سونوگرافی nt در بارداری، آنچه باید بدانید

سونوگرافی NT چیست؟ سونوگرافی NT نوعی تست غربالگری است که در دوران بارداری انجام می‌شود. در این تست ضخامت مایع در زیر پوست پشت گردن جنین اندازه گیری می شود. ضخامت بیش از اندازه این ناحیه، می‌تواند نخستین نشانه‌ی وجود سندرم داون، تریزومی 18 یا مشکلات قلبی در جنین باشد. عدد نرمال NT چیست؟ آیا ضخامت مایع پشت گردن جنین (NT) در محدوده‌ طبیعی است یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال ها و تفسیر نتیجه سونوگرافی NT، در ادامه با ما همراه شوید.

تست NT به معنای فضای شفاف پشت گردن و آب جمع شده در زیر پوست پشت گردن جنین است که به انگلیسی (Nuchal translucency (NT نام دارد.

سونوگرافی ان تی بین هفته‌ 11 تا هفته 14 بارداری انجام می شود. در این تست وجود ناهنجاری های کروموزومی در جنین مانند سندرم داون به طور احتمالی تشخیص داده می‌شود. برای قطعیت وجود این مشکلات، باید آزمایش‌های تشخیصی همچون نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی (پرزهای جفتی جنین) یا آمنیوسنتز صورت بگیرد و تنها نباید به این آزمایش اکتفا کرد.

انجام این سونوگرافی ممکن است به مثانه کاملاً پر احتیاج داشته باشد. در صورت لزوم، پیش از انجام سونوگرافی از مادر باردار خواسته می‌شود که به مقدار لازم آب و مایعات بنوشد و ادرار خود را تخلیه نکند.

بهتر است پیش از انجام سونوگرافی ان تی برای آگاهی از هر گونه مشکل از قبیل خطرات این سونوگرافی، چگونگی انجام آن یا تحلیل نتایج، با پزشک خود مشورت نمایید.

معمولا سونوگرافی ان تی (NT) را تکنسین‌های آموزش دیده‌ی سونوگرافی انجام می‌دهند. اما ممکن است توسط رادیولوژیست‌ها یا متخصصان زنان و زایمان که آموزش‌های لازم برای انجام این سونوگرافی دیده‌اند نیز صورت بگیرد.

برای انجام این سونوگرافی اغلب نیازی به درآوردن لباس‌ها نیست و کافی است مادر باردار بلوز خود را بالا برده و کمر شلوار یا دامن را کمی پایین بیاورید. در صورتی که پیراهن به تن داشته باشید و با بالا زدن آن پاهای تان بیرون بمانند، یک پارچه یا پوشش روی پاهای شما انداخته می‌شود.

پیش از انجام سونوگرافی باید هر زمان که مثانه آنقدر پر شد که دچار درد شدید، بهتر است به پزشک یا تکنسین سونوگرافی اطلاع دهید.

- بر روی تخت مخصوص سونوگرافی، به پشت یا به پهلو دراز می‌کشید.

- روی شکم تان کمی ژل مالیده می‌شود.

- یک دستگاه کوچک مبدل بر روی نواحی آغشته به ژل پوست قرار گرفته و بر روی شکم حرکت داده می شود. تصویر جنین بر روی مانیتور نمایش داده می‌شود. تکنسین یا پزشک، ضخامت مایع در پشت گردن جنین را اندازه‌گیری و ثبت می‌نماید.

- پس از انجام آزمایش، می‌توانید ژل را پاک نموده و جهت تخلیه‌ی مثانه به سرویس بهداشتی مراجعه نمایید.

- انجام این غربالگری معمولاً 15 تا 20 دقیقه طول می‌کشد.

در طول انجام این سونوگرافی ممکن است در ناحیه مثانه احساس فشار داشته باشید. همچنین پس از مالیده شدن ژل بر روی پوست، ممکن است سردی آن را احساس کنید. هنگام حرکت دستگاه سونوگرافی بر روی شکم نیز ممکن است فشار خفیفی احساس نمایید.

تاکنون انجام این آزمایش هیچ خطری برای مادر باردار یا جنین نداشته است. اما در صورتی که آزمایش حاکی از وجود مشکل در جنین باشد، ممکن است در مادر احساس اضطراب ایجاد شود.

