بازارچه های مرزی فرصتی بی نظیر برای توسعه سیستان و بلوچستان

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: در سال‌های اخیر با توجه به اعمال تحریم‌های ظالمانه استکبار، بازارچه‌های شهرهای مرزی کشور، جایگاه ویژه ای از لحاظ ارزش اقتصادی و همچنین جذب گردشگران، به دلیل داشتن شرایط مناسب از جمله صدها کیلومتر مرز مشترک با کشورهای همسایه، پیدا کرده‌اند. این بازارچه‌ها، خلاء اقتصادی موجود در محدوده مرزها را جبران کرده و از خالی شدن حاشیه مرزها جلوگیری می‌کنند که این امر خود می‌تواند در بالا بردن ضریب امنیت مرزها و جلوگیری از قاچاق، بسیار مؤثر واقع شود.

با توجه به اینکه سیستان و بلوچستان جوان‌ترین استان کشور است و موضوع بیکاری یکی از معضلات جدی آن است قطعاً با راه اندازی بازارچه‌ها و گذرگا ه های مرزی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی مرزها، وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم مرزنشین منطقه رونق می‌یابد و از مهاجرت مردم این دیار و پیدایش پدیده نامبارک حاشیه نشینی هم جلوگیری می‌شود.

توسعه اقتصادی مناطق دور افتاده و محروم در شهرهای مرزی با عنایت به مقوله امنیت مرزی و بهره گیری از قابلیت‌های مرزنشینان در دفاع از حدود و ثغور کشور، اهمیت بازارچه‌های مرزی را دوچندان می‌کند

توسعه اقتصادی مناطق دور افتاده و محروم در شهرهای مرزی با عنایت به مقوله امنیت مرزی و بهره گیری از قابلیت‌های مرزنشینان در دفاع از حدود و ثغور کشور، اهمیت بازارچه‌های مرزی را دوچندان کرده و رونق خاصی به اقتصاد ساکنین حاشیه مرزهای رسمی می بخشد. از سوی دیگر، بازارچه‌ها پتانسیل تبدیل کردن شهرهای مرزی به شهرهایی با هدف گردشگری را نیز دارا هستند و می‌توانند موجب توسعه این صنعت درآمدزای دنیای معاصر شوند.

طبق تعریف بازارچه‌های مرزی محوطه‌ای محصور و کنترل شده واقع در نقاط مرزی هستند که مطابق با استانداردهای معین به صورت مستقل یا در قالب تفاهم نامه منعقد شده بین ایران و کشورهای همجوار تأسیس می‌شوند و دارای محدوده و سقف مشخص سالانه ای برای انجام فعالیت‌ها و تبادلات تجاری خود هستند. استان سیستان و بلوچستان یکی از مناطقی است که با داشتن حدود ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک (۱۱۰۰ کیلومتر مرز خشکی و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی) با افغانستان و پاکستان در دل خود شهرها و روستاهای مرزی زیادی را جای داده است.

سیستان و بلوچستان بر اساس مصوبه دولت دارای ۱۳ بازارچه مرزی است که بالاترین تعداد بازارچه‌های فعال در میان استان‌های مرزی کشور را دارد. از مجموع ۱۳ بازارچه مصوب سیستان و بلوچستان، قرار است ۶ بازارچه در مرز مشترک با افغانستان و ۷ بازارچه در مرز مشترک با پاکستان فعالیت کنند اما در حال حاضر تنها ۸ بازارچه فعال مرزی دارد که ۵ بازارچه آن در مرز مشترک با پاکستان شامل میرجاوه، پیشین، کوهک، جالق و ریمدان و همچنین دو بازارچه مرزی در مرز مشترک با افغانستان شامل میلک و گمشاد است.

گذرگاه‌های رسمی سیستان و بلوچستان به ۱۱ مرز افزایش می‌یابد

این وعده وزیر راه و شهرسازی در حالی مطرح می‌شود که همچنان مشکلات و کمبودهای زیرساختی در برخی از گذرگاه‌های مرزی سیستان و بلوچستان باعث ایجاد مشکلات برای مردم و بازرگانان شده است.

مردم عادی هم باید بتوانند در مرزها تجارت کنند

از همین رو محمد صالح عزیزی یکی از شهروندان سیستان و بلوچستانی در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: با اشاره به خشکسالی‌های دو دهه اخیر در استان و از بین رفتن زمینه اشتغال در حوزه کشاورزی و دامداری و مهاجرت روستاییان و عشایر به شهرها قطعاً با راه اندازی بازارچه‌های مرزی و بهره برداری حداکثری از مرز باید شرایط استفاده مرزنشینان از این فرصت فراهم شود.

