نقش طراحی و گرافیک در افزایش سطح سواد سلامت

به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)دکتر ابراهیم نوری گوشکی، متخصص پزشکی خانواده : بسیاری از توسط سازمان های دولتی برای رفع نیازهای ارتباطی و آموزشی با تمرکز ویژه بر مراقبت های بهداشتی اتخاذ شده است. در روش های ارتباطی معمولاً از رویکردهای غیررسمی استفاده می‌شود، زیرا امکان دستیابی به مخاطبان گسترده ‌تری را دارند و بنابراین، به سطح بالایی از موفقیت برای هر ابتکار ارتباطی دست می‌یابند.

کمپین های آموزش سلامت اغلب بخشی از یک طرح آموزش غیررسمی است که هدف آن انتقال اطلاعات حیاتی از طریق رسانه های مختلف مانند روزنامه ها، مجلات، رادیو، تلویزیون و اینترنت به مخاطبان خود است. کمپین های آموزش سلامت، اغلب از یک رویکرد آموزشی به زبان گرافیکی با هدف دستیابی به جمعیت خاص شکل گیری می شود. کمپین‌های اطلاعات سلامت با استفاده از تصاویر برای حمایت از پیام‌های آموزشی مؤثرتر هستند، زیرا به طور طبیعی جلب توجه مردم را آسان‌تر می کند. با این حال، باید توجه داشت که فقط درج ساده تصاویر، کارایی یک کمپین سلامت را تضمین نمی کند. ارزیابی زمینه ای که پیام بصری در آن درج می شود همراه با عناصر گرافیکی درون آن برای جلوگیری از مشکلات سوء تعبیر که گاهی در پیام بصری پیچیدگی های ایجاد می کند، مهم است. بطور مثال کمپین‌های پیشگیری از بیماری، که از زبان بصری استفاده می‌کنند، جزء مهمی از گفتگوی مورد استفاده برای کنترل بیماریها هستند، هم در آگاهی جمعیت در مورد کار سازمان های بهداشتی و هم در تاکید بر مشارکت مردمی و عملکرد دولت ها نقش دارند.

در جامعه مدرن امروز ، از تصاویر برای تسهیل درک و تفسیر پیام مورد نظر استفاده می شود. اصطلاح جامعه تصویری به نحوه بیان و درک اطلاعات به ویژه از طریق رسانه های جمعی اشاره دارد. همچنین تصویر در ارتباط، نقش مهمی ایفا می کند، زیرا شکلی بصری است که قادر به سازماندهی روایت هایی است که مطابق با تجربیات هر جامعه همواره در حال افزایش و تغییر است.

انواع مختلفی از تصاویر وجود دارد که عموم مردم اغلب در زندگی روزمره با آن‌ها مواجه می‌شوند و این تصاویر را می‌توان از طریق فیلم‌ها، مجلات، تلویزیون و اینترنت مشاهده کرد. اما باید توجه داشت که استفاده از تصاویر در پیام ها همیشه ارتباط را تسهیل نمی کند و گاهی ممکن است مخاطب را در مورد هدف اصلی پیام گیج کند.

به دلیل پیچیدگی توسعه ارتباطات جمعی و تنوع مخاطبان ، اغلب سازمان های بهداشت عمومی با ابهامات و مشکلاتی در درک پیام درگیر هستند. برای کاهش این مشکل، استفاده از تصاویر به عنوان یک تکنیک ارتباطی مؤثرتر، به ویژه برای مخاطبان متنوع ارائه می شود. اما نه تنها شناخت مخاطبان هدف پیام‌ها در رابطه با فرهنگ، آداب و رسوم و قراردادهای اجتماعی آن‌ها اهمیت دارد، بلکه اهمیت یک متخصص، که قادر به ترکیب و توسعه تصاویر مناسب است که به خوبی با جمعیت هدف مورد نظر مطابقت داشته باشد حائز اهمیت است.

