چرا روسیه در قاره سیاه محبوب نیست؟/ پشت پرده جاه طلبی های جغرافیایی پوتین در آفریقا

به گزارش اقتصادنیوز، اکثر رهبران سیاسی آفریقا در حال حاضر به سیاست های روسیه پسا شوروی و احتمالات اقتصاد در حال ظهور این بازیگر واکنش نشان می دهند. با ظهور جهان چندقطبی، برخی از رهبران برای انطباق خود با شرایط در حال تغییر به دنبال بازتعریف سیاست های توسعه شان هستند و به طور مؤثر بر روی تعهدات انتخاباتی کار می کنند. پروفسور ولادیمیر شوبین، فعال در مؤسسه مطالعات آفریقایی مسائل جدی را در روابط روسیه و آفریقا مطرح کرده که نیاز به بررسی دقیق دارد. در وهله اول، در داخل آفریقا، شواهد نشان می دهد که اکثر رهبران سیاسی به سیاست های پس از شوروی و احتمالات اقتصادی در حال ظهور در روسیه واکنش نشان می دهند. ولادیمیر پوتین و مقامات کرملین نیز به تدریج در عرصه تحکیم روابط سیاسی در سطوح ایالتی با آفریقا همگام شده اند.

مانور مشروط مسکو در قاره سیاه

پروفسور شوبین در این باره با مدرن دیپلماسی گفتگو کرده و در جریان این مصاحبه بر این مقوله تاکید کرد که در دوران جنگ سرد، آفریقا میدان بازی ایدئولوژیک ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی بود، اما همه معادلات پس از فروپاشی شوروی تغییر کرده است. به باورش رویکرد بوریس یلتسین و جانشین او ولادیمیر پوتین متفاوت است. امروز نباید به روسیه به عنوان ساختاری «یکپارچه» نگاه کرد که از جانب کرملین هدایت می شود. نیروهای سیاسی مختلفی برای کسب قدرت در کشور یا حداقل برای نفوذ بر آن رقابت می کنند. این نیروها نشان دهنده منافع گروه های مختلف سیاسی و اجتماعی هستند.به عقیده شوبین این امر در عرصه سیاست خارجی نیز صادق است، حتی اگر بر اساس «قانون اساسی یلتسین»، رئیس جمهور مسیرهای اصلی سیاست خارجی را تعیین کند. نیروهایی در روسیه وجود دارند که خواهان توسعه بیشتر روابط دوجانبه و همکاری اقتصادی قوی تر با آفریقا هستند. آنها نه تنها دوستان سنتی آفریقا را شامل می شوند، بلکه صنعتگران روسی هستند که علاقه مند به صادرات کالاهای تولیدی شان به کشورهای آفریقایی یا اکتشاف منابع معدنی می باشند.

شوبین درباب آینده روابط روسیه و آفریقا نیز گفت، قاره سیاه پتانسیل زیادی برای روابط دوجانبه ما دارد. به باروش در حوزه سیاسی، به ندرت اختلافات شدیدی بین روسیه و کشورهای آفریقایی به وجود آمده است هرچند همکاری روابط در سایر حوزه ها به ویژه همکاری های اقتصادی عقب مانده. بنابراین، تجارت دوجانبه چندین برابر کمتر از چین، هند و بسیاری از کشورهای خارجی با آفریقا ارزیابی شده است.شوبین در ادامه گفت، امروز بانک های روسی گام های اولیه برای فعالیت در آفریقا را برداشته اند، در حالی که کمبود تسهیلات اعتباری مانع اصلی توسعه موفقیت آمیز روابط اقتصادی بوده است. با این حال، روسیه به اطلاعات واقعی و عینی در مورد آفریقای مدرن نیاز دارد.به باور این تحلیلگر، مسکو مشکلات قاره آفریقا را بهتر از برخی دیگر از "کشورهای توسعه یافته" احساس می کند - هم به دلیل سابقه همکاری با کشورهای آفریقایی و هم به دلیل اینکه اغلب با مشکلات توسعه مشابهی روبرو است. با این حال به واسطه روند حاکم، این اعتماد وجود ندارد که دیپلماسی آفریقا توجه کافی به روسیه داشته باشد. شوبین در ادامه گفت که مسکو به عنوان حیاط خلوت اروپا قلمداد می شود. از سوی دیگر، ظرفیت مسکو برای انجام اقدامات عملی در همکاری با کشورهای آفریقایی به دلیل مشکلات اقتصادی داخلی خود محدود شده است.

روسیه در قاره سیاه محبوب نیست

به باور شوبین،آفریقا تنها در صورتی می تواند نقش مهم و منصفانه ای در "جهانی در حال جهانی شدن" ایفا کند که با تقویت موثر همکاری های قاره ای و منطقه ای خود را جهانی کند. به باورش برخی از رویدادها و تحولات اخیر و رویکرد سیاسی اتحادیه آفریقا به ما اجازه نمی دهد که خیلی خوشبین باشیم. بدبینی زیادی در مورد اینکه ایده اتحادیه آفریقا تا کجا می تواند پیش برود و چه دستاوردهایی برای این قاره دارد شکل گرفته است. این تا حد زیادی به نگرش سیاسی خود مردم بستگی دارد. شوبین در ادامه تاکید کرد،نگران‌ی اصلی فقدان یکپارچگی رویکرد بازیگران این قاره به مهم‌ترین مسائل بین‌المللی است.

آفریقایی ها باید این واقعیت را بپذیرند که جهان به تدریج تغییر کرده و باید تحولات را با سرعت بررسی کرد. از منظر شوبین زمان آن فرا رسیده که آفریقایی ها مسائل توسعه را جدی بگیرند و به طور تدریجی برای ایجاد حکمرانی خوب تلاش کنند و به شدت به دنبال بهبود رفاه برای جمعیت بزرگ فقیر خود باشند.این تحلیلگر بر این باور است که کشورهای آفریقایی برای توسعه روابط دوجانبه شان با روسیه گام هایی جدی برنداشته اند و کارهای زیادی برای تعمیق تعامل میان طرفین وجود دارد. از منظر او، شاید یکی از دلایلی که برخی از رهبران آفریقایی روسیه را "حذف" کردند، کمبود اطلاعات در مورد این کشور یا اطلاعات تحریف شده زیادی است که آنها از پوشش رسانه های غربی دریافت کرده اند. همچنین برخی از روزنامه نگاران خارجی که از اینجا برای رسانه های آفریقایی می نویسند به روابط دوجانبه آسیب وارد می کنند.