پل ویدیویی مسکو - تهران با شرکت اسپوتنیک و ایرنا با موضوع: حضور نظامی آمریکا در منطقه + فیلم

سخنرانان:

• اطهر اینانلو، سردبیر گروه اخبار اروپا و آمریکا خبرگزاری ایرنا

• ایوان زاخاروف، رئیس بخش کشورهای خاورمیانه مدیریت پخش برنامه های خارجی خبرگزاری اسپوتنیک

• محمد نوری زاده، سردبیر گروه اخبار خاورمیانه و آفریقای خبرگزاری ایرنا

ـ ارتش آمریکا بیش از 1430000 پرسنل نظامی دارد. از نظر تعداد پرسنل، نیروهای مسلح ایالات متحده پس از چین در رتبه دوم جهان قرار دارد که به آنها امکان می دهد در تمام مناطق جهان حضور نظامی داشته باشند. از نظر هزینه های نظامی، ایالات متحده همچنان پیشتاز مسلم در جهان است. سطح بالای هزینه های نظامی، حفظ اثربخشی رزمی، بهبود سازماندهی و گسترش پایگاه مادی و فنی نیروهای مسلح را تضمین می کند. در سال 2014، هزینه های نظامی ایالات متحده 631513 میلیون دلار (34.2 درصد از کل هزینه های نظامی جهانی) بود که 3 برابر هزینه های دفاعی چین و 7 برابر هزینه های روسیه برای دفاع بود. تا سال 2018، هزینه های نظامی ایالات متحده به 648798 میلیون دلار افزایش یافت که 2.7 برابر بیشتر از هزینه های نظامی چین و 10.1 برابر بیشتر از هزینه های نظامی روسیه بود. هزینه های نظامی به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی از 2.9٪ در سال 2000 به 3.2٪ در سال 2018 افزایش یافته است که از سهم هزینه های نظامی در تولید ناخالص داخلی بریتانیا (1.8٪ از تولید ناخالص داخلی)، آلمان (1.2٪ از تولید ناخالص داخلی)، فرانسه (2.3٪ از تولید ناخالص داخلی)، چین (1.9٪ از تولید ناخالص داخلی) در سال 2018 بیشتر است.

ـ نیروهای مسلح ایالات متحده یک ساختار نظامی قدرتمند و سازمان یافته است که هم برای مأموریت های دفاعی و هم برای تصرف و حفظ قلمرو دشمن طراحی شده است. واحدهای ارتش ایالات متحده تقریباً در هر منطقه از جهان مستقر هستند و بخشی از فرماندهی های متحده ای هستند که برای انجام مأموریت ها در صحنه های بالقوه عملیات جنگی مستقر می شوند. از نظر عملیاتی، نیروهای مسلح ایالات متحده در 10 فرماندهی متحده سازماندهی شده اند. شش فرماندهی متحده بر اساس جغرافیایی ایجاد شد ه(فرماندهی متحد نیروهای مسلح ایالات متحده در منطقه آمریکای شمالی، فرماندهی واحد نیروهای مسلح ایالات متحده در منطقه آمریکای مرکزی و جنوبی، فرماندهی متحده مرکزی ونیروهای مسلح ایالات متحده، فرماندهی واحد نیروهای مسلح ایالات متحده در منطقه آفریقا، فرماندهی متحد نیروهای مسلح ایالات متحده در منطقه اروپا، فرماندهی متحده ایالات متحده در منطقه اقیانوس آرام). حوزه مسئولیت فرماندهی متحده مرکزی (سنتکام) شامل مصر، ایران، پاکستان، کشورهای مشرق، شبه جزیره عربستان و آسیای میانه است.