بنابراین یک پیام به تنهایی کارایی ندارد و اگر متن به اشتباه هدایت شود، پیام مورد نظر نمی تواند ارزش ارتباطی مورد نظر خود را داشته باشد. با تجزیه و تحلیل مناسب تصاویر، می توان تعیین کرد که کدام عناصر گرافیکی را می توان برای ارتباط موثر در رویه های خاص دستکاری کرد. اعمال دستورالعمل هایی برای انتخاب زمینه ای که تصاویر در آن استفاده می شود و همچنین انتخاب موضوع ومفهومی که باید دنبال شود در تصاویر دارای اهمیت است.

اینکه در تصاویر چه توضیحاتی لازم است داده شود، چه تصاویری استفاده شود، مخاطب پیام را چگونه تفسیر خواهد کرد، عناصری و سازمانهای بهداشتی چگونه انتخاب شده اند؟ بر اساس تجزیه و تحلیل یافته ها، دستورالعمل هایی می توان برای استفاده از تصاویر در مطالب آموزشی و محیطی ارائه داد که درک آنها را تسهیل کند دارای اهمیت است.. انواع پیام های تصاویر عبارتند از :

(الف) فلش ها - به تصاویری اشاره دارند که اقدامات / رویه های موضوع را نشان می دهد، با استفاده از این ویژگی درک محتوا تسهیل می شود و فلش ها جایگزین برخی از افعال (مانند بستن و باز کردن) می شوند.

(ب) PPS (توالی‌های تصویری رویه‌ای) - نمایش عمل با استفاده از تصاویر متوالی، این ویژگی تشخیص آغاز و پایان روش را امکان‌پذیر می‌سازد.

(ج) رنگ - این ویژگی تفاوت بین هر شی نشان داده شده را واضح تر می کند و شناسایی عمیق تر را تسهیل می کند، هر عنصر را متمایز می کند و درک عمل را آشکارتر می کند.

طراحی گرافیک در نظام بهداشتی درمانی:

سیستم مراقبت های بهداشتی که به طور سنتی بر تخصص پزشکی متمرکز است، به طور فزاینده ای نقش حیاتی ارتباطات بصری را تشخیص می دهد. طراحی گرافیک نه تنها در افزایش تجربه بیمار، بلکه در ایجاد اعتماد و تقویت هویت وی نقش مهمی دارد. اطلاعات پزشکی پیچیده بسیار زیاد است. طراحی گرافیکی به ترجمه این اطلاعات به فرمت های بصری جذاب کمک می کند و درک آن را برای بیماران با سطوح سواد مختلف آسان تر می کند. عناصر طراحی باید ارتباط شفاف، ارتباط عاطفی و ایجاد اعتماد با بیماران را در اولویت قرار دهند.

طبق تعریف موسسه هنرهای گرافیک آمریکا (AIGA)، طراحی گرافیک به عنوان «هنر و تمرین برنامه‌ریزی و طرح ایده‌ها و تجربیات با محتوای بصری و متنی» تعریف می‌شود. به عبارت دیگر، طراحی گرافیک ایده‌ها یا پیام‌های خاصی را به صورت بصری منتقل می‌کند. طراحی گرافیک متشکل از عناصر گرافیکی و متنی است و آن‌ها را در انواع رسانه‌ها پیاده‌سازی می‌کند. منطق به کار رفته در طراحی‌های گرافیکی پزشکی بر مبنای ذات و سرشت انسان است. طراحان گرافیک باید مکان‌های تصویر و قلم را با رویکردی انسان‌محور توجیه کنند. این بدان معناست که باید در طراحی های گرافیکی پزشکی، روی کاربران تمرکز کرد و برای جلب توجه و رضایت آن‌ها تلاش نمود.

یک تصویر یا طراحی گرافیکی باکیفیت می‌تواند از هزاران کلمه موثرتر و در اذهان عمومی ماندگارتر باشد. در واقع طراحی گرافیک هنری است که در آن افراد حرفه‌ای محتوای بصری را برای برقراری ارتباط پیام ایجاد می‌کنند.

