پنج شنبه اول سال و سهم درگذشتگان از نوروز

به گزارش مشرق، آنها که همه‌روزه‌های هفته دلخوشند به پنج‌شنبه‌ها، گویا در مناسبت‌های خاص، بیشتر چشم انتظار ما هستند تا به سراغشان برویم، آخرین پنج‌شنبه سال کهنه، اولین پنج‌شنبه سال نو و لحظه تحویل سال از این وقت‌ها هستند. این کلام مرا، آنها که عزیزی از دست‌ داده‌اند خوب می‌فهمند و آن را با گوشت و پوست خود درک می‌کنند.

اگرچه برای هرکدام از ما، عزیزانمان در لحظاتمان جاری‌اند و ما با آنها در لحظه‌لحظه زندگی‌مان خاطره بازی می‌کنیم اما آئین زیبای ایرانیان برای گرامیداشت یاد رفتگان در پنج‌شنبه آخر سال و پنج‌شنبه اول سال و زیارت اهل قبور در این روزها خود گفتنی‌هایی دارد.

روح نیاکان، چشم ‌به ‌راه بازماندگان

نه‌ فقط امروزه مردم در مناسبت‌های خاص به سراغ اموات می‌روند حضور بر سرمزار رفتگان برای ایرانیان، از دوران باستان اهمیت داشته است، این صحبت‌های یک پژوهشگر بومی جنوب خراسان رضوی است گفت: از دوران باستان ایرانیان رسم داشتند در مناسبت‌هایی یاد رفتگان را گرامی می‌داشتند.

جواد روشندل خاطرنشان کرد: یکی از این ایام روزهای پایانی سال بوده که معروف به‌روزهای «پنجه» است و یک روز از پنج روز پایان سال، یاد رفتگان بزرگ داشته می‌شد.

وی اذعان کرد: بنا بر اعتقاد آنها، فروهر نیاکان (روح درگذشتگان) چشم‌انتظار بازماندگان هستند تا آنها به سراغشان بیایند و از آنها یاد کنند. امروزه این رسم در پنج‌شنبه آخر سال برگزار می‌شود و در برخی مناطق علاوه بر پنج‌شنبه آخر سال در اولین پنج‌شنبه سال نو هم برگزار می‌شود و به همین منظور، مردم بر سر مزار عزیزانشان در این روز حاضر می‌شوند و با توزیع انواع خوردنی‌ها و شستن سنگ مزار آنها با آب و گلاب و قرائت فاتحه‌ای روح رفتگان را شاد می‌کنند.

چیدن سبزه و هفت‌سین بر سرمزار رفتگان

فاطمه ترشیزی یکی از زنانی است که در اولین پنج شنبه سال جدید بر سر مزار پدرش حاضر شده و مشغول پخش شکلات است، او گفت: نوروز که می‌آید مطابق رسوم ما ایرانیان سفره می‌اندازیم و بر سر آن هفت‌سین می‌نهیم و هرکدام از سین، از سیر و سماق و سکه تا سرکه و سبزه، سیب و سنجد نمادی از جوشش وزندگی و امید است.

وی افزود: در اعتقادات ما با توجه به این‌که روح اموات ناظر همیشگی رفتار زنده‌هاست؛ حضور بر سرمزار آنها و چیدن میوه و شیرینی و سبزه و گاه هفت‌سین، نشانه‌هایی از زندگی در قبرستان است، این‌گونه به یاد ما می‌آورد که مرگ وزندگی با هم پیوندی غیرقابل گسستن دارند و رفتگان، زنده‌اند و تنها از سرایی به سرای دیگر رفته‌اند و ما در این روزهای دل‌تنگی، در غم از دست دادن آنها این‌گونه دل‌خوش به حضور و بودن روح رفتگان در کنارمان هستیم.

ثمره زیارت اهل قبور هم برای درگذشتگان هم برای بازماندگان

مدرس حوزه علمیه گفت: زیارت اهل قبور یکی از سنت‌های ماست که در برپایی این سنت همه آنها که عزیزی از دست‌ داده‌اند پیش‌قدم هستند و به زیارت امواتشان می‌روند.

غلامرضا رضایی افزود: بنا به اعتقادات مسلمانان، در دین اسلام، ثمره زیارت اهل قبور، هم برای رفتگان و هم برای بازماندگان است. گاه با زیارت اهل قبور، به برکت و احترام رفتگان، حاجت زندگان برآورده می‌شود و با خیرات برای اموات، روح رفتگان آرامش می‌بیند.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس روایات از امام صادق نقل‌شده که فرمودند؛ مردگان عشیره خود را زیارت کنید زیرا آنان با زیارت شما، شاد می‌شوند. علاوه بر این در زیارت اهل قبور به ‌ویژه پدر و مادر، حاجت خود را از خداوند خواسته و برای رفع آنها دعا کنید.

این مدرس حوزه علمیه اذعان کرد: رابطه داشتن زندگان با اموات و زیارت اهل قبور بنا به اعتقادات مسلمانان، آثار نیکی دارد و موجب آرامش روحی زندگان و آمرزش مردگان می‌شود. این در حالی است که بنا به فرهنگ ایرانی – اسلامی، حضور ما بر سر مزار آن‌هایی که در سال نو در کنارمان نیستند اما یاد و خاطره‌هایشان همواره با ماست خود گواه این است که آنها هم از این شادی عید و آمدن بهار سهم می‌برند و ما با رفتن بر سرمزارشان و نثار فاتحه‌ای و دادن خیرات، آنها را به‌روزهای بهاری‌مان دعوت می‌کنیم و به آنها نشان می‌دهیم که در این روزها که بیشتر به سراغ زنده‌ها می‌رویم و به دید و بازدید از خویشاوندان مقیدتر هستیم؛ به سراغ درگذشتگان هم می‌رویم و یاد آنها را هم گرامی می‌داریم.

امید که با آمدن بهار و نو شدن سال، سبک زندگی ما هم همچون طبیعت دچار تحول شود و روزهایمان به برکت نوروز بهاری باشد.