تجربه راندمان بالاتر با موتور «TU5P» ایران‌ خودرو

موتورهای سری TU پژو-سیتروئن در سال ۱۹۸۶ رونمایی شدند. این موتورها که جایگزین سری X به‌شمار می‌روند، اولین‌بار در سیتروئن AX نصب شدند و در کشور نیز کاملا شناخته‌شده هستند.

موتور TU5 جزو محبوب‌ترین موتورهای تولیدی ایران‌خودرو است که در محصولات متنوعی همچون ۲۰۷، رانا، پارس و… به‌کار می‌رود و هم‌اکنون نیز درحال تولید است. اما ایران‌خودرو نسخه ارتقایافته این پیشرانه یعنی TU5P را نیز در برخی محصولات جدیدتر خود همچون تارا و راناپلاس پانوراما نصب ‌کرده است. در واقع موتور TU5 پلاس همان نسخه ایرانیزه‌شده از موتور EC5 پژو برای بازارهای در حال توسعه است.

به‌گفته مهندسان ایران‌خودرو با برخی تغییرات و نصب تکنولوژی‌های جدید همچون زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها CVVT قدرت و گشتاور تولیدی این موتور تا ۷درصد بیشتر از موتور TU5 شده است.

سیستم CVVT باعث می‌شود سوپاپ‌ها به‌صورت مستقل باز و بسته شوند که نتیجه آن کاهش مصرف سوخت و بهبود عملکرد پیشرانه خواهد بود.

افزایش قدرت و گشتاور در «TU5P»

درحالی‌که قدرت و گشتاور موتور 16سوپاپ TU5 با حجم ۱۵۸۷ سی‌سی به ترتیب به ۱۰۵اسب‌بخار و ۱۴۲نیوتون‌متر می‌رسد، مهندسان این شرکت از موتور TU5 پلاس با همان حجم، ۱۱۳اسب‌بخار قدرت و ۱۴۴نیوتون‌متر گشتاور استخراج کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت از نظر قدرت و گشتاور تولیدی، موتور TU5 پلاس نسبت به موتور TU5 بهتر است.

نسبت تراکم نیز در نسخه پلاس TU5 از ۱۰.۵ به 11رسیده است. از دیگر نقاط قوت مشترک موتور TU5 در نسخه‌های پایه و پلاس، می‌توان به سروصدای تولیدی کم، عملکرد نرم، قطعات و خدمات پس از فروش در دسترس، استهلاک کمتر و... است که البته مصرف سوخت موتور TU5P با بهینه‌سازی‌های صورت‌گرفته اندکی کاهش یافته است.

به‌بیان‌دیگر، مصرف سوخت ترکیبی این پیشرانه روی خودرو تارا با کاهش 7درصدی نسبت‌به TU5، حدود ۶.۹ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش است. یکی دیگر از اقدامات مثبت ایران‌خودرو در تولید موتور TU5P استفاده از کاور یا پوشش پلاستیکی در محفظه موتور است که این کار، هم به زیبایی بیشتر موتور و هم جلوگیری از ورود گردوغبار و آلودگی به بخش‌های زیرین کمک می‌کند.

بنابراین، از نظر ظاهری هم می‌توان این پیشرانه را برتر دانست. گفتنی است؛ موتور TU5P در خودروهایی همچون تارا، رانا پلاس پانوراما و ۲۰۷ اتوماتیک به کار رفته است.

موتور «TU5P» در عمل

باتوجه به این‌که مهندسان تحقیقات موتور درصدد سبک‌سازی و کاهش چگالی قطعات موتور TU5P برآمده‌اند، می‌توان شاهد توان و گشتاور بیشتر از این موتور کم‌حجم بود. تغییراتی در نسبت کورس پیستون به قطر پیستون، تغییر در استفاده از متریال سبک‌وزن برای طراحی پیستون و رینگ پیستون منتج به افزایش توان موتور شده است.

استفاده از سیستم CVVT (زمان‌بندی متغیر پیوسته سوپاپ‌ها) و ری‌دیزاین (بازطراحی) قطعات پیشرانه این موتور، حداکثر 113اسب‌بخار قدرت را در 5800 آرپی‌ام (دور در دقیقه) و گشتاور 144نیوتون‌متر را در 4هزار آرپی‌ام به ارمغان می‌آورد. البته نسبت تراکم نیز در این پیشرانه کمی افزایش داشته که به عدد11 به یک رسیده است.

گرچه پیشرانه‌های محصولات پژو در ایران به موتورهای گرم معروف بودند و در کمترین زمان ممکن معیوب می‌شدند، اما در پیشرانه TU5P برای نخستین بار از فن دمنده استفاده شده است که در عقب رادیاتور و در جلو موتور قرار دارد. این نوع طراحی در کنار سیستم روانکاری متغیر به‌واسطه اویل پمپ (پمپ روغن) متغیر سبب شده است دمای کاری موتور همانند موتورهای EF7 در سطح استاندارد و کاری خود باشد.

همان‌طور که ایران‌خودرو نیز اعلام کرده است؛ سوخت بنزین با عدد اکتان 95 برای این موتور مناسب است و با توجه به کالیبراسیون موتور و پروگرامینگ جدید ECU عملکرد آن در بلندمدت نیز راضی‌کننده بوده است.

حساسیت و دقت بالا در فرآیند ساخت قطعات پیشرفته «TU5P»

در فرآیند ساخت قطعات پیشرفته این موتور حساسیت و دقت بالایی صورت گرفته و همان‌طور که پیشتر اشاره شد، در نتیجه این حساسیت و دقت، توان و گشتاور موتور TU5 پلاس به میزان 7درصد نسبت به نسخه پایه افزایش یافته است.

این موتور از آزمون‌های عملکردی مختلف و شرایط آب‌وهوایی متفاوت نیز سربلند بیرون آمده است. ایران‌خودرو در این پیشرانه با بازنگرهای فنی و مهندسی صورت‌گرفته و استفاده از تکنولوژی زمان‌بندی هوشمند سوپاپ‌ها (CVVT) و پمپ روغن با خروجی متغیر، موفق شده است ضمن کاهش شاخص NOx در تمام دورهای موتور، کمک موثری به کاهش آلایندگی و حفظ محیط زیست داشته باشد.

گرچه موتور ME16 سایپا نیز شباهت‌ها و اشتراکاتی با موتور TU5P دارد و هر دو یادآور موتور EC5 کمپانی پژو-سیتروئن هستند، اما باید خاطرنشان کرد که از جمله ساختار بلوک سیلندر، اجزای سرسیلندر، رینگ‌ها و یاتاقان‌ها، پاشش سوخت و سیستم جرقه‌زنی در این دو خودرو متفاوت است.

با این‌حال، بر پایه همان شباهت‌ها و اشتراکات، می‌توان از سازندگان داخلی قطعات TUP5 برای ME16 بهره گرفت و شاید برای همین است که از موتور TU5P به‌عنوان قلب تپنده صنعت خودرو ایران‌ یاد می‌شود.