استفاده از خمیر سیلیکون؛ چه مقدار خمیر سیلیکونی باید به CPU خود بزنیم؟

ترمال‌پیست که به عنوان خمیر حرارتی هم شناخته می‌شود، تقریباً در تمامی لپتاپ‌ها، کارت‌های گرافیک و کامپیوترها یافت می‌شود که بالاخره باید روزی تعویض شود. اما استفاده از خمیر سیلیکون چگونه است و چه مقدار خمیر باید استفاده کنید؟ در نوشتار پیش رو به شما می‌گوییم چطور خمیر سیلیکون را با مقدار مناسب و کافی تازه کنید.

در خصوص استفاده از خمیر سیلیکون چندین نکته اساسی وجود دارد که مهم‌ترین آنها چگونگی اعمال (پخش کردن) و مقدار خمیر سیلیکون است. با وجود اینکه در این خصوص اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد، اما آزمایش‌ها و تجربه در انتخاب بهترین روش و مقدار مناسب به ما کمک می‌کند.

نه تنها باید میزان خمیر سیلیکونی مورد استفاده مناسب باشد، بلکه چگونگی و مکان استفاده از آن نیز حائز اهمیت است. در ادامه تلاش می‌کنیم در رسیدن به مقدار خمیر سیلیکون مناسب به شما کمک کنیم.

فهرست مطالب این مقاله:

- مقدمه
- آموزش استفاده از خمیر سیلیکون
- مقدار کافی و مناسب خمیر سیلیکون حرارتی
- بهترین مقدار خمیر سیلیکون
- جمع‌بندی
- پاسخ به سوالات پرتکرار

مقدمه

قبل از اینکه سراغ نحوه استفاده از خمیر سیلیکون یا مقدار مناسب آن برویم، نخست باید به این پرسش پاسخ داد که چرا مقدار و نحوه زدن خمیر ترمال‌پیست حائز اهمیت است و باید به آن توجه کرد؟

اگر بین حرارت‌گیر (کولر) و تراشه به کلی از خمیر استفاده نشود یا میزان خمیر سیلیکونی مناسب نباشد، به دلیل تماس ناکافی و وجود ناهمواری بین این دو، انتقال گرما به درستی صورت نمی‌گیرد و دمای تراشه بالا می‌برد. بنابراین خمیر سیلیکون افزون بر نقش پُر کردن این حفره‌ها و فضاهای خالی بسیار کوچک، نقش رسانای گرما را بر عهده دارد و گرما را از جسم گرم (تراشه) به جسم خنک‌تر (کولر یا حرارت‌گیر) منتقل می‌کند.

مشکل اینجاست که مقدار خمیر سیلیکون اگر مناسب نباشد، می‌تواند باعث تماس ناکافی کولر و تراشه با یکدیگر یا نشت خمیر به اجزای مجاور تراشه شود. بنابراین بسیار مهم است که میزان خمیر سیلیکونی و نحوه پخش کردن خمیر به گونه‌ای انتخاب شود که یک پوشش یکنواخت و کافی را ایجاد کند تا کولر و پردازنده تماس حداکثری را همدیگر داشته باشند.

نحوه صحیح استفاده از خمیر سیلیکون به این گونه است که باید مقدار مناسبی از خمیر در مرکز پردازنده یا تراشه خالی شود. البته اگر بتوان آن را به صورت یکنواخت پخش کرد، نتیجه بهتر هم خواهد بود.

در همین رابطه بخوانید:

- آموزش ساده ترین روش تعویض خمیر سیلیکون
- بهترین خمیر سیلیکون (حرارتی) برای CPU چه ویژگی‌هایی دارد؟

آموزش استفاده از خمیر سیلیکون

برای استفاده از خمیر سیلیکون نخست باید هر دو سطح کولر و پردازنده یا تراشه را تمیز کنید و فرقی نمی‌کند که CPU، GPU یا چیپست لپتاپ باشد. بهترین گزینه برای انجام این کار استفاده از پدهای الکلی مخصوص تزریقات یا یک پارچه بدون پرز و کمی الکل سفید است. حواستان باشد که از پارچه بسیار زبر یا پرزدار استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث خش برداشتن سطح یا کند شدن قطعات شود.

حالا که سطح هر دو پردازنده و کولر تمیز و خشک است، نوبت به استفاده از خمیر سیلیکون می‌رسد و به بحث مقدار خمیر سیلیکون می‌رسیم. هرچند استاندارد مشخصی برای انتخاب حجم ترمال‌پیست وجود ندارد، اما می‌تواند به مقدار معقول دست پیدا کرد.

اگر کولر نو باشد، لطفا دقت کنید که بر روی آن هیچ پلاستیک، پوشش یا محافظی قرار نداشته باشد، در غیر این صورت آن را بِکنید. همچنین اگر خود کولر به خمیر آغشته شده بود، دیگر نیازی به خمیر زدن روی CPU نیست و میزان خمیر سیلیکونی مورد نیاز شما صفر است.

مقدار کافی و مناسب خمیر سیلیکون حرارتی

در صورتی که که می‌خواهید ترمال‌پیست یک CPU دسکتاپ معمولی، کارت گرافیک یا تراشه لپتاپ را تعویض کنید، میزان خمیر سیلیکونی مورد نیاز در حد یک عدس درشت (یا نخود ریز) است. دقت داشته باشید برخی توصیه‌ها مبنی بر استفاده از خمیر به اندازه یک نخود اغلب زیاده‌روی است.

