«مار دوسَر» شاهکاری از هنر آزتک ها

«مار دوسَر» شاهکاری از هنر آزتک هاست که در آن، اهمیت های مذهبی و تجاری درهم آمیخته شده است. در زیر نمای بیرونیِ براقِ این اثر هنریِ ساخته شده از فیروزه و صدف، معانی مختلفی پنهان شده است.

به گزارش «دنیای سفر»، «تمدن آزتک»ها در فاصله ۱۳۰۰ تا ۱۵۲۱ میلادی در مرکز مکزیک وجود داشت. «آزتک»ها به واسطه آثار هنری و معماری متعددی که از آنها به جا مانده است، یکی از مشهورترین جوامع پیشاکلمبیایی به شمار می روند.

تقریبا در تمام مجموعه های پیشاکلمبیایی موزه های مهم، چند شیء متعلق به «آزتک»ها به نمایش گذاشته شده است. با این حال، برخی از این اشیاء به عنوان شاهکارهایی از هنروری «آزتک»ها شناخته می شوند، که از جمله آنها به «مار دوسر» می توان اشاره کرد که در «موزه بریتانیا» نگهداری می شود.

«مار دوسر» درحقیقت یک آویز است که به کمک زنجیری که دور گردن قرار می گرفت، روی قفسه سینه آویخته می شد. عرض این آویز ۴۳.۳۰ سانتی متر، ارتفاع آن ۲۰.۳۰ سانتی متر و ضخامت آن ۵.۹۰ سانتی متر است. این آویز، مارهای به هم چسبیده ای را به تصویر می کشد که سرهای آنها در دو طرف آویز قرار گرفته اند.

پیکره مار از مغز چوب سدر اسپانیایی ساخته شده و نمای آن با موزائیک های کوچکی از جنس فیروزه پوشانده شده است. همچنین تکه های کوچکی از «صدف های چروک خاردار» نیز برای شکل دادن به حفره های بینی و دهان مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این از تکه های دندانه دار و بزرگ صدف حلزونی برای دندان های مارها استفاده شده است.

تمام تکه های سنگ و صدف به وسیله صمغ کاج به پیکره چوبی آن چسبانده شده اند و از موم نیز برای نگه داشتن چشمان «ابسیدینی» که دیگر وجود ندارند، استفاده شده است.

وب سایت Daily Art Magazine می نویسد: در اصل، این آویز به فردی عالی رتبه مانند یک اشراف زاده یا کشیش تعلق داشته است. این شیء به عنوان نمادی از اقتدار در تعطیلات مذهبی و جشن های تشریفاتی استفاده می شد. این آویز ارتباط عمیقی با خدای «کوئتزالکواتل» (Quetzalcóatl)، یکی از قدرتمندترین خدایان آزتک، «Xiuhcoatl»، مار فیروزه ای مرتبط با رویدادهای آسمانی و «تلالوک» (Tlaloc) خدای باروری و آب داشت. همچنین از آنجایی که تصور می شد یک مار دوسر، به نام «ماکیزکواتل» (maquizcoatl)، نمادی از بدیُمنی است، اعتقاد بر این است که این آویز ممکن است توسط یک کشیش در مراسم قربانی کردن انسان استفاده شده باشد. معنای اصلی مذهبی این آویز هرچه باشد، مطمئناً یک شیء معمولی برای استفاده روزانه نبوده است.

از جهت دیگر مار دوسر را می توان نمادی از تجارت «آزتک»ها در نظر گرفت. این شیء در حقیقت نشان دهنده شبکه های تجاری قدرتمندی است که زمانی تحت کنترل «آزتک»ها بودند. فیروزه که ماده اصلی است و به عنوان موزائیک برای سطح خارجی این آویز استفاده شده است از منطقه ای واقع در جنوب غربی ایالات متحده، یعنی بسیار دورتر از مرزهای امپراتوری آزتک استخراج شده است. بنابراین، چنین ماده ای برای آزتک ها، وارداتی و گران قیمت بوده است. استفاده از انواع صدف ها در این آویز نشان دهنده ارتباطات تجاری ساحلی «آزتک»هاست.

«مار دو سر» در نهایت شاهکاری از هنر «آزتک»هاست. این شیء امپراتوری گسترده ای را از طریق موادی که در آن به کار رفته به نمایش می گذارد. در پایان نیز به زیبایی بصری آن می توان اشاره کرد که با وجود ظرافتی که در ساخت آن به کار رفته است شکوه امپراتوری آزتک ها را به نمایش می گذارد.