چگونه غزل بگوییم؟

حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، کلمه عربی «غزل» اصالتاً به معنای عاشقی و حدیث عشق است؛ اما این واژه در اصطلاح ادبیات فارسی، قالبی است با میانگین ۵ تا ۱۲ بیت از سخنان عاشقانه که مصراع اول آن با مصراع‌های زوج شعر، هم قافیه باشند.

شاعران فارسی زبان این قالب احساسی و پرشور را غزل نامیده اند؛ اما به مرور زمان با ورود حکمت، عرفان و مفاهیم اخلاق قالب شعری غزل از شکل پیشینش فاصله گرفت و به اخلاق و عرفان نزدیک‌تر شد. در آثار شهید بلخی، دقیقی طوسی و رودکی می‌توان نمونه‌های کاملی از غزل را یافت.

حسین منزوی، قیصر امین پور، محمد علی بهمنی، شفیعی کدکنی، منصور اوجی، صدرا ذوالریاستین، غلامحسن اولاد، منصور پایمرد، شاپور پساوند، عزیز شبانی، پرویز خائفی و اسماعیل عسلی را می‌توان از چهره‌های موفق غزل نو نامید.

سید محمود علوی نیا شاعر کشورمان در این زمینه در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ به ارائه توضیحاتی پرداخت.

تعریف شما از قالب شعری غزل چیست؟

برای سرودن در هر قالب شعری ابتدا ذوق و دریچه‌ باز ذهنی ملاک است. شعر سرودن از دو بعد جوشش و کوشش تشکیل شده است. شاعر باید جوشش و همت مورد نیاز خود را در سرودن شعر احساسی و عاشقانه که همان غزل است، به کار گیرد.

آیا هرکسی می‌تواند قالب شعری غزل را به شکل مناسب به مخاطب ارائه دهد؟

اگر شاعر با اشتیاق و تمام حس خود به سرودن شعر اقدام کند و به آن علاقه زیادی داشته باشد؛ ۱۰۰ درصد می‌تواند به ارائه درست غزل بپردازد. در غیر این صورت شعر مصنوعی هرگز به دل مخاطبان نمی‌نشیند.

آیا رفتن به کلاس‌های آموزشی برای سرودن شعر فارسی لازم است؟

برای سرودن شعر کلاسیک به شدت به آموزش‌های ضروری و مکرر احتیاج است. خود من کلاسی را در همین خصوص برای چند شاعر به منظور درست فهمیدن شعر برگزار می‌کنم.

چرا کار بعضی از شاعران مخصوصاً تازه کار‌ها خاص می‌شود؟

خاص و پرفروش شدن کار بعضی از شاعران به مطالعه آن‌ها و عجله نکردنشان در چاپ کتاب ربط دارد. شاعری که زبانش به زبان روز و نزدیک به زبان مردم باشد، سعی می‌کند با گلچین شعر‌های خود برای چاپ ارزشمند بهترین اثرش اقدام کند.

هنگام سرودن شعر مخصوصاً غزل طرز تفکر شاعر به کدام سمت باید باشد؟

فردی که اقدام به سرودن غزل می‌کند، باید طرز تفکر خود را به سمت و سوی عشق و احساس ببرد.

توصیه شما به شاعران تازه کار چیست؟

شاعران برای دیده شدن و بهتر چاپ کردن اثرشان نباید مطالعه را فراموش کنند. مطالعه زیاد کتاب‌های ایرانی طرز تفکر و دیدگاه شاعر را برای سرودن شعر‌های عامه پسند تقویت می‌کند.

انتهای پیام/