چالش‌های پیش روی تجارت با ترکمنستان

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آیت الله خامنه ای (حفظه الله)، رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین روز سال ۱۴۰۳، که به شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» مزین شده است، در جمع اقشار مختلف مردم خطاب به مسئولان دولتی فرمودند: در زمینه مسائل خارجی بایستی با کشورهایی که ارتباط اقتصادی داریم، تفاهم‌نامه‌هایی که امضا می شود و چندان تأثیری ندارد، به قراردادهای حقوقی قابل عمل و اجرا که اثری داشته باشد، تبدیل و باید این را به جد دنبال کنند.

کارگروه مشترکی روی موضوعات مهمی مانند سرمایه گذاری ریلی تشکیل شده است، اما متأسفانه توافقنامه ها به مرحله اجرایی نرسیده اند

طبق بیانیه های منتشر شده در وب سایت وزارت امور خارجه، جمهوری اسلامی ایران از سال 1400 تاکنون در دولت سیزدهم با کشورهای ترکمنستان، زیمباوه، تاجیکستان، ونزوئلا، مجارستان، بلغارستان، ازبکستان، قزاقستان، آفریقای جنوبی، بلاروس، ترکیه، مالی، یمن و نروژ تفاهمنامه هایی امضا کرده است که ظاهراً تاکنون به سند رسمی تبدیل نشده اند و خبری درباره ادامه توافقات مشاهده نشده است.

در این راستا، ایران و ترکمنستان خرداد 1401 در دیدار آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان و همتای ترکمنستانی ۹ یادداشت تفاهم در زمینه های مختلف امضا کردند:

• تفاهم تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی میان استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان
• همکاری تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی میان استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان
• همکاری تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی میان استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان
• همکاری میان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان
• برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان
• تشکیل کارگروه مشترک سرمایه‌گذاری
• تفاهم‌نامه جامع توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی
• همکاری در زمینه حفاظت محیط زیست

سعید صفوی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی گرگان درباره چالش های پیش روی تجارت با ترکمنستان به «راهبرد معاصر» گفت: در زمینه فعالیت های تجاری و بازرگانی با ترکمنستان کارهای زیادی می توان انجام داد، اما برخی معضلات مانند صادر نشدن فوری روادید در دو کشور و رفع تعهدات ارزی، تجار و بازرگانان را با مشکلات اساسی مواجه کرده است.

وی افزود: با اینکه اهداف صادراتی مشخص شده است، اما به دلیل آماده نبودن زیرساخت ها به ویژه در مرز دو کشور و فراهم نبودن امکانات لجستیک مدنظر، توسعه تجارت با ترکمنستان آنگونه که انتظار می رفت، محقق نشده است.

رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی گرگان عنوان کرد: توسعه نیافتن شبکه حمل و نقل در زمینه تجارت خارجی، فقدان قانون یکپارچه تسهیل کننده صادرات کشور و تحمیل بخشنامه های خلق الساعه از اهم موضوعاتی به شمار می روند که توسعه صادرات و تجارت با ترکمنستان را دچار مشکل کرده است.

صفوی گفت: با اینکه کارگروه مشترکی روی موضوعات مهمی مانند سرمایه گذاری ریلی تشکیل شده است، اما متأسفانه توافقنامه ها به مرحله اجرایی نرسیده اند و راه آهن در زمینه حمل بار نتوانسته است کمک خاصی به تجار و بخش صادرات کشور کند.

رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی گرگان تصریح کرد: با اینکه دولت تفاهم نامه های خوبی با طرف ترکمنستانی امضا کرده است، اما بنا به دلایل بسیاری ازجمله تحریم های بانکی، مشکلات خارجی و چالش های داخلی، آن گونه که انتظار می رفت، صادرات قابل توجهی به ترکمنستان انجام نشده است.