هیجان سفر مجازی به ریگ یلان/ مشاهده کوه‌های مریخی در قلب کویر

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: شاید تا چند سال گذشته کمتر کسی تصور می‌کرد که می‌توان به کویر هم به عنوان یک جاذبه گردشگری جذاب نگاه کرد.

اما امروزه برای انسان خسته از زندگی روزمره شهری و خسته از سر و صداها و آلودگی‌های صوتی درنگی در کویر و تماشای آسمان صاف و شب‌های پر ستاره‌اش بسیار لذت بخش است و می‌تواند آرامشی بی بدیل به افراد هدیه کند.

کویر فرصتی برای خلوت‌کردن با خویشتن و سفری به درون است. فرصتی برای دورشدن از روزمرگی‌ها و دغدغه‌ها است.

آغاز یک سفر مجازی

هر چند این روزها به واسطه شیوع کرونا نمی‌توان برای سفر برنامه‌ریزی کرد، اما می‌توان با خواندن و شنیدن وصف کویر و تماشای تصاویر مربوطه به آن به صورت مجازی به دل کویر رفت و خود را برای لحظاتی در آسایش و آرامش بی بدیل روستاهای مشرف به آن تصور کرد.

دقایقی را فارغ از همه مشغله‌ها دل به کویر نهبندان می‌دهیم و با خواندن توصیف آن خود را در میانه تپه‌های ماسه‌ای، زیر نخل‌های درختان روستاهای کویری و یا شب هنگام در حال تماشای ستارگان پرنور کویر تصور کنیم.

ریگ یلان، مقصدی برای کویرنوردان ماجراجو

۵۰ کیلومتری جاده نهبندان به زاهدان تپه‌های ماسه‌ای بسیار بلندی را مشاهده می‌کنیم که بلندی بسیاری از آنها به ۵۰۰ متر نیز می‌رسد.

شاید برای خیلی از افراد این تپه‌های ماسه‌ای بلند جز یک جاذبه بصری چیز دیگری نباشد اما آفروید سواران و علاقمندان به ورزش‌های کویری می‌دانند که وجود چنین تپه‌های ماسه‌ای چقدر از نظر کار وزرشی ارزشمند است.

شرایط این منطقه گردشگری جهانی که ریگزار یلان می‌نامند، تنها برای حیات و عبور شتر مناسب است و اگر دمی در آسایش این کویر اقامت کنیم، صدای زنگ کاروان عبور شترها را خواهیم دید که در واقع آهنگ زندگی در روستاهای مشرف به کویر است.

گفتنی است که ریگزار یلان در نزدیکی حیدرآباد نهبندان به عنوان گرم‌ترین نقطه کره زمین بنا به تشخیص حسگرهای ماهواره‌های ناسا در چندین سال متوالی شناخته شده است.

نیوز تراولز پدیا سایت معتبر جهانی گردشگری این بیابان بی‌نظیر را به عنوان یکی از ۱۲ نقطه گردشگری هیجانی و ماجراجویانه دنیا اعلام نمود و سفر به این کویر را برابر سفر به فضا دانست.

دهسلم، همسایگی نخل و ماسه

۸۵ کیلومتر از جنوب غرب نهبندان که بگذریم به روستایی کویری می‌رسیم که زیبایی‌های بی بدیل آن نه تنها برای ایرانیان بلکه برای بسیاری از گردشگران غیر ایرانی از کشورهای مختلف نیز بسیار دیدنی و جذاب بوده است.

درخت‌های نخل بی‌شمار، حصیربافی‌های زیبا و نمک‌زارهای بی‌بدیل از جذابیت‌های روستای دهسلم است و به عبارت دیگر می‌توان دهسلم را بهشتی در کویر نامید. همسایگی نخل ماسه به تنهایی زیبایی منحصر به فردی است که می‌تواند شوق سفر به این منطقه را دو چندان کند

در دهسلم بی‌واسطه و نزدیک‌تر از هر جای دیگری می‌توان منظره زیبای طلوع و غروب خورشید را دید و از تماشای این جذابیت‌های بی‌مثل و مانند طبیعت لذت برد.

دهسلم تنها یکی روستای کویری نیست، بلکه بنا بر نظر کارشناسان اصلی‌ترین مسیر ورود به بیابان لوت این اثر طبیعی ثبت شده در فهرست میراث جهانی است و از این نظر مبدأ سفر بسیاری از کویرنوردان و علاقه مندان به کویرنوردی تلقی می‌شود.

