استثمار مهندسان ایرانی توسط شرکت های اروپایی در سایه بی توجهی دولت / تکمیل پروژه مترو فرانسه با طراحی مهندسان ایرانی از راه دور

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، خبر کوتاه است و غم انگیز، شرکت های خارجی، مهندسان ایرانی را با قیمت پایین بُر می زنند! برخی شرکت های واسطه ای که به توان فنی-مهندسی ایرانیان در داخل کشور اشراف دارند، با دریافت پروژه های خارجی و معرفی مهندسان ایرانی، پول خوبی به جیب می زنند و طرح ها و ایده‌های جوانان تحصیل کرده ایرانی را با قیمت های بسیار پایین به فروش می رسانند.

استثمار نخبگان ایرانی، آن هم بدون قرارداد مستقیم با شرکت مقصد، چیزی جز اجحاف و هدر رفت سرمایه های انسانی ایرانی در پی ندارد.

اگر این شرکت های واسطه ای بخواهند پروژه ها را به شرکت ها یا مهندسان خارجی ارائه دهند، در نهایت رقم پایینی برای خودشان باقی می ماند؛ این در حالی است که اگر این پروژه را به مهندسان ایرانی بسپارند، می توانند پروژه را با یک رقم خیلی پایین پیش ببرند، بدون اینکه نام و نشانی از مهندسان ذکر شود. این اتفاق غم انگیز، در رشته های مهندسی عمران، معدن و کامپیوتر دیده می شود.

برای مثال، یک استاد سابق دانشگاه امیرکبیر ، یکی از مسئولان پروژه گراند پاریس است که مربوط به تکمیل مترو برای المپیک 2024 پاریس می شود. یا اینکه یک شرکت اروپایی دیگر، از 11 نیروی مهندسی که جذب کرده است، 6 نفر ایرانی هستند و از این دست بسیار است. لازم به ذکر است که این افراد، به شکل دورکاری، از داخل ایران فعالیت می کنند و خروجی کارهایشان را برای شرکت ها می فرستند. در نهایت حق الزحمه ناچیز مهندسان با هزار روش و ترفند باید از خارج از کشور به داخل وارد شود و کف دست متخصصان ایرانی قرار بگیرد. سوال اینجاست؛ در چنین شرایطی، دولت چه کار می کند؟

حل این معضل به یک عزم جدی از سوی دولت نیاز دارد. شاید جالب باشد که بدانید در چنین وضعیت اقتصادی، در سال اول روی کار آمدن دولت سیزدهم، صادرات خدمات فنی-مهندسی، 1.8 میلیارد دلار، در سال دوم 1.5 میلیارد دلار و امسال به 1.3 میلیارد دلار یعنی پایین ترین رقم رسیده است. این یعنی صادرات خدمات فنی-مهندسی، قریب به 500 میلیون دلار کم شده است. این در حالی است که در دهه 80، این رقم به 3 میلیارد دلار رسیده بود.

دولت باید دیپلماسی اقتصادی را در پیش بگیرد

در چنین شرایطی، دولت باید متوجه باشد که دیپلماسی اقتصادی را در پیش بگیرد. حداقلی ترین و زودبازده ترین کاری که دولت می تواند انجام دهد این است که شرکت های فنی مهندسی را بشناسد و با برگذاری نمایشگاه به ویژه در کشورهای خارجی همچون دبی، عمان، هند، چین، روسیه و...، کمک کند تا این افراد از مسیر رسمی فعالیت کنند تا در کمترین امتیاز، اسمی از مهندسان ایرانی بر روی پروژه های خارجی دیده شود.

بانک ها به جای خلق پول که باعث سرمایه گذاری در بازارهای غیرمولد می شود به سمت پروژه های عمرانی حرکت کنند

شاید به نظر برسد که تحریم در این نوع انتخاب اثرگذار است و کاهش سرمایه گذاری داخلی و خارجی زمینه ساز چنین مشکلاتی شده است؛ در حالی که بسیاری از پروژه های عمرانی را می توان با حضور بانک ها و ملزم کردن آنها به انجام فعالیت های مولد پیگیری کرد. بانک ها به جای خلق پول که باعث سرمایه گذاری در بازارهای غیرمولد همچون خرید مسکن، طلا و... می شود، اعتباراتش را به سمت پروژه های عمرانی هدایت کند.

توان فنی و مهندسی ایران در سطح کشورهای توسعه یافته است

عارف محمدی در بیان توان خدمات فنی و مهندسی کشور در گفت و گو با رکنا اظهار کرد: توان فنی و مهندسی ایران در سطح کشورهای توسعه یافته است و در برخی رشته‌ها نظیر عمران، معدن و مکانیک‌سنگ کشوری برتر از ایران وجود ندارد.

محمدی تاکید کرد: پروژه‌هایی توسط ایرانی‌های در خارج از ایران اجرا شده که هیچ شرکت خارجی از پس آن بر نمی‌آید، این محصول نوع آموزش، سواد و هوش ایرانی است.

این فعال مهندسی گفت: آمار رسمی صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور در سال گذشته را نزدیک به 1.3 میلیارد دلار گزارش کرده اما رقم بسیار فراتر از این حرف‌ها است.

شکل گیری قاچاق دانش در سال های اخیر

وی افزود: پدیده‌ای در سال‌های اخیر شکل گرفته که من نام آن را قاچاق دانش یا صادرات غیررسمی خدمات فنی و مهندسی می‌نامم.

محمدی ادامه داد: برخی از افراد آشنا به توان فنی مهندسی ایران که عمدتا ایرانی هم هستند و در خارج از ایران یا به کار مهندسی مشغولند یا در دانشگاه‌ها کار می‌کنند، برخی کارهای مهندسی را گرفته و به جای کار با نیروی کار خارجی، کار را به نیروی کار ایرانی فعال در کشور می‌دهند.

این فعال مهندسی گفت: عمده این مدل کار در بخش طراحی است که نیاز به حضور مهندس طراح ندارد، بدین ترتیب، ایرانی‌ها در کشور کار را انجام داده و برای آن نفر در خارج از کشور ارسال می‌کنند، آن فرد هم گزارشات را ارائه می‌دهد و عمدتا هم گزارش‌ها بسیار با کیفیت‌تر از نمونه‌های خارجی است اما نام نشانی از مهندسان ایرانی هم در آن نیست و کار رسما مصادره می‌شود.

بهره گیری از علم برتر مهندسان ایرانی با یک دهم قیمت و حقوق خارجی

محمدی گفت: کار ایرانی‌های یک مزیت دیگر هم دارد که آن هم به دلیل فضای اقتصادی نسبت به نمونه خارجی بسیار ارزان تر بوده و بعضا یک دهم قیمت کار خارجی عرضه می‌شود، این وسط یک سود خود به جیب آن نفر واسط هدایت می شود.

این فعال مهندسی گفت: در شرکت خود ما از 11 نفر طراح هم اکنون 6 نفر دیگر برای شرکت کار نمی‌کنند و مشغول طراحی بخشی از متری شهر پاریس هستند که قرار است برای المپیک آماده‌سازی شود.

وی افزود: برآوردی از میزان ارزآوری این بخش در کشور ندارم؛ اما می‌دانم این پدیده با سرعت بسیار زیادی در حال گسترش است.

محمدی گفت: توان فنی و مهندسی کشور به صورت رسمی توسط دولت به جهان ارائه نشده و باید دستگاهی‌ با تمرکز بر این موضوع از این توان برای ارزآوری بهبود شرایط اقتصادی استفاده کند.