طراحی گرافیک ابزار قدرتمندی است که می تواند تجربه مراقبت های بهداشتی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با درک ارزش اصول طراحی و کاربرد هدفمند آنها، سیستم مراقبت های بهداشتی می توانند ارتباطات را بهبود بخشند، اعتماد ایجاد کنند و هویت را تقویت کنند، که در نهایت منجر به نتایج بهتر بیمار و حضور قوی تر برند در بازار رقابتی نسخه می شود. به دستورالعمل های نظارتی پایبند باشید و از اطلاعات گمراه کننده اجتناب کنید.

گرافیک های اطلاعاتی یا اینفوگرافیک ها، می توانند به ویژه برای موضوعات بهداشت عمومی مانند پیشگیری از بیماری، ارتقای سلامت یا سواد سلامت مفید باشند، زیرا می توانند پیام های مهمی را به مخاطبان مختلف منتقل کنند، آگاهی و درک را افزایش دهند و الهام بخش عمل کنند.

یک هویت بصری حرفه ای و منسجم در میان بروشورها، بسته بندی ها و مواد بازاریابی باعث ایجاد اعتماد می شود و سازمان های مراقبت های بهداشتی را قابل اعتماد و شایسته تر می کند.

استفاده استراتژیک از تصاویر بصری می تواند مراقبت های پیشگیرانه، پایبندی به دارو و انتخاب شیوه زندگی سالم را در جامعه ترغیب و تشویق کند. زبان ساده، نکات مهم و تصاویر مربوطه به بیماران اطمینان می دهد که روش های درمانی و عوارض جانبی احتمالی را درک می کنند. تصاویری چشم نواز و پیام های مختصر می تواند توجه را جلب کند و آگاهی را در مورد خدمات و ابتکارات مراقبت های بهداشتی افزایش دهد و تأثیری ماندگار بر جای بگذارند.

فونت‌های خوانا در اندازه‌های مناسب برای اطمینان از خوانایی، به‌ویژه در بروشورهای اطلاعاتی بیمار و بسته‌بندی داروهای تجویزی بسیار مهم هستند. برچسب زدن واضح، کدگذاری رنگ، و ویژگی های باز شدن آسان برای پایبندی و ایمنی دارو ضروری است.

رنگ ها، احساسات را بر می انگیزند و می توانند به طور استراتژیک برای راهنمایی بیماران، ایجاد یک محیط آرام (مانند آبی، سبز) یا هیجانی (مانند زرد، نارنجی) استفاده شوند.

یک چیدمان به خوبی سازماندهی شده با سلسله مراتب واضح و فضای سفید کافی، خوانایی را بهبود می بخشد و اطمینان می دهد که اطلاعات حیاتی به راحتی قابل دسترسی هستند.

تعادل متن، نمودارها و تصاویر می تواند به طور موثر مفاهیم پیچیده پزشکی را برای متخصصان مراقبت های بهداشتی توضیح دهد. استفاده استراتژیک از تصاویر بصری و پیام‌های هدفمند می‌تواند به مخاطبان بیشتری برسد و خدمات مراقبت‌های بهداشتی را ارتقا دهد.

اینفوگرافیک‌هایی که با دقت طراحی شده‌اند می‌توانند ابزار مفیدی برای پشتیبانی از درک مطلب باشند و در نتیجه به بیماران کمک کنند تا با داده‌های سلامتی خود درگیر شوند. اینفوگرافیک ممکن است از طریق مشارکت در توسعه ابزار داده قوی، استفاده از ابزارهای ارتباطی بالینی برای خود مدیریتی سلامت، و مشارکت در ایجاد دانش از طریق نتایج گزارش شده توسط بیمار، به توانایی بیماران برای مشارکت در سیستم سلامت یادگیری کمک کند.

تجسم‌سازی‌ها مانند نمودارها و اینفوگرافیک‌ها برای ارتباط و تعامل سلامت مفید هستند، به‌ویژه زمانی که برای حمایت از درک در میان افراد با سواد سلامت پایین استفاده می‌شوند. پیکتوگرام ها با موفقیت برای انتقال اطلاعات دوز دارو و نماد برای نشان دادن و مقایسه خطرات سلامت نسبی مرتبط با گزینه های درمانی استفاده شده اند. تصاویر گرافیکی از پیامدهای سیگار بر روی برچسب های هشدار سیگار توسط افراد سیگاری جذاب تر و موثرتر از هشدارهای متنی و مرتبط با انگیزه ترک سیگار ارزیابی شده است.