در سال‌های اخیر ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی در این روستا شرایط را برای حضور گردشگران بیش از گذشته فراهم کرده است.

روستای خوان‌شرف و آسبادهایی از جنس تاریخ

تنها پنج کیلومتر که از شرق نهبندان که بگذریم به روستای زیبای خوان شرف می‌رسیم. روستایی که همواره در معرض بادهای ۱۲۰ روز سیستان بوده اما مردمی بومی آن توانسته‌اند از همین اتفاق یک فرصت بی‌بدیل و یک زیبایی تاریخی بسازند.

گردشگران خوان‌شرف را به آسبادهای زیبا و تاریخی آن می‌شناسند. استفاده از نیروی باد جهت چرخش سنگ آسیاب حداقل سابقه هزار ساله دارد و نخستین گزارش از وجود چنین آثاری در نوشته‌های مسعودی در سده چهارم ه. ق وجود دارد.

آسبادها سازه‌های بادی است که در گذشته به منظور آسیاب کردن گندم به کار گرفته می‌شد و تا ۷۰ سال پیش در منطقه خراسان‌جنوبی به ویژه در شهر و بخش‌های نهبندان به خاطر وجود بادهای ۱۲۰ روزه مورد استفاده بوده است.

این آسیاب بادها برخلاف آسیاب گندم اروپایی که به صورت افقی طراحی شده محورهایی به صورت عمودی دارد.

گفتنی است که علاوه بر خوانشرف همچنین در روستاهای چهارفرسخ، رومه، میغان، همند، نیز آسبادهایی وجود دارد که تمامی آنها دارای مالکین خصوصی است.

کوه‌های مریخی در قلب کویر

حدود ۱۰ کیلومتر پس از نهبندان به سمت شهداد کوه‌هایی در دو طرف جاده نمایان می‌شود که به کوه‌های مینیاتوری یا مریخی معروفند.

این کوه‌ها زیبا از نوع رسوبی بوده و به علت فرسایش سریع در برابر باد و باران به شکل دندانه دندانه و پر از لبه‌ها و چاک‌های مکرر در آمده‌اند که بومیان این منطقه به سبب شکل غیر عادیشان، از آنها با عنوان کوه‌های «مریخی» نیز یاد می‌کنند.
رنگ تقریباً سفید رنگ کوه (چیزی میان طوسی و سفید) با واریزه‌های بسیار در پای آن، وجود گرما و حرارت، مناظری رویایی و تخیلی را در ذهن بیننده پدید می‌آورد و باعث شده تا این جاده به یکی از زیباترین مناطق ایران تبدیل شود.

از یک سو کوه‌های مخروطی مریخی با آن رنگ خاکستری خیال‌انگیز و سوی دیگر ماسه‌های شنی بیابانی در کرانه آن در کویر لوت نهبندان واقع شده است، توانسته ترسیم‌گر یک جاذبه طبیعی زیبا باشد.

این کوه‌ها در زمان گذشته به زیر خروارها خاک مدفون بوده و امروز با گذشت زمان، مشاهده می‌شوند. در اثر تغییرات جوی و آب و هوایی و باران‌های موسمی، خاک‌ها از روی آنها به دامنه‌ها ریخته شده و چهره اصلی این کوه‌ها نمایان شده است.

شاید برخی تصور کنند که با دست‌سازهای انسانی چون پارک‌ها و آبشارهای مصنوعی می‌توان برای دیگران جذابیت بصری ایجاد کرد.

اما برای مردم خراسان‌جنوبی و نهبندان ثابت شده است که کویر لوت و روستاهای مشرف به آن با همه سادگی و زیبایی و دست نخوردگی‌اش به واسطه زیبایی‌های طبیعی همواره یکی از مقاصد مسافران و گردشگران بوده است.

ان‌شاء الله بعد از آنکه توانستیم با همیاری همدیگر این بیماری را از تن مردم شهر و کشورمان دور کنیم و دوباره عزم سفر کردیم، بی‌شک کویر با مردمان سخت‌کوش، قانع و مهمان نوازش پذیرای آنانی خواهند بود که می‌خواهند از آرامش کویر توشه برگیرند.