متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان (سندرم تخمدان پلی کیستیک) دختران مجرد چه تاثیر و عوارضی دارد؟

متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان دختران مجرد می‌تواند در درمان این بیماری که نوعی اختلال هورمونی و متابولیکی است موثر باشد. با این حال، هیچ دارویی بدون عوارض نیست. پس متفورمین برای تنبلی تخمدان نیز عوارضی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهید شد.

بیشتر بخوانید: راه حل های کاهش هورمون مردانه در بدن زنان

در این مقاله می‌خوانید:

• متفورمین چیست؟
• تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
• علائم تنبلی تخمدان
• متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان دختران مجرد
• طریقه مصرف متفورمین برای تنبلی تخمدان
• عوارض جانبی متفورمین برای تخمدان پلی کیستیک
• چه غذاهایی را نباید با متفورمین مصرف کرد؟

متفورمین چیست؟

متفورمین یکی از رایج‌ترین داروهایی است که برای دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود، اما می‌تواند نوعی بیماری متابولیکی مانند تنبلی تخمدان یا PCOS را نیز درمان کند. متفورمین در دسته دارویی بیگوانیدها قرار دارد. بیگوانیدها به کاهش میزان قندی که توسط کبد شما ساخته می‌شود کمک می‌کنند و در عین حال، حساسیت به انسولین را نیز بهبود می‌بخشند.

بیشتر بخوانید: سندرم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان

تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی است.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی است که طی آن، تخمدان‌های افراد آندروژن‌های زیادی تولید می‌کنند که نوعی هورمون جنسی مردانه است. در واقع، قبل از این‌که درباره متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان دختران مجرد صحبتی کنیم، باید با خود این بیماری کمی آشنا شویم.
در این بیماری، تخمدان‌ها می‌توانند کیسه‌های کوچک پر از مایع زیادی به نام کیست را تشکیل دهند. Poly به معنای «زیاد» است و کیستیک به این کیست‌ها اشاره دارد. بنابراین، پلی کیستیک به معنای «کیست‌های زیاد» است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل اصلی ناباروری نیز محسوب می‌شود، چرا که سطوح بالای آندروژن می‌تواند تخمک گذاری را با مشکل مواجه کند. بیماران PCOS معمولاً چرخه‌های قاعدگی طولانی و نامنظم دارند، زیرا اغلب اوقات تخمک گذاری نمی‌کنند. این بیماری، بیشتر در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی ایجاد می‌شود، اما می‌تواند در افراد لاغر نیز رخ دهد.

بیشتر بخوانید: علائم مهم تنبلی تخمدان در دختران + بی نظمی پریود

برخی از علل سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:

• سطوح بالای انسولین و مقاومت به انسولین: سطوح بالای آندروژن با مقاومت به انسولین مرتبط است. به این معنی که بدن شما به طور موثر از انسولین استفاده نمی‌کند که ممکن است در طول زمان منجر به افزایش سطح قند خون شود. پس مقاومت به انسولین با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است. از این نظر، متفورمین برای تنبلی تخمدان و دیابت داروی موثری است.
• التهاب با درجه پایین: این نوع التهاب نیز می‌تواند تخمدان‌های پلی کیستیک را برای تولید آندروژن تحریک کند و منجر به سندرم تخمدان پلی کیستیک شود.
• وراثت: اگر مادر یا خواهر شما نیز به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشد، احتمال ابتلا به این بیماری می‌شود.

در نهایت نیز، ابتلا به PCOS خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و هم‌چنین دیابت بارداری را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ۷ روش درمان تنبلی تخمدان که باید بدانید

علائم تنبلی تخمدان

علائم تنبلی تخمدان عبارتند از:

• پریودهای نامنظم یا بسیار سبک و حتی پریود نشدن
• بزرگ شدن و پر از کیست شدن تخمدان‌ها
• رویش موهای بدن از جمله روی قفسه سینه، شکم و پشت
• افزایش وزن به خصوص در اطراف شکم
• آکنه یا پوست چرب
• طاسی یا کم پشتی مو با الگوی مردانه
• ناباروری
• تکه‌های کوچک پوست اضافی روی گردن یا زیر بغل (تگ‌های پوستی)
• لکه‌های پوستی تیره یا ضخیم در پشت گردن، زیربغل و زیر سینه‌ها (آکانتوز نیگریکانس، نشانه مقاومت به انسولین)

متفورمین برای تخمدان پلی کیستیک فقط از روی علائم تجویز نمی‌شود. در واقع، برای اطمینان از تشخیص ممکن است آزمایش عدم تعادل هورمونی و مقاومت به انسولین به اضافه سونوگرافی از تخمدان‌ها نیز ضروری باشد.

بیشتر بخوانید: مهم ترین و شایع ترین بیماری های دستگاه تناسلی زنان؛ نشانه ها و عوارض

متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان دختران مجرد

متفورمین می‌تواند به درمان یکی از علل اصلی PCOS که مقاومت به انسولین است کمک کند.

