حقابه گاوخونی تأمین نشود میلیون‌ها نفر باید کوچ کنند

سعید رحیمی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تالاب بین المللی گاوخونی وضعیت خوبی ندارد، اظهار داشت: تقریباً ۹۸ درصد از عرصه ۴۷ هزار هکتاری تالاب خشک شده و در سیلاب مردادماه امسال نیز یک درصد گاوخونی آبگیری شد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر آب مختصری از پساب شهرستان ورزنه به سمت تالاب می‌رود، خاطرنشان کرد: سازمان محیط‌زیست باید برای تأمین حقابه تالاب گاوخونی دفاع کند.

فرماندار ورزنه افزود: باید توجه داشت که معیشت مردم ورزنه به آب و کشاورزی گره خورده و از این رو اولویت اول ما بحث معیشت است اما برای گرفتن حقابه تالاب گاوخونی نیز در سال آبی پیش رو دفاع خواهیم کرد زیرا اگر خشکسالی ادامه یابد و حقابه تالاب را ندهند ما مجبوریم چند میلیون آدم را کوچ دهیم.

رحیمی تصریح کرد: اگر کانون ریزگردهای تالاب گاوخونی به سبب تداوم خشکی فعال شود به وسیله بادهایی که شش ماه از سمت شرق به غرب می‌وزد، شهر اصفهان و سایر شهرستان‌های استان را درگیر می‌کند و شش ماه دیگر سال که وزش بادها سویه غرب به شرق دارد استان‌های همجوار را در بر می‌گیرد.

وی ابراز داشت: وضعیت تالاب گاوخونی قصه پر غصه‌ای است که باید حقابه اش تأمین شود.

فرماندار ورزنه گفت: با توجه به اینکه فصل کشت منطقه نزدیک است جلسه‌ای با حضور مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان و شماری از کشاورزان منطقه برگزار کردیم که دغدغه کشاورزان را به ایشان انتقال دهیم اما در مورد تالاب گاوخونی نیز با مدیرکل مدیریت بحران و اداره کل محیط‌زیست صحبت‌هایی داشتیم و همه باید از تالاب دفاع کنیم زیرا مردم ورزنه با تالاب همزیستی دارند.

رحیمی افزود: تالاب یک موجود زنده است که اگر به حیات آن بی توجهی شود و از بین برود بر زندگی ما تأثیرات منفی خواهد داشت و آن زمان برای اقدام کردن شاید دیر باشد.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون طرح‌هایی برای تالاب گاوخونی به ما پیشنهاد شده از جمله اینکه پساب موجود حق تالاب باشد اما ۱۷۵ میلیون متر مکعب حقابه قانونی گاوخونی در سال است که ما تقاضا داریم این حق در جدول منابع و مصارف وزارت نیرو دیده و تأمین شود.

فرماندار ورزنه ادامه داد: در سال آبی که گذشت حتی کشاورزان یک روز آب آخر پشت سد مروان را از طریق کانال به تالاب انتقال دادند به این دلیل که کشاورزان دغدغه قصه آب تالاب را دارند زیرا این موجود زنده به کشاورزان کمک می‌کند و اگر به تالاب آب برسد چاه‌هایی در فاصله‌های بسیار زیاد و قنات‌ها تغذیه می‌شوند.

رحیمی افزود: از این رو همانگونه که کشاورزی و معیشت مردم ورزنه برای ما اهمیت دارد محیط زیستمان نیز مهم است زیرا زندگی ما به آن وابسته است‌.

به گزارش خبرنگار مهر، کم‌آبی و خشکی رودخانه زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی پس از گذشت ۲۳ سال، سال‌هاست که این حوضه آبریز واقع در یکصد کیلومتری جنوب شرق اصفهان را دچار بحران‌های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی کرده است.

تالاب بین المللی گاوخونی، عروس تالاب‌های ایران یکی از پُراهمیت‌ترین تالاب‌های کشور است که در تیر ۱۳۵۲ در کنوانسیون رامسر ثبت جهانی شد.

روند خشکی تالاب گاوخونی از سال ۱۳۷۸ شروع شروع شد و در ۲ دهه اخیر بدلیل نبود آب، بسیاری از زیستمندان این تالاب از بین رفته‌اند.

کارشناسان همواره در باره تبعات خطرناک خشکی تالاب گاوخونی هشدار داده‌اند زیرا اگر این تالاب بصورت کامل خشک شود به کانون خطرناک ریزگردهای سمی تبدیل خواهد شد که تا شعاع یکهزار کیلومتری و پنج استان کشور را درگیر خواهد کرد.

حقابه قانونی محیط زیست، زاینده‌رود و تالاب گاوخونی ۳۱۳ میلیون مترمکعب آب در سال است که سهم گاوخونی ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال‌های خشکی زاینده رود تعیین شده و تأمین این میزان حقابه می‌تواند کارکرد اکولوژیک آن را حفظ کند. این در حالی است که تا ۲ دهه پیش، تالاب گاوخونی سالانه با حدود یک تا دو میلیارد مترمکعب آب زاینده‌رود سیراب می‌شد.

طبق قانون، پس از آب آشامیدنی، تأمین حقابه محیط زیست در اولویت دوم قرار دارد با این حال، گاوخونی در سال‌های اخیر مورد بی‌مهری قرار گرفته است.

پایش‌های میدانی و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ۹۸ درصد از پهنه ۴۷ هزار هکتاری تالاب بین المللی گاوخونی هم اکنون خشک است و تنها ۲ درصد این پهنه به صورت لکه‌ای در ضلع شمال غرب تالاب رطوبت دارد که به دلیل ورود ۱۰۰ لیتر بر ثانیه زهاب کشاورزی و پساب تصفیه خانه جنوب از بند شاخ کنار وارد تالاب می‌شود.

این تالاب بین المللی بر اساس مصوبه شورای عالی آب ۱۷۶ میلیون مترمکعب حقابه در سال‌های کم بارش دارد و این در حالی است که دستکم طی ۲۰ سال گذشته حقابه گاوخونی به طور کامل تأمین نشده است و این تالاب پس از دو اکنون در آخرین روز سال آبی ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ نفس‌های آخر را می‌کشد.