تاریخچه کارت بانکی و دستگاه خودپرداز در ایران و جهان

دستگاه خودپرداز یا عابربانک، نقطه از جهان مالی است که به شما اجازه می‌دهد تا با فشردن چند دکمه به دنیای مالی دسترسی داشته باشید. این دستگاه‌ها که در نقاط مختلف شهرها، از بانک‌ها گرفته تا مراکز خرید و فرودگاه‌ها و حتی رستوران‌ها قرار دارند، مثل یک جعبه جادویی عمل می‌کنند که همه نیازهای مالی شما را به سادگی برطرف می‌کنند. در ادامه درباره دستگاه تاریخچه دستگاه خودپرداز و کارت‌های بانکی اطلاعات بیشتری کسب خواهیم کرد.

تاریخچه عابر بانک در جهان

بازارهای مالی از گذشته تاکنون، از تکنولوژی‌های نوین و تغییرات بسیاری بهره برده و تبدیل به یکی از پیشروهای تکنولوژی شده است. در زیر، به طور خلاصه تاریخچه عابربانک و کارت عابربانک را بررسی می‌کنیم:

تاریخچه دستگاه خودپرداز

عابربانک اصطلاحی است که برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی به کار گرفته شد. در ابتدا، این اصطلاح به سیستم‌های مختلف انتقال وجوه بین بانک‌ها اشاره داشت. برای نخستین بار در ایالات متحده، بانک‌ها از این سیستم برای تبادل اطلاعات مالی و انتقال پول بین حساب‌های مشتریان استفاده کردند.

تاریخچه کارت عابر بانک

کارت عابربانک، یک ابداع نوآورانه است که به بانک‌ها امکان می‌دهد که مشتریان خود را به شبکه‌ای از دستگاه‌های خودپرداز متصل کنند و از طریق آن‌ها به حساب‌های خود دسترسی داشته باشند. این ایده برای اولین بار توسط بانکی به نام Barclays در بریتانیا پیاده‌سازی شد. در سال ۱۹۶۷، Barclays کارت خود را با نام “Barclaycard” معرفی کرد، که اولین کارت بانکی جهان بود.

گسترش جهانی عابر بانک

از آن زمان به بعد، کارت‌های عابربانک به سرعت در سراسر جهان گسترش یافتند. شرکت‌های مختلفی همچون Visa و Mastercard به‌عنوان شرکت‌های فعال در این زمینه ظهور کردند و با ایجاد استانداردها و شبکه‌های انتقال پول بین بانک‌ها، باعث گسترش بین‌المللی کارت‌های عابر بانک شدند.

تکنولوژی RFID و NFC

با پیشرفت تکنولوژی، کارت‌های عابربانک به صورت بی‌سیم و با استفاده از تکنولوژی‌های مانند RFID (شناسایی فرکانس رادیویی) و NFC (اتصال نزدیک) توسعه یافتند. این تکنولوژی‌ها امکان پرداخت سریع را فراهم کرده و روند انجام تراکنش‌های مالی را تسهیل کردند.

پیشرفت در سرویس‌های آنلاین بانکی

همچنین با پیشرفت اینترنت و فناوری، خدمات بانکی آنلاین نیز به طور چشمگیری گسترش یافته‌اند. اکنون کاربران می‌توانند از طریق وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موبایل بانکی به حساب‌های خود دسترسی داشته باشند و تراکنش‌های مالی را انجام دهند که این پیشرفت نیز به صورت مستقیم به تکامل کارت عابربانک و سرویس‌های آنلاین مرتبط است.

به طور کلی، تاریخچه عابربانک و کارت عابربانک نشان می‌دهد که چگونه این تکنولوژی‌ها باعث تحولات اساسی در صنعت مالی شده‌اند و به کاربران امکان دسترسی سریع‌تر و آسان‌تر به خدمات بانکی را فراهم کرده‌اند.

