برخورد مناسب با سوگ در کودکان هنگام بلایا

با توجه به اتفاقات اخیر در کشور عزیزمان و زلزله غم انگیز در غرب کشور، ضمن عرض تسلیت به هموطنان گرامی، در این مقاله چند نکته مشاوره ای بری مقابله و برخورد درست سوگ در کودکان ارائه شده اند. لازم به ذکر است این نکات بخصوص برای مشاوران و روان شناسان نیز مفید می باشند.

الف) زبان فراخوان: مشاور می تواند کلمات محکمی که سبب برانگیختن احساسات فرد می شود ، استفاده کند . مثلا ؛ « پدرت مرد » در مقابل « پدرتان را از دست دادید » . این زبان به مردم کمک می کند که در مورد مراقبت های حول و حوش فقدان، برخی از احساسات دردناک را ، که باید احساسش کنند را تحریک می کند. هم چنین صحبت از فرد فوت شده ، با به کار بردن افعال زمان گذشته ، می تواند مفید واقع شود « پدرتان …. بود ».

برای مطالعه بیشتر:

خانواده و اضطراب در کودکان

گفتگو با نوجوان در هنگام وقوع فجایع

ب) استفاده از نماد ها: از مراجعین خود درخواست کنید که عکس های فرد فوت شده را با خود به جلسات مشاوره ای به همراه داشته باشند . این کار همچنین به مشاور کمک می کند که درک بهتری از متوفی داشته باشد و همچنین سبب ایجاداحساس بلافصل بودن فرد فوت شده و کانونی روشن برای صحبت در مورد فرد فوت شده به جای صحبت در مورد او می شود . نماد های دیگری که در این مسئله می تواند مفید واقع شود این است که ؛ نامه های شخص فوت شده ، نوارهای صوتی و یا ویدئویی او ، لباس ها و وسایل شخصی اوست .

پ) نگارش : از مراجعین خود بخواهید که به شخص فوت شده نامه هایی بنویسند و در آن نامه ها ، افکار و احساست خود را بنویسند .

ت) نقاشی کردن: از مراجعین بخواهید که احساسات و تجربه هایی که با شخص فوت شده داشته اند را به تصویر بکشند . این عمل می تواند همانند نوشتن ، مفید باشد و منعکس کننده ی احساساتشان باشد .

ث) نقش بازی کردن: می توانید از مراجعین درخواست کنید که آن چه که سبب ترس و اضطراب و ناراحتی او می شود را با نقش بازی کردن و صحبت کردن در مورد آن ، خود را تخلیه کنند .

ج) باز سازی شناختی: فرض پایه ای در این روش آن است که ؛ افکارمان بر احساساتمان تاثیر گذار است . به خصوص ؛ فکر های آشکار و واضح و صحبت با خودمان که مدام در ذهنمان جریان دارد . مشاور می تواند با کمک مراجعین خود، از احساس های غم انگیز برانگیخته شده توسط افکار غیرمنطقی مشخص مانند ؛ « دیگر هیچکس به من عشق نخواهد ورزید » بکاهد ؛ فکری که هم اکنون اثبات شدنی نمی باشد .

چ) دفتر خاطرات: یکی از کارهایی که اعضای خانواده نمی توانند انجام دهند ، دفتر خاطراتی از عضو از دست رفته خانواده تهیه کنند . این دفتر می تواند موضوع هایی همانند ؛ رویداد های خانوادگی ، خاطراتی همانند عکس های یهویی و سایر عکس ها ، شعرها و نقاشی های کشیده شده توسط اعضای خانواده در مورد شخص فوت شده را شامل شود .

ح) تصویر سازی ذهنی: مشاور می تواند به مراجعین خود کمک کند که شخص فوت شده را خواه با چشمان بسته و یا از طریق تجسم متوفی در یک نیمکت خالی ، فرد را به گفتن آن چه که نیاز دارد به متوفی بگوید ، تشویق کند .

در هر صورت باید به یاد داشته باشیم که واکنش های کودکان براساس سن ، هوش ، فرهنگ ، اعتقادات، راه های تربیتی و تجربه های شخصی متفاوت است و بنابراین ، هیچ راه حل و یا دستورالعمل ثابت و یکنواختی را نمی توان بیان کرد. آن چیزی که اهمیت دارد ، رفتاری مناسب و مطابق با شرایط و موقعیت روحی و عاطفی کودک است ؛ آن هم نه به صورتی که فضایی از روشن گری و آرامش را به دنبال داشته باشد. همچنین شرایط بر اساس خصوصیات ساختاری خانوادگی و تفاوت های درون فردی و برون فردی می تواند تغییر پذیر باشد . در هر صورت عامل های بسیاری از جمله اینکه ؛ متوفی تا چه مقدار به کودک نزدیک بوده است ، توانایی و ظرفیت کودک در پذیرش این اتفاق چگونه است ، افراد جایگزین شونده که همانند متوفی هستند و برای کودک مورد علاقه و اطمینان بخش باشند ، و همچنین تجربه های قدیمی کودک از این از دست رفتن و … در واکنش کودک با پدیده ی مرگ و سوگواری دخیل اند . هر یک از این عامل ها به نوبه ی خود در چگونگی انتخاب راه کنار آمدن و مقابله با این رویداد مرگ مؤثر واقع می شوند .

مطالب مرتبط

گفتگو با نوجوان در هنگام وقوع فجایع کمک به کودکان بعد از آسیب روانی سوگ و کودکان آشنایی با سوگ در کودکان و راه های برخورد با آن