وی با اشاره به اینکه در برخی از گذرگاه‌های مرزی سیستان و بلوچستان همچنان زیرساخت‌های لازم از جمله راه دسترسی مناسب و همچنین زیرساخت‌های ارتباطی از جمله اینترنت وجود ندارد، افزود: البته متأسفانه علاوه بر این مشکلات در برخی از گذرگاه‌های هنوز نماینده‌های دستگاه‌های اجرایی مرتبط نیز به خوبی مستقر نشده‌اند.
عزیزی با تاکید بر اینکه مردم عادی هم باید بتوانند در مرزها تجارت کنند، افزود: متأسفانه گاهاً مشاهده می‌شود در مرزهای استان سیستان و بلوچستان تنها افرادی خاص به تجارت و صادرات مشغول هستند و هماهنگ نبودن دستگاه‌های مرتبط با یکدیگر مانعی برای فعالیت مردم عادی است.

بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان جزو فعال‌ترین بازارچه‌های مرزی کشور است

ماندانا زنگنه، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: بازارچه‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان در زمینه صادرات و واردات از فعال‌ترین بازارچه‌های کشور محسوب می‌شوند.

وی عمده کالاهای صادراتی از سیستان و بلوچستان را سیمان، سیب‌درختی، کاشی و سرامیک عنوان کرد و افزود: این استان به دلیل همجواری با کشورهای آسیای میانه و دست داشتن در آب‌های آزاد جهانی به عنوان کوتاه‌ترین راه ارتباطی کشورهای حوزه آسیای میانه با جهان شناخته می‌شود که بهره‌گیری از این مزیت می‌تواند آن را به سکوی اقتصادی منطقه تبدیل کند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان ادامه داد: از همین رو در مذاکرات و پیگیری‌های صورت گرفته با مسئولان کشورهای همسایه، به تازگی و در حاشیه آئین افتتاح مرز رسمی ریمدان در خصوص راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی خرده فروشی با مدیران و هیأت کشور پاکستان مذاکره انجام شد.

وی تصریح کرد: در صورت اجرایی شدن طرح بازارچه‌های مرزی خرده‌فروشی درآمد و معیشت تعداد زیادی از مرزنشینان این استان تحت تأثیر مستقیم قرار می‌گیرد.

زنگنه با بیان اینکه مبادلات تجاری مرزی یکی از شاخص‌های اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و امرار معاش مردم مرزنشین است، تصریح کرد: اجرای این بازارچه‌ها در نقاط مرزی سیستان و بلوچستان علاوه بر تأثیر مستقیم بر درآمد مرزنشینان، امنیت منطقه را نیز افزایش می‌دهد.

صادرات بیش از ۹۵۰ هزار تن کالا از بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان

مبین میر، مدیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون میزان صادرات از بازارچه‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان بیش از ۹۵۰ هزار تن بوده است.

وی با اشاره به اینکه این حجم صادرات با توجه محدودیت‌های تردد و حمل و نقل ناشی از بیماری کرونا، یک رکورد محسوب می‌شود، افزود: طی این مدت بیشترین میزان صادرات از طریق بازارچه‌های مرزی میرجاوه و کهک انجام شده است.

مدیر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان گفت: در حال حاضر این استان دارای ۸ بازارچه مرزی فعال شامل بازارچه‌های مرزی گمشاد و میلک در شهرستان هیرمند، بازارچه مرزی میرجاوه، بازارچه مرزی کوهک و جالق شهرستان سراوان، بازارچه مرزی پیشین شهرستان سرباز و بازارچه مرزی ریمدان شهرستان چابهار است.

در شش ماه اول سال جاری ۱۰ درصد تجارت کشور از طریق بازارچه‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است

وی ادامه داد: در حال حاضر بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان از گمشاد در حوزه کشور افغانستان تا ریمدان در حوزه کشور پاکستان فعال است و اغلب صادرات به کشور پاکستان از طریق این مرزها انجام می‌شود.

میر با اشاره به اینکه در شش ماه اول سال جاری ۱۰ درصد تجارت کشور از طریق بازارچه‌های مرزی استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است، تصریح کرد: همچنین اقدامات زیرساختی بازارچه مرزی پسابندر شهرستان چابهار در حال انجام بوده و در دهه فجر امسال به بهره‌برداری می‌رسد.

در مجموع با توجه به مرزی بودن سیستان و بلوچستان توسعه بازارچه‌های مرزی قطعاً می‌تواند به عنوان برگ برنده این استان و تسهیل کننده برای قرار گرفتن در مدار و ریل توسعه شمرده شود و در این میان وجود قرابت و نزدیکی فرهنگی و دینی میان مردم این استان با استان‌های هم مرز خود در افغانستان و پاکستان و برقراری روابط دیرینه تجاری میان مردمان این استان در فراهم کردن شرایط برای توسعه این مناطق بسیار حائز اهمیت است.