قیمت واقعی انرژی چند

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از برنا؛ ماجرای قاچاق سوخت بحث تازه ای نیست اما با به وجود آمدن ناترازی بنزین و پیشی گرفتن میزان مصرف از تولید، بحث قاچاق سوخت نیز به طور جدی تری در رسانه ها مطرح شد اما با این وجود هنوز هم اقدامی جدی در این خصوص صورت نگرفته و تنها گاهی خبرهایی مبنی بر کشف یک محموله قاچاق سوخت در مرزها می شنویم و دیگر هیچ!

قاچاق سوخت یک مسأله امنیتی است که باید از سالیان قبل برای جلوگیری از آن راهکارهایی اساسی اندیشیده می شد اما به نظر می رسد هنوز عزم دولت در این خصوص جزم نشده است و ثروت ملی ایران، آن هم در شرایطی که کشور با چالش ناترازی مواجه است، به راحتی به آن سوی مرزها رفته، فروخته می شود و پول آن تنها به جیب قاچاقچیان می رود.

عدم النفع ناشی از قاچاق بنزین چنان بالاست که هیچ عقل سلیمی نادیده گرفتن آن را قبول نمی کند. طبق برخی برآوردها، مجموع قاچاق بنزین و گازوئیل از کشور روزانه حدود 20 میلیون لیتر است که سالانه 5 میلیارد دلار معادل بیش از 200 هزار میلیارد تومان خسارت است. در حال حاضر، قیمت داخلی بنزین لیتری 1500 تا 3000 هزار تومان، و گازوئیل لیتری 300 تا 600 تومان است درحالی که این فرآورده‌ها در کشورهای همسایه بین 20 تا 40 هزار تومان به فروش می‌رسد.

به گفته محمدعلی قدیری، کارشناس حوزه انرژی، این حجم از قاچاق سوخت از نظر ارزش حدود ۵ میلیارد دلار یا بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است و این مقدار از انحراف و قاچاق سوخت در کشور برآورد می‌شود؛ ۵ میلیارد دلار عدم النفع حاصل از قاچاق سوخت، تقریبا معادل ساخت یک پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکه‌ای است.

از سوی دیگر درآمد حاصل از قاچاق بنزین تا اندازه ای بالاست که مردم شهرستان های مرزی، به جای آنکه در مشاغل خود فعالیت کنند، به زنجیره های قاچاق سوخت می پیوندند و به این ترتیب، کارهای سیاه در کشور نهادینه می شوند که خود موضوعی اساسی است که باید به آن رسیدگی شود.

در حال حاضر میانگین قیمت داخلی بنزین و گازوئیل لیتری 2000 و 300 تومان است درحالی که ارقام صادراتی این فرآورده‌ها بین 20 تا 40 هزار تومان در بازار کشورهای همسایه به فروش می‌رسد.

به گفته جلیل سالاری، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، حدود 58 هزار بشکه در روز از عرضه گازوئیل داخلی به مصرف داخلی نمی رسد. به دلیل ارزان بودن سوخت ایران، روزانه نزدیک به 10 میلیون لیتر گازوئیل از جمهوری اسلامی خارج می شود.

حجم قاچاق سوخت، آن هم در شرایط ناترازی بنزین در ایران به حدی بالاست که نادیده گرفتن آن مساوی است با به تماشا نشستن هدررفت ثروت ملی ایران. اگرچه درخصوص قاچاق بنزین در دولت های قبل اقدامات مثبت و مؤثری صورت نگرفته است اما دولت سیزدهم در وضعیتی قرار گرفته که ناچار باید به این موضوع رسیدگی کند چرا که با ناترازی شدید سوخت در داخل مواجه است.

قطع یا دست کم کاهش قاچاق سوخت، نیازمند عزم راسخ نهادهای متولی است. از سوی دیگر واقعی کردن قیمت انرژی نیز باید در دستور کار قرار بگیرد. همچنین ایجاد شغل و بهبود اقتصاد شهرهای مرزی نیز می تواند میزان علاقه به قاچاق سوخت را کاهش دهد.