این نتایج با اصل یادگیری چندرسانه‌ای مایر مطابقت دارد که «مردم از کلمات و تصاویر بهتر یاد می‌گیرند تا فقط از کلمات».

برخلاف ادعای طراحی که «کمتر، بیشتر است»، وقتی صحبت از اطلاعات سلامتی به میان می‌آید، گاهی اوقات بیشتر، بیشتر است. سواد سلامت پایین به معنای دشواری بالقوه در تفسیر اطلاعات سلامت است، نه کاهش تمایل به اطلاعات. تلاش برای در دسترس‌تر کردن پیام‌های سلامت از طریق ساده‌سازی، خطر از بین بردن معنای ارزشمند را دارد.

می‌توان پیام سلامتی قابل دسترسی ایجاد کرد، بدون اینکه غنای اطلاعات را قربانی کنیم. در رابطه با پیچیده‌ترین اینفوگرافیک‌ها از نظر بصری، اگرچه با توجه به تمایل بینندگان به تفسیر تحت لفظی، اینفوگرافیک های موفق باید به اندازه ای که داده های موجود اجازه می دهد دارای ویژگی باشند، اما نه بیشتر، تا مبادا تفسیر نادرست شوند.

اینفوگرافیک ها باید به راحتی قابل درک باشند. بهتر است برای مخاطب مورد نظر خود جذاب باشند. در بهترین حالت، اینفوگرافیک باعث ایجاد تغییرات در رفتارهایی می شود که بر سلامتی تأثیر می گذارد.

اینفوگرافیک ها، برای تسهیل استفاده از داده ها توسط افراد با سطح سواد سلامت پایین مورد نیاز است. اگر قرار است بیماران از ابزارهای ارتباطی بالینی مانند پورتال های بیمار استفاده کنند، ابتدا باید نیاز به اقدامات پیشگیرانه بهداشتی را تشخیص دهند و برای انجام آنها انگیزه داشته باشند. اینفوگرافیک های با کیفیت می توانند این اقدامات را تحریک کنند. بنابراین، ادغام اینفوگرافیک ها در ابزارهای ارتباط بالینی ممکن است مولفه های خود مدیریتی موجود ابزارها را افزایش دهد. اینفوگرافیک ابزار مناسبی برای تعامل است. چنین مشارکتی یک جزء کلیدی برای مشارکت بیماران در ایجاد دانش جدید از طریق پیامدهای گزارش شده توسط بیمار و سایر فرآیندهای دانش است.

اهمیت حیاتی کار مستقیم با جامعه برای شناسایی تصاویری است که معنادار، از نظر فرهنگی مرتبط و قابل اجرا باشد. تجسم‌سازی‌هایی که فقط بر اساس فرضیات استوار هستند، در بهترین حالت ممکن است تلاش‌های بیهوده و در بدترین حالت ناخواسته گمراه‌کننده باشند. با توجه به این توصیه که بیماران و خانواده‌ها نه تنها در سطح فردی، بلکه در سطح جامعه‌محور برای ارتقای سلامت مشارکت داشته باشند، برخی از اینفوگرافیک‌های شامل مقایسه‌کننده‌های جامعه و همچنین داده‌های فردی است. همچنین نشان‌دهنده نمایش داده‌های سطح جامعه برای اهداف دیگر مانند ابزارهای انفورماتیک برای درگیر کردن افراد و خانواده‌ها برای فکر کردن در مورد مداخلات بهداشتی در جامعه است. اگر سیستم بهداشت یادگیری می‌خواهد ، بایستی در سطح جامعه نابرابری‌های بهداشتی را کاهش دهد و افراد با سطوح مختلف سواد سلامت بتوانند در زیرساخت دیجیتال آن مشارکت کنند. اینفوگرافیک ها که با همکاری گیرندگان مورد نظر طراحی شده اند، یکی از استراتژی ها برای رسیدن به این هدف هستند.