متفورمین می‌تواند به درمان یکی از علل اصلی PCOS که مقاومت به انسولین است کمک کند. در واقع، متفورمین با حساس کردن سلول‌ها به انسولین باعث کنترل سطح قند خون می‌شود. این دارو ممکن است به بهبود عدم تعادل هورمونی و تنظیم چرخه‌های قاعدگی نامنظم نیز کمک کند.
به علاوه، درمان با متفورمین ممکن است در افزایش نرخ تخمک گذاری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز موثر باشد. با این حال، مصرف این دارو برای کسانی که می‌خواهند به زودی به بارداری برسند، توصیه نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین قرص برای تنبلی تخمدان چیست؟

در واقع، برای زنان مبتلا به تنبلی تخمدانی که مایل به بارداری هستند، داروهای دیگر مانند لتروزول یا کلومیفن سیترات (کلومید) در تحریک تخمک گذاری موثرترند. متفورمین برای درمان تخمدان پلی کیستیک می‌تواند تولید آندروژن را مهار کند که برخی از عوارض جانبی PCOS مانند رشد موهای ناخواسته را کاهش می‌دهد. در نتیجه، تعادل هورمونی بهتری حاصل می‌شود که به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می‌کند. به علاوه، یک مطالعه نشان داد که زنان چاق به دلیل مصرف این دارو وزن کم کردند. کاهش وزن می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و در کاهش علائم PCOS نیز موثر باشد.

بیشتر بخوانید: پریود کاذب یا فانتوم چیست؟ علت فانتوم پریود

طریقه مصرف متفورمین برای تنبلی تخمدان

بهتر است متفورمین را همیشه همراه غذا (در حین غذا یا درست بعد از غذا) مصرف کنید تا عوارض جانبی آن را کاهش دهید. قرص‌های روزانه معمولاً به ۲ دوز (صبحانه و شام) یا گاهی اوقات به ۳ دوز (صبحانه، ناهار و شام) تقسیم می‌شوند. سعی کنید دوز متفورمین خود را هر روز در ساعات مشخصی مصرف کنید تا با این روش، زمان مصرف آن را به خاطر بسپارید.
با این حال، اگر مصرف یک دوز از داروی متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را (همراه با غذا) مصرف کنید، اما اگر نزدیک به نوبت بعدی است، فقط همان دوز بعدی را در زمان مناسب مصرف کنید و از مصرف دو دوز پشت سر هم بپرهیزید.

بیشتر بخوانید: خونریزی های غیرطبیعی و پریودهای نامنظم

عوارض جانبی متفورمین برای تخمدان پلی کیستیک

شایع‌ترین عوارض جانبی متفورمین مربوط به دستگاه گوارش است و به طور کلی، عوارض مصرف این دارو عبارتند از:

• سوزش سردل
• دل درد
• حالت تهوع یا استفراغ
• نفخ
• گاز
• اسهال
• یبوست
• کاهش وزن
• سردرد
• طعم فلز در دهان

درمان با متفورمین هم‌چنین ممکن است توانایی بدن شما را برای جذب ویتامین B12 در معده کاهش دهد. تقریباً ۶ تا ۳۰ درصد از افرادی که متفورمین مصرف می‌کنند دچار کمبود ویتامین B12 می‌شوند. طبق مطالعات انجام شده، هر چه دوز متفورمین بالاتر باشد، خطر کمبود ویتامین B12 افزایش می‌یابد.
ویتامین B12 برای ایجاد DNA و گلبول‌های قرمز خون مهم است. پس داروی متفورمین برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند منجر به کم خونی شود و سطح گلبول‌های قرمز خون شما را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: درمان تخمدان پلی کیستیک با لاپاراسکوپی

چه غذاهایی را نباید با متفورمین مصرف کرد؟

غذاهایی که باید هنگام مصرف متفورمین از آن‌ها اجتناب کنید، عبارتند از:

• نوشیدنی‌های قندی: نوشیدنی‌های شیرین سطح قند خون شما را خیلی سریع افزایش می‌دهند و افزایش قند خون می‌تواند مقاومت به انسولین را بدتر کند.
• غذاهای حاوی قند افزوده: قند افزوده همیشه به راحتی قابل تشخیص نیست. (مثل شکر اضافه شده به ماست، میوه‌های خشک، برخی مواد مغذی و گرانولا) با این حال، می‌توانند مقاومت به انسولین و علائم PCOS را بدتر کنند.
• غلات تصفیه شده: غلات تصفیه شده نیز می‌توانند سطح قند خون شما را افزایش داده و مقاومت به انسولین را بدتر کنند. تورتیلاهای آردی، نان سفید و برنج سفید تنها چند نمونه هستند که در صورت مصرف داروی متفورمین برای تنبلی تخمدان باید از آن‌ها اجتناب کنید.
• غذاهای سرخ شده: یکی از شایع‌ترین عوارض متفورمین ناراحتی گوارشی است. غذاهای پرچرب می‌توانند مشکلات معده را بدتر کنند، زیرا هضم آن‌ها بیشتر طول می‌کشد و مدت بیشتری در معده می‌مانند. به علاوه، کالری بیشتر آن‌ها نیز می‌تواند به افزایش وزن کمک کند، پس سعی کنید این غذاها را کاهش دهید.

بیشتر بخوانید: سندرم تخمدان پلی کیستیک و بارداری

کلام آخر

سندرم تخمدان پلی کیستیک یک وضعیت پیچیده هورمونی و متابولیکی است که معمولاً از مقاومت به انسولین ناشی می‌شود. در این شرایط، دارویی به نام متفورمین برای درمان تنبلی تخمدان دختران مجرد می‌تواند کمک کننده باشد؛ چرا که این دارو حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد. البته یک سری عوارض جانبی نیز دارد که شایع‌ترین آن‌ها مرتبط با دستگاه گوارش است.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.