تاریخچه عابر بانک در ایران

در سال ۱۳۵۰ شمسی (معادل ۱۹۷۱ میلادی و ۴ سال پس از ثبت اختراع ماشین پرداخت پول در جهان)، بانک تهران اقدام به ورود و استفاده از دستگاه خودپرداز کرد. پس از نصب ۶ دستگاه در تهران، با خرید نوع جدیدتر یعنی چاب ام‌دی‌فور‌اس، تعداد دستگاه‌ها به ۱۲ عدد در سراسر کشور افزایش یافت. از این ۱۲ دستگاه، ۶ دستگاه در شعب تهران و ۶ دستگاه دیگر در شعب شهرستان‌های چالوس، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز و رشت نصب شد. هم‌زمان، بانک سپه نیز چند دستگاه خودپرداز مدل چاپ ام‌دی‌تو خریداری کرد.

مشتریان تمام شعب بانک تهران با یا بدون دستگاه خودپرداز، می‌توانستند درخواست صدور کارت بدهند. اما دارندگان کارت نمی‌توانستند به حساب خود دسترسی یابند یا از موجودی حساب خود مطلع شوند. کارت تنها برای مشتریانی صادر می‌شد که متوسط موجودی روزانه آن‌ها بیش از مبلغ معینی (معمولاً ۷۰۰۰ تومان در سال ۱۳۵۵) بود. با هر استفاده از کارت در دستگاه، یک پاکت حاوی ۳ هزار تومان (و بعدها حدود سال ۱۳۵۵، ۷ هزار تومان) به دارنده کارت تحویل داده می‌شد. سپس، در روز کاری بعدی، این مبلغ از حساب مشتری کسر می‌شد.

در کل، این اقدامات بانک تهران، همسان با بانک‌های امریکا و اروپایی بود و یکی از ۱۲ دستگاه چاپ ام‌دی فور‌اس که متعلق به بانک تهران بود، امروزه در شعبه دهم دی بانک ملت مشهد نگهداری می‌شود.

اولین دستگاه خودپرداز اتوماتیک کامپیوتری در ایران

آقای “راد-لون”، مسئول آموزش مؤسسه “باروس”، کارت اعتبار نقدی خود را در باجه اتوماتیک کامپیوتری قرار داد و اولین دستگاه اتوماتیک کامپیوتری در ایران کار خود را آغاز کرد. فقط پس از ۱۰ ثانیه، مبلغ نقدی مورد نیاز به طور اتوماتیک در اختیار آقای “لون” قرار گرفت.

این باجه اتوماتیک بانک بیمه بازرگانان، اولین دستگاه کامپیوتری در منطقه خاورمیانه بود. با استفاده از این دستگاه، تمام دارندگان حساب‌های بانکی در بانک بیمه بازرگانان، از جمله حساب‌های پس‌انداز، حساب‌های سپرده ثابت، حساب‌های جاری و حساب‌های اعتباری، با استفاده از کارت اعتباری نقدی، می‌توانستند به راحتی و در طی ۱۰ ثانیه پول نقد مورد نیاز خود را دریافت کنند، این خدمات در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته در دسترس قرار داشت.

سخن آخر

عابربانک‌ها و کارت های بانکی این امکان را به کاربران می‌دهند که بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک به سرعت و به راحتی به حساب‌های خود دسترسی پیدا کنند و تراکنش‌های مالی را انجام دهند. کاربران می‌توانند در هر زمان و هر مکانی که دستگاه عابر بانک موجود است، به خدمات بانکی دسترسی داشته باشند، از جمله در فروشگاه‌ها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های مترو و…

اغلب دستگاه‌های عابربانک با استفاده از تکنولوژی‌های رمزنگاری پیشرفته مجهز شده‌اند که امنیت تراکنش‌های مالی را تضمین می‌کنند. همچنین تراکنش‌های انجام شده توسط دستگاه‌های عابربانک با سرعت انجام می‌شوند و نیاز به صف‌های طولانی یا انتظارات طولانی در بانک نیست.

به طور معمول، عابربانک‌ها انواع خدمات بانکی از جمله برداشت وجه، انتقال وجه، بررسی موجودی حساب و پرداخت قبوض را به کاربران ارائه می‌دهند.

در نهایت باید گفت عابربانک‌ها با امکانات و مزایایشان، به کاربران این امکان را می‌دهند که به سرعت، امنیت و سهولت بدون محدودیت مکانی و زمانی به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.