راه درمان احساس تنهایی

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: یکی از مشکلاتی که می تواند جامعه را دستخوش آسیب کند، رواج «احساس تنهایی» در بین افراد است، احساسی که می تواند در عین بودن با جمع هم وجود داشته باشد و بروز کند چراکه اساساً منشایی درونی دارد.

به عبارت دیگر، اگرچه برخی به اشتباه فکر می کنند تنهایی به معنای نبودن در جمع و اصطلاحاً عدم شلوغی دور و بر است اما تنهایی احساسی است که حتی به سراغ افراد در خانواده های پرجمعیت هم می رود، البته این احساس ریشه های مختلفی دارد چنان که روزمرگی ها، پرهیز از معاشرت با دیگران و امثال آن در ایجاد آن نقش دارد.

در این میان اگرچه روانشناس ها و مشاوران توصیه های مختلفی برای از بین بردن این احساس دارند اما مطمئن ترین راه آنی است که آموزه های دینی به ما توصیه کرده و باعث می شود حتی اگر واقعاً تنها باشیم و کسی هم دور و برمان نباشد، احساس تنهایی نکنیم.

آموزه های دینی «ارتباط با خدا» را راه رهایی از حس تنهایی می دانند، یعنی انسان می تواند در حالات و شرایط مختلف با خدا ارتباط داشته و با او همنشین شود چنان که خود می فرماید: «انا جَلیسُ من جالَسَنِی؛ من همنشین آن کس هستم که با من همنشینی کند». (1)

و نیز می فرماید: «أنا مَعکَ اذا ذَکَرتَنی، هر گاه مرا یاد کردی، من همراه توام» (2).

این نشان می دهد که چقدر دوستی و انس با خدا در رفع احساس تنهایی و معیت همیشگی با او نقش دارد و یاد او برای آرامش قلب ها کافی است: «أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ القُلُوبُ».

حجت الاسلام «محمدمهدی ماندگاری» در سخنانی با عنوان «راه رهایی از تنهایی» اظهار کرد: یکی از اصلی ترین مشکلات ما انسان ها، تنهایی است، تنها به دنیا آمده ایم و تنها هم از دنیا می رویم و در زندگی هم در عین اینکه با جمع هستیم، احساس تنهایی می کنیم. برای مثال طرف در بین دوستان، خانواده، قوم و خویش نشسته اما احساس تنهایی می کند و وقتی از او می پرسی چه مشکلی داری؟، پاسخ می دهد: همراه، همدل و همفکر ندارم.

استاد اخلاق تصریح کرد: البته این مختص ما نیست؛ اینکه امیرالمومنین(ع) درد دل هایش را به چاه می گفت، برای این بود که همدل و همراه نداشت البته ایشان با خدا حرف می زد نه اینکه خدا در چاه باشد بلکه حضرت(ع) نمادی برای انس با تنهایی بر جای گذاشتند، چنان که امام سجاد(ع) رو به آسمان دعا می کردند. گاهی ما هم گوشه ای می نشینیم و با خدا درد دل می کنیم.

وی با بیان اینکه یکی از اصلی ترین نیازهای ما نیاز انس است، گفت: دوست داریم انیس خوبی داشته باشیم و در معیت کسی باشیم که ما را پُر و تامین کند، در دعای «جوشن کبیر» می خوانیم: «یَا أَنِیسَ مَنْ لا أَنِیسَ لَهُ؛ اى مونس آنکس که مونسى ندارد».

حجت الاسلام ماندگاری ابراز کرد: انیس های دیگر ما را برای خودشان می خواهند تا پول و موقعیت داریم با ما ارتباط دارند اما وقتی پول و موقعیت و جمال تان را از دست دادید، تنهای تان می گذارند اما خدا ما را برای خودش می خواهد حتی اینکه ما را برای بندگی می خواهد باز برای خود ما است چون خدا بی نیاز است: «الله الصمد».

وی تاکید کرد: ما دوست داریم در معیت کسی باشیم که از ما بزرگ تر، قوی تر، زیباتر، ماناتر و مهربان تر باشد و آن وجود کسی نیست جز خدای متعال لذا خوش به حال آنان که احساس معیت با خدا می کنند معیت یعنی «با خدا باش و پادشاهی کن»؛ نگفته اند با بچه و زن باش چون فرزند و همسر و دوست تو را نهایتاً تنها می گذارند.

حجت الاسلام ماندگاری با بیان اینکه قرآن فرمول معیّت با خدا را بیان کرده، ابراز کرد: وقتی در آیه 128 سوره مبارکه نحل می فرماید: «إِنَّ اللّهَ مَعَ الَّذِینَ اتَّقَواْ وَّالَّذِینَ هُم مُّحْسِنُونَ»، یعنی شرط اول اینکه اهل تقوا باشد.

این استاد اخلاق اضافه کرد: خدا را یاد کنید تا شما را یاد کند «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ»؛ از امام(ع) پرسیدند خدا چقدر ما را دوست دارد؟ فرمودند: به قلبت مراجعه کن ببین تو چقدر خدا را دوست داری. تقوا یعنی مراقبت بر خدا، قیامت و وسوسه های شیطان. من و شما اگر در همه موقعیت های زندگی این سه را فراموش نکنیم اهل تقوا (مراقبت) خواهیم بود. اهل تقوا خود را رها نمی کنند.

وی تاکید کرد: بنابر فرموده این آیه، شرط دوم معیت با خدا احسان است، بالاترین احسان در فرهنگ قرآن خوش اخلاقی است؛ اگر می خواهیم دست مان در دست خدا باشد باید اهل احسان باشیم و بهترین احسان اخلاق آنهم در حق خانواده است. خوش اخلاقی باعث می شود انسان دست اش در دست خدا باشد.(3)

بنابر آنچه بیان شد نسخه اصلی درمانِ احساس تنهایی که بر زندگی انسان سایه می اندازد و می تواند مسیر رشد و موفقیت او را سد کند، ارتباط با خدا است ارتباطی که راه های مختلف و البته دو شرط اساسی یعنی «تقوا» و «احسان» دارد. چنان که چنان که پیامبر گرامی اسلام(ص) می فرمایند: «هر که از خواری گناه به سربلندی طاعت درآید، خداوند انیس او می شود».(4)

به عبارت دیگر، کسی که از خدا تقوا کرده و از گناهان دوری می کند به دلیل اینکه همیشه در یاد و ذکر خدا است، با او جلیس و همنشین می شود و در معیت اش قرار می گیرد؛ در حدیث قدسی به حضرت موسی(ع) است که: «ای موسی! من همنشین کسی هستم که مرا یاد کند». موسی(ع) سؤال کرد: روزی که هیچ پناهی نیست، جز پناه تو، چه کسی در پناه تو خواهد بود؟ خداوند فرمود: «آن ها که مرا یاد می کنند، من نیز آنان را یاری می کنم . و [آنان که] با هم دوستی می کنند، در راه من، پس دوست دارم آنها را. اینان کسانی هستند که وقتی بخواهم به اهل زمین بدی رسانم، آنها را یاد کرده و به خاطر آنان بدی را دفع می کنم.»(5)

پی نوشت ها:

1-اقبال الأعمال» ج3، ص 174؛

2- کنزالعمّال»، ح 5847؛

3- http://ganjineh.valiasr-aj.com/audio/view/7030/%D8%B1%D8%A7%D9%87%20%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C%20%D8%A7%D8%B2%20%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%20%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C

4-بحارالأنوار، ج 75، ص 359)؛

5- چهل حدیث، حدیث 18، ص 287.

پایان پیام/9