرواز کند
بین گلها شده آواز کند

نه از این شاخه به آن شاخه پرد
لذت از باغ و گلستان ببرد

ترس صیاد نبودش اصلا
گر چه می دید عقابی بالا

ترس آزادی ز زندان بودش
قفس خویش گلستان بودش

7

یادم آمد که بدیدم در خواب
سر گنجشکی در چنگ عقاب

جای گنجشک کنون قنّاری ایست
در هوا نیز عقابی کاریست

مرغ بیچاره من عاقل نیست
ورنه از دشمن خود غافل نیست

خواستم از قفس آزاد شود
نه که در پنجه ی صیاد شود

دستکی کردمش از ترس عقاب
تا که بیدار کنم او از خواب

هر چه بود از سر آن شاخک جست
در کنار قفسش رفت و نشست

نظر انداخت به آزاد فضا
دل نمی خواست دهد دست قضا

زاخرین شاخه دگر پای گرفت
رفت و در آن قفسش جای گرفت

8

مدتی دور قفس گردیدم
اشک در چشم قناری دیدم

التماس از نگهش پیدا بود
ترک زندان قفس بیجا بود

تا که بستم در زندانش باز
جستکی کرده برفت در آواز

9

حال قنّاری و من یکسان است
تا به یاد است دلم زندان است

دست و پایم شده در بند بسی
نه خودم دانم و نه هیچ کسی

نه زبان بوده به فرمان دلم
نه قلم جرات عصیان دلم

چون که آزادی ندیدم اصلا
قفس خویش شناسم تنها

اگر آزاد از آن بودم چند
دست و پا هیچ نمیرفت به بند

پنجه در پنجه این بیدادی
بود تا دست دهد آزادی