صله رحم واجب است؟

حجت الاسلام‌والمسلمین حسینی قمی درباره صله رحم گفت: صله‌ی رحم به معنای ارتباط همراه با لطف و احسان به خویشاوندان نسبی است، و نسبت به همگی یک وظیفه شرعی است و آثار و فواید بسیاری، مثل طول عمر، خوش خلقی و افزایش روزی برایش ذکر شده است.

به گفته این کارشناس مذهبی، صله‌ رحم نسبت به تمام خویشان زن و مرد با تقوا و بی‌تقوا، مسلمان و کافر، ظالم و صالح باید انجام شود. از حضرت علی (ع) نقل شده است: با خویشاوندانتان پیوند و رفت و آمد داشته باشید، هر چند آنان با شما قطع‏ رابطه ‏کرده‏ باشند.

حجت السلام حسینی قمی بیان کرد: البته صله‌ رحم درجاتی دارد که نسبت به شرایط و افراد، متفاوت است. صله رحم زمانی که باعث ضرر دنیایی یا دینی شود باید به حدی که ضرر ندارد تغییر کند و تقلیل یابد. مثلا در مقابل ظالم و گناه‌کار همراه با امر به معروف و نهی از منکر مناسب باشد و به صورتی انجام شود که این ارتباط تأیید اعمال آن‌ها محسوب نشود و در مقابل کسی که می‌داند از دیدن او خوشحال نمی‌شود باید به صورت کمک غیر مستقیم به او، یا پرس‌وجوی احوال او از دیگران باشد و به هر حال لطف خود نسبت به او را به روش‌های مختلف ابراز دارد.

وی افزود: واضح است که مرجع و معیار در چگونگی ابراز محبت و احسان، عرف است؛ زیرا به حسب عادات و رسومِ افراد و نزدیک و دور بودنِ آن‌ها فرق می‌کند. نوع این ارتباط به نیاز افراد نیز بستگی دارد، آن‌چنان که ممکن است بعضى نیاز مادّى داشته باشند و بعضى نیاز مادى نداشته ولى به کمک دیگرى نیازمند باشند. مانند پیرمرد و پیرزن افتاده‌‏اى که باید آنان را رسیدگی نمود، و بعضى ممکن است کمکِ فکرى بخواهند؛ و بعضى هیچ نیاز ندارند و فقط باید از آنان احوال‌‏پرسى کرد.

این کارشناس مذهبی اظهار کرد: به هر حال صله‌ رحم درجاتی دارد که با توجه به توان فرد، عرف اجتماع، نیاز افراد و برخورد و جواب‌دهی آنان متفاوت و قابل تغییر است؛ و تا هر درجه‌ای که ممکن است باید به این برنامه‌ی دینی عمل کرد.