رکوردشکنی عدد پی؛ تا 105 تریلیون رقم بدست آمد!

یک شرکت ذخیره‌سازی داده بیش از ۱۰۰ تریلیون رقم پی را رمزگشایی کرده است که رکورد جهانی محاسبه عدد بی‌نهایت را شکست. باز کردن این تکه بزرگ پی به قدرت محاسباتی معادل صد‌ها هزار تلفن هوشمند نیاز داشت. عدد پی که اغلب به اختصار ۳.۱۴ خوانده می‌شود، یک عدد بی‌نهایت است، به این معنی که دارای اعداد اعشاری بی‌نهایت تکرار نشدنی است.

مقدار پی برابر است با محیط یک دایره (فاصله دور لبه آن) تقسیم بر قطر آن (فاصله بین دو نقطه مستقیماً مخالف). این بدان معناست که اگر قطر یا شعاع دایره را بدانید (نصف قطر) یا برعکس، می‌توانید محیط هر دایره‌ای را بفهمید، زیرا ما مقدار پی را می‌دانیم.

کشف ارقام اعشاری پنهان پی هیچ تاثیر واقعی بر ریاضیات ندارد، زیرا محاسبات به ندرت به بیش از چند ده رقم نیاز دارند. برای مثال، دانشمندان ناسا فقط باید ۱۵ رقم اعشار اول پی را بدانند تا بیشتر جهان را درک کنند. در عوض، محاسبه عدد به دقیق‌ترین مقدار آن مدت‌هاست به عنوان معیاری برای آزمایش برنامه‌های کامپیوتری جدید و سیستم‌های ذخیره سازی داده‌ها استفاده می‌شود.

در روز Pi (۱۴ مارس)، «Solidigm» یک شرکت ذخیره‌سازی رایانه در ایالات متحده مستقر در کالیفرنیا، در بیانیه‌ای اعلام کرد که پی را تا حدود ۱۰۵ تریلیون رقم اعشار محاسبه کرده است. برای بیان این موضوع، اگر این عدد را روی کاغذ با استفاده از فونت ۱۰ نقطه‌ای در یک خط پیوسته تایپ کنید، طول آن حدود ۳.۷ میلیارد کیلومتر خواهد بود، به این معنی که می‌تواند از زمین تا جایی بین اورانوس و نپتون برسد و جال است بدانید رقم ۱۰۵ تریلیون عدد پی، عدد ۶ است.

این محاسبه که حدود ۷۵ روز طول کشید و با ۳۶ درایو حالت جامد (SSD) اختصاصی این شرکت، یک رسانه ذخیره‌سازی که در بسیاری از جدیدترین لپ‌تاپ‌ها نصب شده است، انجام شد که در مجموع حدود ۱ پتابایت (۱ میلیون گیگابایت) داده مصرف کرد. همچنین برای انجام بخشی از محاسبات به پردازنده‌ها با اجزای قدرتمندتر نیاز است برای این که زمان انجام محاسبات لازم را کاهش می‌دهند. با این حال، ذخیره سازی قابل اعتماد و با ظرفیت بالا مسلماً مهم‌تر است، زیرا شما نیاز به ذخیره حجم عظیمی از داده‌ها در چنین فرآیندی دارید.

به گفته برایان بیلر، مالک Solidigm، این دستاورد، دستاورد کوچکی نبود چرا که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، بهینه سازی و اجرا داشت. در آوریل ۲۰۲۳، Solidigm به ۱۰۰ تریلیون رقم پی دست پیدا کرد که این مقدار توسط Google Cloud در سال ۲۰۲۲ محاسبه شده بود. قبل از آن، رکورد ۶۲.۸ تریلیون رقم بود که طی ۱۰۸ روز توسط یک ابررایانه در دانشگاه علوم کاربردی گریسونز در سوئیس در سال ۲۰۲۱ محاسبه شد. حتی، رکورد ۵۰ تریلیون رقمی در سال ۲۰۲۰ توسط تیموتی مولیکان از هانتسویل، آلاباما، با استفاده از رایانه شخصی ثبت شد.

با استفاده از کامپیوتر مغز انسان، برای بیشترین رقم پی حفظ شده توسط یک فرد، رکورد جهانی در حال حاضر ۷۰۰۰۰ است که توسط راجویر مینا در دانشگاه VIT هند در ۲۱ مارس ۲۰۱۵ بر اساس رکورد‌های جهانی گینس به دست آمد. همانطور که کامپیوتر‌ها در آینده قدرتمندتر می‌شوند، ما به ناچار شروع به کشف تکه‌های بزرگتر و بزرگتر پی خواهیم کرد. با این حال، مهم نیست که کامپیوتر‌ها چقدر قدرتمند شوند، به دلیل ماهیت نامتناهی آن، هرگز نمی‌توانیم کل عدد را کشف کنیم.