ـ اهمیت خاورمیانه برای سیاست خارجی آمریکا در آغاز قرن بیست و یکم به دلیل رشد افراط گرایی اسلامی، فعالیت سازمان های تروریستی بین المللی و جهانی شدن تهدید تروریستی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001، تروریسم اسلامگرا به عنوان یک مشکل جهانی برای بشریت تلقی شد. مبارزه با تروریسم اولویت سیاست خارجی آمریکا شده است. راهبرد جدید امنیت ملی در سال 2002، همراه با تمایل به ترویج توسعه "جوامع آزاد و باز در کشورهای همه قاره‌ها"، مبارزه با تروریسم بین‌المللی و سلاح‌های کشتار جمعی را در اولویت قرار داد که منعکس کننده به اصطلاح "دکترین بوش" است که سیاست خارجی یکجانبه و اقدامات نظامی با هدف تامین امنیت جهانی و ملی را پیش بینی می کرد. ایالات متحده یک ابزار سیاست خارجی جدید دارد - متهم کردن رژیم های بی وفا به واشنگتن به ارتباط با تروریسم جهانی. مداخلات نظامی ایالات متحده تحت عنوان عملیات ضد تروریستی گسترده شد، که با سیاست انعطاف پذیر واشنگتن در قبال سازمان های مذهبی افراطی ترکیب شد که نمونه آن تغییر در موضع کاخ سفید در قبال اخوان المسلمین در مصر یا طالبان بود که به مبارزه با داعش در افغانستان پیوست. به این شکل مبارزه با تروریسم بین المللی و گسترش سلاح های کشتار جمعی از یک هدف اولویت دار سیاست خارجی به ابزاری برای تحقق منافع ملی آمریکا تبدیل شده است. بدین ترتیب حضور نظامی آمریکا در افغانستان و تجاوز آمریکا به عراق توجیه شده است. فعالیت های ضد تروریستی در آغاز قرن بیست و یکم عنصر ساختاری سیاست خارجی ایالات متحده شده است.

ـ پایگاه نیروی هوایی العدید، واقع در قطر، بزرگترین مرکز نظامی آمریکا در خاورمیانه است - حدود 10 هزار نیروی آمریکایی در این پایگاه مستقر هستند. العدید پایگاه اصلی فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) است. فرودگاه العدیده همچنین محل استقرار بمب افکن های سنگین و هواپیماهای شناسایی و دیده بانی است. با آغاز عملیات علیه داعش، العدید به مرکز هماهنگی کمپین ضد داعش آمریکا در عراق و سوریه و اجرای عملیات رفع درگیری با پایگاه روسیه در حمیمیم سوریه تبدیل شد.

ـ حدود 7 هزار نیروی آمریکایی در بحرین مستقر هستند. این کشور پایگاه نیروی دریایی ایالات متحده است و گروه اصلی نیروی دریایی ایالات متحده در منطقه، ناوگان پنجم، در آنجا متمرکز است. بندر خلیفه بن سلمان در اعماق دریا یکی از معدود تاسیسات منطقه است که می تواند میزبان ناوهای هواپیمابر آمریکایی باشد. بیشتر نیروی هوایی آمریکا در پایگاه هوایی شیخ عیسی قرار دارد که در آنجا F-16، F/A-18 و P-3 (هواپیماهای شناسایی) مستقر هستند. تمامی تاسیسات نظامی در خاک بحرین تحت پوشش سامانه پدافند هوایی پاتریوت واقع در آنجا قرار دارد.

ـ در کویت 17500 نفر نیروی آمریکایی مستقر هستند که از بین آنها 15 هزار نفر به طور دائم و 2.5 هزار نفر برای کمک به ارتش عراق در مقابله با دولت اسلامی در آنجا مستقر هستند. کویت همچنین میزبان انبارهای تسلیحاتی بزرگ ارتش ایالات متحده، سامانه های پاتریوت و یک اسکادران از هواپیما های جنگنده است.

ـ پایگاه نیروی هوایی الجفره که حدود 5 هزار نیروی آمریکایی در آنجا مستقر هستند، در امارات متحده عربی قرار دارد. فهرست وظایف این تاسیسات نظامی شامل کنترل هواپیماهای جنگی و پهپادها وتعمیر و نگهداری و سوخت گیری هواپیماهای جنگی و هواپیماهای شناسایی است. این پایگاه برای دفع حملات هوایی و موشکی، توسط سامانه های پدافند هوایی پاتریوت واقع در آنجا تحت پوشش قرار می گیرد. در سال 2017، ایالات متحده و امارات متحده عربی توافقنامه نظامی جدیدی را امضا کردند که دامنه همکاری نظامی دوجانبه را گسترش داد.

