نگاهی به فیلم “مزایای سر به زیر بودن”؛ غم انگیز، عاشقانه و تنش زا محصول سال 2012

“چارلی : چرا آدم‌های دوست‌ داشتنی همیشه افراد اشتباه رو برای رابطه‌هاشون انتخاب می‌کنن؟

معلم : ما اون عشقی رو می‌پذیریم که فکر می‌کنیم لیاقتش رو داریم“

“مزایایِ سر به زیر بودن” فیلمی است درام و عاشقانه به کارگردانی “استفان چابوسکی” که محصول سینمای هالیوود است. فیلم اقتباس شده از رمانی به همین نام نوشته ی خودِ “استفان چابوسکی” است که در سال ۱۹۹۹ چاپ و انتشار یافت. داستانِ عاشقانه ای که فیلم روایت می کند دارای زوایایی خاص و تلخ می باشد که آن را در شمار بهترین فیلم های رمانتیک قرن ۲۱ ام قرار می دهد.

فیلم یک سال تحصیلی دانش آموزی به نامِ “چارلی کلمکیس” با بازی “لوگن لرمان” که در بر گیرنده اتفاقاتی تلخ و شیرین برای وی است را روایت می کند. چارلیِ فیلم شخصیتی است که با غمی درونی بزرگ شده و سختی های زیادی را تحمل کرده است. با اینکه نخستین مقطع دبیرستان را تجربه می کند ولی دَرک و فهمش از مدرسه با همکلاسی هایش متفاوت است. کم حرف است و دوستی ندارد. تقویمش را مدام برای سپری شدن روزهای دبیرستان خط می زند. مدام نامه هایی برای خاله ای که دوستش داشته و حالا دیگر در این دنیا نیست می نویسد.

تقریبا اکثر اوقات فراقتش در پی یافتن راهی برای آسان شدن گذر روزهاست تا غمی که روی سینه اش بابت خود کشی دوستش سنگینی می کند را بر طرف سازد. برای همین روی به کتاب خواندن آورده است. معلم کلاس زبان انگلیسی اش “آقای اندرسون” با نقش آفرینی “پل راد” اندکی از زهرِ این کابوسِ وهم وار مدرسه را برای وی می کاهد و مدام کتاب هایی از آرشیو ناتمامش به چارلی می دهد و اوقاتش را پر می کند.

“چارلی” که مشکلات روحیِ حادی دارد به صورت اتفاقی با خواهر و برادری ناتنی که سال بالایی هستند آشنا می شود و داستان مدرسه برایش متفاوت می گردد. “سَم” با بازی” اِما واتسون” و “پاتریک” با نقش آفرینی “اِرزا میلر” به دوست هایی جدا نشدنی با چارلی تبدیل می شوند. این آشنایی سبب اتفاقاتی می شود که زندگی هر سه را دچار تنش می کند.

“مزایایِ سر به زیر بودن” فضایی آمریکایی و جوان پسند را در دهه ۹۰ میلادی روایت می کند. ولی با این حال اسیر کلیشه ها و داستان های آبکی که اغلب در این ژانر موجود هستند نمی گردد. داستان های فرعی نسبتا قوی که در فیلم گنجانده شده اند همراه با پیچیدگی روایی منطقی شخصیت های اصلی، توانسته است داستانی شسته رفته و سر راست را از یک درام نوجوانانه روایت کند.

فیلمی که “استفان چابوسکی” ساخته است توانست در اکثر مجامع منتقدین آمریکا مورد توجه و نگاه قرار گیرد. و این مسئله در کنار فروش نسبتا بالای خود توانست جایگاه با ارزشی میان منتقدین و مردم پیدا کند. فیلم دارای لحظاتی است که در یادها خواهند ماند. لحظاتی توأمان با ترس و عشق دورانِ نوجوانی، اضطراب از آینده ای نا معلوم. و برای “چارلی”، از دست دادن های مداوم که حفرهایی بَس بزرگ در روحش به یادگار گذاشته اند.

“مزایایِ سر به زیر بودن” از آن دسته از فیلم هایی است که نه آنقدر بزرگ هستند که در آرشیو ها خاک بخورند، و نه آنقدر حقیر که از رویشان رد بشویم. فیلم به عنوانی اثر شریف، مشکلات و عواطف احساسی نسلی از نوجوانان را نشانه رفته است و با نگاهی آسیب شناسانه سعی بر هشدار دارد. هر چند که فیلم تماما به خود رمان وفادار نمی ماند و صحنه هایی که باعث می شد درجه فیلم به بزرگسالان تغییر پیدا کند، پیش از اکران عمومی از آن حذف گردید تا سقوطی که چارلی و دوستانش بعضا در فیلم در دام آن می افتند را با فیلتری لطیف تر مشاهده کنیم.