میزان خمیر سیلیکونی مورد نیاز به اندازه یک عدس درشت است که باید آن را در مرکز تراشه خالی کنید. حالا اگر می‌توانید، آن را با استفاده از یک کارت ویزیت، کارت بانکی یا نظیر آنها، به آرامی بر روی تمام سطح تراشه پخش کنید. در صورتی که خمیر کافی باشد، باید تمام سطح تراشه توسط یک لایه نازک پوشانده شود.

در نظر داشته باشید اصلاً به یک لایه ضخیم نیاز نیست، اما اگر خمیر برای پوشاندن تمام سطح تراشه کافی نبود یا بخش زیادی از آن به کاردک مورد استفاده شما چسبید، می‌توانید کمی دیگر خمیر بر روی تراشه خالی کنید.

هدف نهایی شما باید دستیابی به یک لایه نازک و صاف از خمیر بر روی تمام سطح IHS باشد. البته لازم نیست خیلی درگیر صاف بودن سطح خمیر شوید و فشار کولر آن را صاف می‌کند.

میزان خمیر سیلیکونی مورد استفاده نباید به حدی زیاد باشد که یک لایه ضخیم شکل بگیرد یا از کناره‌های کولر حسابی بیرون بزند.

در صورتی که تراشه یا پردازنده بزرگ‌تر از حد معمول است، برای نمونه می‌خواهید خمیر یک پردازنده ورک‌استیشن یا سرور را تعویض کنید، می‌توانید اندازه دو عدس درشت یا نهایتاً یک نخود خمیر در وسط آن خالی کنید.

اگر هم قادر نیستید خمیر را پخش کنید، در خصوص تراشه‌های معمولی یا کوچک همان خالی کردن یک قطره در وسط پردازنده کفایت می‌کند و توسط فشار خود کولر پخش خواهد شد. در خصوص تراشه‌های بزرگ‌تر می‌توانید یک خط باریک خمیر در وسط تراشه بکشید که تصویر فوق به خوبی آن را نشان می‌دهد.

فراموش نکنید مقدار خمیر سیلیکون به اندازه و مساحت پردازنده یا تراشه بستگی دارد، با این حال در خصوص پردازنده‌های معمولی از یک عدس درشت فراتر نمی‌رود. البته ممکن است پخش شدن خمیرهای با ویسکوزیته بالا دشوار باشد و نتوان مقدار یک عدس از خمیر را به خوبی پخش کرد. همچنین چسبندگی برخی خمیرها خوب نیست و ممکنه است هنگام تلاش برای پخش کردن به صورت گلوله در آید. در این موارد می‌توانید از همان روش خمیر زدن نقطه‌ای در وسط تراشه یا به صورت یک خط در میانه تراشه استفاده کنید.

اگر شما هم می‌پرسید چه مقدار خمیر سیلیکون باید بر حسب گرم استفاده کنم؟ باید گفت یک گرم خمیر سیلیکون مقدار بسیار زیادی است و نباید هرگز به فکر استفاده از چنین خمیر زیادی باشید. در خصوص پردازنده‌های بزرگ چون Epyc هم بهتر است تلاش کنید یک لایه نازک و صاف به دست بیاورید. بنابراین اصلاً به چنین محاسباتی در مورد میزان خمیر سیلیکونی مورد نیاز فکر نکنید.

بهترین مقدار خمیر سیلیکون

در صورتی که یک پردازنده مدرن یا نسل جدید تهیه کرده‌اید اما درباره مقدار مناسب خمیر تردید دارید، ما یک پیشنهاد بسیار خوب در خصوص میزان خمیر سیلیکونی برای شما داریم. به جای درگیر شدن با روش‌های مختلف زدن خمیر سیلیکون روی CPU، کافی است در چند نقطه آن یک قطره کوچک خمیر سیلیکون خالی کنید.

تصویر بالا بهترین روش پخش کردن خمیر روی پردازنده‌های نسل جدید را نشان می‌دهد.

جمع‌بندی

در این نوشتار تلاش نمودیم میزان خمیر سیلیکونی مناسب برای پردازنده، کارت گرافیک یا لپ‌تاپ را به سادگی بیان کنیم. اصلاً لازم نیست که مقدار زیادی ترمال‌پیست استفاده کنید و یک قطره کوچک در وسط تراشه می‌تواند کافی باشد. با این حال پخش کردن خمیر و دستیابی به یک لایه نازک یکنواخت بسیار ایده‌ بهتری است.

نحوه استفاده از خمیر سیلیکون بسیار آسان بوده و تنها باید حواستان باشد که کولر را به درستی باز، تمیز و مجدداً محکم کنید. همچنین باید مراقب آلوده شدن مادربرد، سوکت پردازنده یا بُرد کارت گرافیک به خمیر باشید. در صورت بروز هرگونه آلودگی ناخواسته، آن را گوش‌پاک‌ن آغشته به کمی الکل سفید یا یک دستمال بدون پرز با دقت پاک کنید. البته نشت کمی خمیر بر روی لبه‌های پردازنده مشکلی ایجاد نمی‌کند.

پرسش‌های متداول

به جای خمیر سیلیکون از چه استفاده کنیم؟

هیچ جایگزینی برای خمیر سیلیکون وجود ندارد و نباید از مواد دیگری استفاده کنید. اگر ترمال‌پیست ندارید، بهتر است خمیر قبلی (کهنه) را مجدداً پخش کنید یا به کلی به آن دست نزنید.

آیا 1 گرم خمیر سیلیکونی برای CPU کافی است؟

سرنگ یک گرمی خمیر سیلیکون برای چند پردازنده هم کافی است، بنابرین یک گرم خمیر برای تنها یک CPU حجم بسیار زیادی است و نباید همه آن را استفاده کنید.