ـ از آغاز ریاست جمهوری ترامپ، اردن در برنامه جهانی آموزش و تجهیز وزارت دفاع ایالات متحده گنجانده شده که ابتکاری برای تقویت متحدان در مقابله با خطر تروریسم است. در چارچوب این برنامه، اردن سلاح، تجهیزات و مهمات به ارزش 138 میلیون دلار، لبنان - 120 میلیون دلار، تونس - 31 میلیون دلار، مراکش - 18 میلیون دلار و عمان - 12 میلیون دلار دریافت کرده اند. از از 5.12 میلیارد دلاری که ایالات متحده در سال 2017 طبق برنامه کمک امنیتی تخصیص داده ، خاورمیانه و شمال آفریقا تا 97 درصد از کل این مبلغ را دریافت نموده اند این تعداد، بیشتر اسرائیل، مصر و اردن از محل این بودجه پول دریافت کرده اند. حمایت اقتصادی، همکاری نظامی- فنی و تامین تسلیحات برای متحدان آمریکا شرط مهم حضور نظامی آمریکا در منطقه است.

ـ علاوه بر حضور نظامی آمریکا در منطقه، ایالات متحده در خاورمیانه از سوی متحدان اروپایی خود - بریتانیا و فرانسه - حمایت می شود. گذشته استعماری به لندن و پاریس این امکان را داده که تا حدی نفوذ اقتصادی و زیرساخت های نظامی و همچنین تعامل سیاسی با نخبگان کشورهای منطقه را حفظ کنند. همراه با همکاری نظامی- سیاسی با اسرائیل، روی آوردن به منابع نظامی بریتانیا و فرانسه در زمان بحران، ابزار جایگزین مهمی برای ایالات متحده برای تحقق منافع خود است، همانطور که عملیات نظامی در لیبی نشان داد. از جمله اوباما در 22 مارس 2011 خاطرنشان کرد که ایالات متحده عملیات نظامی در لیبی را "کم هزینه" می داند و حملات هوایی اصلی علیه اهداف دشمن توسط بریتانیا و فرانسه انجام خواهد شد.

ـ ایالات متحده علاوه بر نیروی نظامی، بر ابزارهای اقتصادی و دیپلماتیک سیاست خارجی نیز متکی است که پس از شکست "دکترین بوش" در جریان عملیات نظامی در عراق و تلاش‌های ناموفق برای از بین بردن طالبان در افغانستان، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. در مواجهه با چنین تغییری در تکیه ها در استفاده از ابزارهای سیاست خارجی، چشم انداز کاهش حضور نظامی خود از طریق کاهش تعداد افراد گروه نظامی زمینی برای ایالات متحده ظاهر می شود.

ـ ایالات متحده در چارچوب دگرگونی الگوی نظم جهانی و شکل‌گیری مراکز سیاسی جدید جهانی، در تلاش است تا جایگاه خود را در نظام روابط بین‌الملل را بازنگری کرده و درباره نظریه جدید مشارکت خود در روند سیاسی جهانی تصمیم گیری کرده و انتخاب خود بین هژمونی و رهبری را انجام دهد. چشم انداز حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه با نتیجه این انتخاب مشخص خواهد شد. در کوتاه‌مدت، زیرساخت‌های نظامی موجود حفظ و با واقعیت‌های مدرن، از جمله فناوری، چالش‌ها و واقعیت‌های جدید سیاست خارجی سازگار خواهد شد. حضور نظامی ایالات متحده در خاورمیانه به طور موثر تعدادی از ماموریت های اعلام شده، مانند مقابله با تروریسم بین المللی را انجام داده و اجرای منافع ملی ایالات متحده، در درجه اول کنترل بر ذخایر انرژی و سیستم ترانزیت آنها را تضمین می کند. حضور نظامی در خاورمیانه ابزاری برای سیاست خارجی ایالات متحده است که به آن اجازه می‌دهد به سرعت به چالش‌های تهاجمی منطقه‌ای (مانند ظهور و گسترش داعش) پاسخ دهد، فشار سیاسی بیشتری بر مخالفان اعمال کرده و ثبات متحدان را تضمین کند. بنابراین، حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه که یکی از مؤثرترین ابزار نظامی-سیاسی بود همچنان ضامن حفظ مواضع اقتصادی، ژئوپلیتیکی و نظامی-استراتژیک این کشور در منطقه است.