اعزام نیرو‌های فرانسوی به اوکراین و چند احتمال

عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلتیک و کارشناس سیاست خارجی در یادداشتی برای جماران نوشت:

اگر خبر اعزام نیرو‌های فرانسوی به اوکراین قطعی باشد، تحول مهمی به شمار می‌آید. به نظر اینجانب مکرون اشتباه بزرگی کرده و دنبال بدست آوردن رهبری اروپا بعد از خانم مرکل به دنبال مطرح شدن به عنوان حافظ امنیت اروپاست. از این اتفاق، کشور فرانسه به خاطر فاصله زیادش با روسیه صدمه‌ای نمی‌بیند، ولی زمینه برخورد احتمالی روسیه با بعضی کشور‌های کوچکتر عضو ناتو همچون لهستان و کشور‌های بالتیک را با مزاحمت‌های موردی و به خطر انداختن امنیت آن‌ها فراهم کرده است.

البته اگر روسیه این برداشت را داشته باشد که این حرکت فرانسه با موافقت ناتو و یک تصمیم جمعی بوده است. به ویژه آنکه در آستانه نشست بزرگ جنگ اوکراین در سوییس با حضور بیش از ۱۵۰ کشور از سرتاسر دنیا قرار داریم. این احتمال وجود دارد که فرانسه به طور انفرادی چنین تصمیمی را گرفته باشد و روس‌ها هم این پیام را بگیرند که تصمیم، تصمیمی ناتویی نبوده است.

در واقع اگر مکرون برای مطرح کردن خود به چنین نتیجه گیری رسیده باشد، ممکن است این تصمیم در ناتو به مشورت گذاشته شده است و ناتو به این نتیجه رسیده که با توجه به وضعیت سخت نیرو‌های اوکراینی در جبهه‌ها و پیشروی نسبی روس‌ها که می‌تواند تا پیروزی نهایی ادامه داشته باشد را با اعزام تعداد محدودی نیرو آن هم از سوی کشوری که خود داوطلب است، به طور آزمایشی انجام دهد تا ببینند عکس العمل روس‌ها چیست. قطعا روس‌ها نسبت به این مسأله بی تفاوت نخواهند بود و تلاش می‌کنند با این اتفاق برخورد کنند تا ادامه این روند در اینده متوقف شود.

یکی از احتمالات، تلاش برای کشتن نیرو‌های فرانسوی در جبهه است که می‌تواند در داخل فرانسه برای مکرون نتیجه عکس بده و تظاهراتی را علیه وی بر انگیزد. البته اگر این نیرو‌ها صرفا آموزشی باشند و خارج از خطوط اصلی جنگ نقش اموزش توپخانه را داشته باشند، قضیه فرق می‌کند. چنین مواردی قبلا هم بوده و به نظر می‌رسد نیرو‌های انگلیسی و لهستانی در این زمینه بدون تبلیغات فعال بوده، ولی این بار مکرون خواسته نقش فرانسه را پررنگ کند. آنچه مهم است اینکه، مکرون مدتی است در رابطه با پیروزی روسیه و امنیت اروپا تبلیغاتی راه انداخته و قطعا منافع شخصی را هم باید در این قضیه مد نظر گرفت.

باید دید در نشست بزرگ سوئیس چه خواهد گذشت و کشور‌های دنیا چه نظراتی را اعلام می‌کنند. آیا اصرار اکثریت بر آتش بس خواهد بود؟ احتمالش وجود دارد و حتی در میان کشور‌های غربی و اروپایی این نظر وجود دارد. در این صورت غرب و ناتو و زلنسکی باید تصمیم نهایی خود را بگیرند و یا دنیا به سمت یک جنگ گسترده‌تر حرکت کند.

نشست در سوییس که این کشور همیشه خود را به عنوان کشوری واسط، میانجی و صلح طالب مطرح کرده نمی‌تواند بی حساب و کتاب باشد.

سوال این است که آیا این نشست با مشورت ناتو و غرب برگزار می‌گردد که نتیجه اش بهانه شروع گفتگو‌ها و ایجاد آتش بس قبل از انتخابات امریکا باشد؟ که البته احتمال آن را نمی‌توان رد کرد. به ویژه آنکه روس‌ها به این کنفرانس بزرگ دعوت نشدند تا اگر با نام جامعه جهانی چنین تصمیمی گرفته شد روس‌ها به حساب خود نگذاشته و از آن بهره نبرند. آنچه مسلم است اینکه اکثریت کشور‌های جامعه جهانی با حضور ۱۵۰ کشور نه روس‌ها را محکوم می‌کند و نه به ادامه و گسترده شدن جنگ رأی می‌دهد.

البته جامعه جهانی واقعی نه آن جامعه جهانی که بعضی اوقات کشور‌های غربی نظر خود را به عنوان نظر جامعه جهانی غالب می‌کنند اگر نگاهی به کشور‌های دنیا بر روی نقشه جهان در آفریقا، آمریکای لاتین، آسیای مرکزی و قفقاز، شرق دور و حتی خاورمیانه که متحدین عرب آمریکا قرار دارند بیندازیم، بعید است کشور‌های زیادی وجود داشته باشند که بر ادامه جنگ و یا محکومیت روسیه بخواهند تاکید کنند.

به طور کلی روس‌ها از درگیری‌های ماه‌های اخیر در خاورمیانه و مشغولیات رهبران غربی و در سایه قرار گرفتن اخبار جنگ اوکراین هم از نظر نظامی و هم سیاسی بهره بردند و به نظر می‌رسد که آقای زلنسکی حتی با کمک‌های تصویب شده در کنگره آمریکا نتواند از طریق جنگ سرزمین‌های از دست رفته را پس بگیرد و حتی ممکن است سرنوشت سیاسی اش در اوکراین تغییر کند.