پاتوق بزرگان در خانه خاص

مدیرعامل خانه موسیقی در مراسم یادمان استاد محمدعلی امیرجاهد گفت: «یادگار ارجمند ایشان، سرکار خانم دکتر مهدخت معین، فرمودند که هر زمانی که در این منزل حضور پیدا می‌کنم، از نو شکفته می‌شوم و خاطرات حضور هنرمندان برایم زنده می‌شود و انرژی و نیروی تازه‌ای دریافت می‌کنم.» حمیدرضا نوربخش ادامه داد: «در این منزل بزرگانی رفت‌وآمد داشتند و آثار ارزشمندی در این مکان تولید یا اجرا شده و فکر می‌کنم به نوعی با تمام این عزیزان هم‌نفس هستیم. خوشحالم که این مکان یکی از پایگاه‌های مهم فرهنگی و هنری شهر است. هر زمانی هم که اخباری مبنی بر رخداد اتفاق ناگواری برای این مجموعه می‌شنویم، از اعماق وجود ناراحت می‌شویم اما در حال حاضر یکی از پایگاه‌های مهم موسیقی شهر تهران، خانه موزه دکتر معین و استاد امیرجاهد است که این موضوع، مایه مباهات و امید برای اهالی فرهنگ و هنر کشور است.در این مرکز، نسلی تربیت می‌شوند که پرچمداران آینده موسیقی کشور هستند.»

نوربخش افزود: «بهانه امروز و امشب، چهل و هفتمین سالروز درگذشت بزرگمرد موسیقی ایران استاد محمدعلی امیرجاهد ماست. استاد امیرجاهد نیازی به توصیف ندارند و ما از دوره قاجار به بعد، بعد از عارف و شیدا، تعداد انگشت‌شماری تصنیف‌ساز برجسته داریم. یکی از نام‌های درخشانی که همواره بر تارک موسیقی ایران می‌درخشد، استاد محمدعلی امیرجاهد هستند که تصانیف پرشمار و ماندگاری خلق کرده‌اند که نسل‌های مختلف آنها را زمزمه می‌کنند و بارها با تنظیم‌های مختلف بازتولید و بازاجرا می‌شوند و نسل‌های آینده آنها را بازتولید خواهند کرد. اینها تماما از ذهن و ضمیر بزرگمردی مانند امیرجاهد تراوش شده و بسیار ارجمند و عزیز است؛ به دلیل اینکه آهنگسازان و تصنیف‌سازان ما عمدتا موسیقیدانانی بودند که شاعر نبودند و تعدادی قلیل بودند که شعر و موسیقی را تولید کردند. عارف قزوینی، علی‌اکبر شیدا و استاد امیرجاهد موسیقیدانانی بود که هم ترانه‌سرا و هم آهنگساز بودند به همین علت نیز آثاری که تولید کردند، شنیدنی هستند.

در حال حاضر شنیده‌ایم شهردار محترم منطقه ۱۴ تغییر کرده و جناب دکتر شهرابی فراهانی سکان این منطقه را عهده‌دار شده‌اند که در مراسم حضور ندارند. امیدوارم نگاه ایشان بسیار ویژه باشد و کمبودهای قبل جبران شود.» در این مراسم هاتف شرار، هنرمند روشن‌دل، درباره زندگی‌ استاد محمدعلی امیرجاهد گفت: «ما قبل از زمان قاجار، ضربی‌خوانی‌ها و تصانیفی را داشتیم و داریم که مشخص نیست چه کسانی آنها را سروده یا ساخته‌اند. اما از زمان مرحوم شیدا و عارف این مسائل آغاز شد. مرحوم شیدا اغلب آثارشان عاشقانه است و مرحوم عارف آثار اجتماعی، سیاسی و حتی عاشقانه دارد اما عاشقانه‌های مرحوم عارف به سیاست و اجتماع روزگار خودش پهلو می‌گذارد.»

او افزود: «ملودی‌هایی که مرحوم شیدا و عارف ساختند، در عین حال که بسیار پرمغز و پرمعنا هستند و براساس ردیف‌ها و دستگاه‌های خودمان است، بسیار دل‌انگیز و در عین حال بسیار ساده هستند و به‌ندرت پیش می‌آمد که این دو عزیز قطعات بسیار پیچیده‌ای را ساخته باشند. اما بعد از این دو بزرگوار، به استاد محمدعلی امیرجاهد می‌رسیم که آثار وی تلفیقی از آثار مرحوم شیدا و عارف است که هم آثار عاشقانه و هم آثار اجتماعی، سیاسی دارد. ‌امیرجاهد جدا از اینکه تلفیق شعر و موسیقی را رعایت می‌کرد، به فکر تقطیع نیز بود. شما زمانی که آثار امیرجاهد را با شعر دیگری می‌گذارید، قابل اجرا و مشخص است که بر ادبیات و ردیف و دستگاه‌های موسیقی اشراف کامل دارد.»

در ادامه مراسم، مهدخت معین، نوه استاد محمدعلی امیرجاهد، گفت: «هنرمندان و اساتید موسیقی بزرگی در این خانه‌موزه رفت‌وآمد داشته‌اند. استاد صبا بارها از صبح روزهای جمعه تا غروب آن روز با استاد امیرجاهد کار می‌کردند و نت‌های تصانیف استاد امیرجاهد را استاد صبا می‌نوشتند. نت‌هایی که دو جلد دیوان امیرجاهد وجود دارد، تمام آنها توسط استاد ابوالحسن صبا نوشته شده‌اند.» او ادامه داد: «خاطرم هست که استاد پایور به همراه برخی از هنرمندان و همین‌طور استاد امیرجاهد در روزهای تابستان در حیاط این خانه به نواختن سنتور می‌پرداختند. بعدها استاد امیرجاهد مدت زیادی گرفتار سالنامه پارس بودند و پس از آن نیز مشغول تالیف دو جلد دیوان شدند.

جناب آقای هاتف شرار در زمینه زندگینامه استاد امیرجاهد خصوصا تصنیف‌سازی ایشان مطالب تخصصی و جدیدی را ارائه کردند که برای بنده نیز جالب بود.» محمدعلی امیرجاهد شاعر و تصنیف‌ساز بود و اشعارش بیشتر مضامین میهنی، اجتماعی، عشقی، سیاسی و فلسفی داشت. او بیش از یکصد سرود و تصنیف ساخته‌ است. دکتر محمد معین، فرهنگ‌نویس برجسته، دامادش بود و حالا خانه قدیمی آنها در تهران به موزه تبدیل شده است. در واقع خانه‌های دکتر معین و استاد امیرجاهد دیواربه‌دیوار بودند و اکنون این دو خانه را با یکدیگر ادغام کرده‌اند.

• انتقاد خواننده پیشکسوت از خواننده‌های جدید
• تاسف سالار عقیلی از انتشار مجازی آلبوم‌‌‌های موسیقی
• پروژه تاریخی سهراب پورناظری در سعدآباد
• خلق اثری قابل‌توجه در دوران انزوا
• کوتاه‌از‌فرهنگ‌و‌هنر