طراحی اینفوگرافیک در نظام های بهداشتی درمانی:

قبل از شروع طراحی اینفوگرافیک د، باید هدف و مخاطب خود را مشخص کنیم. هدف اصلی اینفوگرافیک شما چیست؟ می خواهید مخاطبان شما بعد از دیدن آن چه چیزی یاد بگیرند، چه احساسی داشته باشند یا چه کاری انجام دهند؟ بینندگان هدف شما چه کسانی هستند و نیازها، ترجیحات و چالش های آنها چیست؟ این سوالات به شما کمک می کند محتوا، لحن و سبک اینفوگرافیک خود را شکل دهید. به عنوان مثال، اگر هدف شما آموزش مردم در مورد مزایای واکسیناسیون است، مخاطبان شما ممکن است والدینی باشند که در مورد ایمن سازی مردد یا سردرگم هستند. سپس باید از زبانی واضح، ساده و قابل اعتماد استفاده کنید و از اصطلاحات، اطلاعات نادرست یا ایجاد ترس اجتناب کنید.

هنگامی که هدف و مخاطب خود را مشخص کردید، باید داده های خود را انتخاب و سازماندهی کنید. حقایق، ارقام یا داستان‌های کلیدی که پیام اصلی شما را پشتیبانی می‌کنند چیست؟ چگونه می توانید آنها را به شیوه ای منطقی، منسجم و مختصر ارائه کنید؟ شما می توانید از روش های مختلفی برای ساختار داده های خود استفاده کنید، مانند روش های زمانی، سلسله مراتبی، مقایسه ای یا علی. همچنین می توانید از انواع مختلف تجسم داده ها مانند ، نمودارها، نقشه ها، نمادها یا تصاویر استفاده کنید. شما باید از مرتبط ترین و دقیق ترین منابع داده استفاده کنید و به درستی به آنها استناد کنید. همچنین باید از بهم ریختن اینفوگرافیک خود با داده های بیش از حد یا نامربوط خودداری کنید و روی ضروری ترین و تاثیرگذارترین اطلاعات تمرکز کنید.

قدم بعدی این است که طرح خود را انتخاب کنید. چگونه می توانید داده ها و عناصر خود را به شیوه ای بصری جذاب و در دسترس مرتب کنید؟ چگونه می‌توانید از رنگ‌ها، فونت‌ها، شکل‌ها و تصاویر برای تقویت پیام خود و جلب توجه استفاده کنید؟چگونه می توانید از گزینه های طرح بندی مختلف مانند عمودی، افقی، مدولار یا تعاملی استفاده کنید. شما همچنین می توانید از اصول طراحی مختلف مانند کنتراست، تراز، تعادل و سلسله مراتب استفاده کنید. شما باید به دنبال ایجاد یک ظاهر و احساس منسجم برای اینفوگرافیک خود باشید و از رنگ‌ها، فونت‌ها، شکل‌ها و تصاویری استفاده کنید که با هدف، مخاطبان و هویت برند شما مطابقت دارند.

مرحله آخر این است که اینفوگرافیک خود را آزمایش و اصلاح کنید. چگونه می توانید مطمئن شوید که اینفوگرافیک شما موثر، دقیق و کاربرپسند است؟ چگونه می توانید بازخورد دریافت کنید و طراحی خود را بهبود بخشید؟ می توانید از روش های مختلفی برای آزمایش اینفوگرافیک خود استفاده کنید، مانند تست قابلیت استفاده، بررسی همتایان یا ابزارهای آنلاین. همچنین می توانید از معیارهای مختلفی برای ارزیابی اینفوگرافیک خود استفاده کنید، مانند وضوح، دقت، مرتبط بودن، جذابیت و تعامل. شما باید هدفتان این باشد که اینفوگرافیک خود را با مخاطب هدف یا نمونه ای نماینده آزمایش کنید و از بازخورد آنها برای انجام تنظیمات و اصلاحات استفاده کنید. در صورت نیاز موارد دیگری را در نظر بگیرید اینکه چه چیزی می خواهید بیشتر از این اضافه کنید .