سونوگرافی یک راه امن برای بررسی مشکلات و دریافت اطلاعات در ارتباط با جنین است. در این روش از اشعه‌ی ایکس یا سایر اشعه‌های مضر استفاده نمی‌شود.

عدد نرمال یا طبیعی سونوگرافی NT چیست؟ پزشک با بررسی نتایج سونوگرافی متوجه می‌شود که آیا ضخامت مایع پشت گردن جنین در محدوده‌ی طبیعی است یا خیر. بعد از انجام سونوگرافی NT، ممکن است نتایج یا جواب سونوگرافی فوراً اعلام نشوند و یک تا دو روز بررسی و اعلام آن چند روز به طول بیانجامد. در جدول زیر می توانید مقدار نرمال یا طبیعی NT را مشاهده کنید.

- نرمال یا طبیعی (مناسب): کمتر از 3.5 میلیمتر

- غیر طبیعی: بیشتر از 3.5 میلیمتر

اگر طول بدن جنین بین 45 میلیمتر تا 84 میلیمتر باشد، میزان NT کمتر از 3.5 در محدوده نرمال قرار می گیرد. اما معمولاً میزان NT متناسب با رشد جنین تغییر می کند. به همین دلیل عدد آن به سن جنین و هفته بارداری شما بستگی دارد.

رنج نرمال میزان NT از 1.3 میلیمتر شروع می شود. میزان NT تا عدد 2.9 میلیمتر نیز در محدوده نرمال قرار دارد. اما آمار نشان داده که 9 جنین از 10 جنینی که میزان NT آنها بین 2.5 میلیمتر تا 3.5 میلیمتر بوده، در معرض خطر سندرم داون قرار نگرفته اند. اما با افزایش میزان NT احتمال خطر سندرم داون و ناهنجاری های کروموزومی دیگر افزایش می یابند.

با انجام سونوگرافی NT می‌توان متوجه شد که آیا احتمال وجود مشکلات غیر طبیعی در جنین وجود دارد یا خیر. برای قطعیت وجود این مشکلات باید تست دیگری به نام آزمایش تشخیصی صورت بگیرد.

دقت سونوگرافی ان تی بستگی به این دارد که مشکل به درستی تشخیص داده شده یا خیر. برای مثال:

سونوگرافی NT در حدود 64 تا 70 مورد از 100 جنین دارا به سندرم داون را تشخیص می‌دهد و حدود 30 تا 36 مورد از 100 جنین نیز با این آزمون مشخص نمی‌شود.

در غربالگری سه ماهه‌ی اول (ترکیبی از سونوگرافی NT و آزمایش خون) سندرم داون در حدود 82 تا 87 مورد از 100 جنین به درستی تشخیص داده می‌شود، اما وجود بیماری در 13 تا 18 مورد از 100 جنین مشخص نمی‌شود.

آزمایش جامع غربالگری (تست‌های سه ماهه‌ اول بارداری و آزمایش خون سه‌گانه یا چهارگانه در سه ماهه‌ دوم بارداری) سندرم داون را در حدود 95 مورد از 100 جنین تشخیص می‌دهد. این بدان معنی است که وجود این بیماری را تقریباً در 5 درصد موراد نمی توان شناسایی کرد.

عوامل زیر ممکن است بر دقت نتایج سونوگرافی NT تاثیرگزار باشند:

- اضافه وزن یا چاقی مادر باردار

- وجود مدفوع یا هوا در روده یا راست روده

- کم بودن میزان مایع آمنیوتیک به طور غیر طبیعی

- عدم توانایی مادر باردار در دراز کشیدن حین انجام سونوگرافی

- قرار گرفتن جنین در موقعیت‌های خاص هنگام انجام سونوگرافی

- جنین بیش از حد فعال و پر جنب و جوش

ممکن است نتیجه‌ یا جواب سونوگرافی نشان دهد که احتمال بروز یک مشکل خاص به طور فزاینده در جنین وجود دارد اما جنین مشکلی نداشته باشد. این نتیجه، یک نتیجه‌ «مثبت کاذب» است. همچنین ممکن است نتیجه‌ سونوگرافی عدم وجود یک مشکل خاص در جنین را تایید کند، در صورتی که آن مشکل در جنین وجود داشته باشد. این نتیجه نیز، یک نتیجه‌ «منفی کاذب» است. به همین دلیل در این شرایط پزشک تصمیم می گیرد که برای تشخیص دقیق تر به چه آزمایش های دیگری نیاز دارید.