چرا جایزه نوبل به نویسندگان ایرانی نمی‌رسد؟

علیرضا زرگر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در تأثیرگذاری جوایز ادبی معتبر بین‌المللی شکی نیست و این تأثیرگذاری، بیشتر در حوزه توسعه ادبیات هر کشور و شناساندن آن به سایر کشورهای جهان است. درواقع اهمیت این جوایز، به حدی است که همه کشورها به‌ویژه کشورهای همسایه مثل ترکیه، عمان و... در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بتوانند جوایز ادبی را برای نویسندگان کشورشان به ارمغان بیاورند.

وی ادامه داد: باید توجه داشت نویسندگانی که موفق به دریافت جوایز ادبی معتبر جهان شدند، همچون نجیب محفوظ در مصر، اورهان پاموک در ترکیه و... با دولت‌هایشان زاویه فکری داشته و مدافع رعایت بیشتر حقوق مدنی، حقوق بشر و خیلی موارد دیگر بودند اما این زاویه فکری با دولت، هیچ‌گاه باعث نشد که دولتشان آن‌ها را تحریم کند و مساعدتی در انتشار و معرفی آثارشان نداشته باشد. بلکه بالعکس بیشترین همکاری را برای معرفی این نویسندگان و آثارشان کرده و هر وقت که این نویسنده سخنرانی‌ای داشته باشد مسئولان مهم و سفرای آن کشور در صف اول سخنرانی او می‌نشینند.

مدیر جایزه ادبی مهرگان با اشاره به همکاری کشورهای همسایه با نویسندگان موفق سرزمینشان گفت: این دولت‌ها کتاب‌های مهم نویسندگانشان را به زبان انگلیسی، فرانسه و دیگر زبان‌های زنده دنیا ترجمه می‌کنند. برای مثال نهادهای مسئول در دولت ترکیه برای حمایت از آثار نویسندگان بسیار هزینه می‌کنند و بهترین مترجم و بهترین ناشر را راغب به انتشار کتاب‌ها کرده و در آخر نیز به توزیع گسترده کتاب چاپ‌شده در سطح جهان کمک می‌کنند.

زرگر تصریح کرد: کشورهای عرب‌زبان، حدود ۲۵ سال برای معرفی ادبیات شاخص خود هزینه و خرج می‌کردند و در این سال‌ها هیچ‌یک از نویسندگانشان در حوزه جهانی موفقیتی نداشت اما با این دیدگاه پیش رفتند و در سال‌های اخیر جوایز معتبر بین‌المللی را نیز کسب کردند.

وی افزود: جوخه الحارثی نویسنده زن عمانی در حالی موفق به دریافت جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۱۹ شد، که تعداد کل نویسندگان این کشور بسیار کم است اما با تقویت و حمایت از همین تعداد کم چنین موفقیتی برای آن‌ها حاصل شد. اکنون ترجمه کتاب‌های این نویسنده جزء بهترین ترجمه‌های جهان است و حتی در ایران نیز حدود شش ناشر در حال ترجمه کتاب‌های او به زبان فارسی هستند.

مدیر جایزه ادبی مهرگان با اشاره به اینکه دولت ایران ۸۵ درصد از کل امکانات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را در اختیار دارد، تأکید کرد: ما به‌عنوان نویسنده و فعال در حوزه کتاب از دولت و وزارت ارشاد انتظار داریم که به بالندگی ادبیات کشورمان کمک کند و فقط به حمایت از جوایز دولتی و برگزیدگان آن‌ها تکیه نکند چراکه در سایر جوایز بخش خصوصی نیز آثار خوبی برگزیده می‌شود. دولت وظیفه دارد این آثار برجسته را به زبان‌های دیگر ترجمه و با کمک ناشران بین‌المللی به توزیع آن که توزیع ادبیات کشور است کمک کند.

زرگر بابیان اینکه اگر این اتفاق در مورد ۱۰ تا ۱۵ کتاب بیفتد به‌تدریج ادبیات ایران جای خودش را در سطح جهانی باز می‌کند، گفت: دولت‌ها باید حمایت کنند، نگاه خودی و غیرخودی را ترویج ندهند، بلکه ادبیات را ببینند. اگر ادبیات ما در سطح جهان حرکت کند زمینه معرفی رمان، مجموعه داستان و سایر قالب‌ها نیز در همین سطح فراهم می‌شود.

وی یادآور شد: در حال حاضر، دولت به کتاب‌های برگزیده جوایز دولتی، کمک مالی می‌کند و این آثار را در نمایشگاه فرانکفورت و ... به نمایش می‌گذارد. همچنین در نمایشگاه کتاب تهران به مردم بن کتاب برای خریداری آن‌ها می‌دهد اما متأسفانه این اتفاق هیچ‌وقت برای کتاب‌هایی که جوایز ادبی مستقل را دریافت می‌کنند رخ نمی‌دهد.

مدیر جایزه ادبی مهرگان خاطر نشان کرد: جوایز ادبی مستقل تحت‌فشار هستند و امکانات مالی کافی ندارند تا بتوانند کتاب‌های برگزیده خود را با ترجمه‌ای حرفه‌ای و تخصصی به جهان عرضه کنند. اگر حمایت‌های لازم انجام شود، نویسندگان ایرانی نیز می‌توانند در آینده‌ای نزدیک شاهد دریافت جوایز معتبر ادبی مثل نوبل باشند.

انتهای پیام