به دنبال گنج در آتشکدۀ «تادوان»

یک فعال گردشگری در استان فارس از تخریب و تعرض به چهارتاقی ساسانی از سوی جویندگان گنج خبر داد. این چهارتاقی از سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است.

به گزارش «دنیای سفر»، سیاوش آریا تصاویری را از وضعیت این چهارتاقی منتشر کرد و گفت: سوداگران اموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان به بهانه گنجی، که هیچ وجود خارجی ندارد، به آتشکدۀ ساسانی «تادوانِ» پارس یورش برده و با کَندن گودالی بزرگ در کف چهارتاقی، آسیب های برگشت ناپذیری را به جا گذاشته اند.

چهارتاقی ساسانی «تادوان» در تاریخ ۱۶ شهریورماه ۱۳۹۱خورشیدی و با شمارۀ ۳۰۹۰۸ ثبت شده است.

این فعال میراث فرهنگی افزود: در کف چهارتاقی گودال بزرگی ایجاد کرده و ساختار یادگار ساسانیان را به هم ریخته و آسیب های برگشت ناپذیری وارد کرده اند. همچنین در دو گوشۀ دیوار از درون چهارتاقی آتش زده اند، که لکه های تیرۀ آن روی مصالح و سنگ های بنا باقی مانده است.

آریا همچنین از ساخت وسازهایی در پایین چهارتاقی و در عرصه و چشم انداز آن و پیگیری از طریق اداره میراث فرهنگی استان برای توقف آن خبر داد.

او در ادامه گفت: گذشت زمان و رخنۀ عوامل طبیعی و رسیدگی نکردن به آتشکدۀ ساسانیان، سبب شده است تا ترک و شکاف های ژرفی در دیوار چهارتاقی از درون پدیدار شود که خطری جدی برای آن به شمار می آید و نیازمند مرمت و استحکام بخشی فوری است. در غیر این صورت در آینده ای نزدیک بخشی از چهارتاقی ساسانی فرو خواهد ریخت. همانطور که اکنون پایین یکی از پایه های چهارتاقی ریزش کرده و مصالح آن سست و بی دوام شده و در حال فروپاشی است.

این کنشگر میراث فرهنگی با استناد به مشاهدات میدانی که داشته است، وضعیت نگهداری چهارتاقی های ساسانی کشور را که از آنها با نام آتشکده یاد می شود، نامناسب توصیف کرد و افزود: بیشتر آنها در گوشه ای به حال خود رها شده اند و بیشترشان در بدترین شرایط حفاظتی قرار دارند و در تیررس قاچاقچیان میراث فرهنگی هستند و آسیب های فراوانی دیده اند.

چهارتاقی یا آتشکدۀ «تادوان» در جنوب استان فارس قرار دارد. بنای این چهارتاقی دارای نقشه ای مربع شکل به اندازۀ ۶ در ۶ متر و گنبدی به بلندای ۳ متر است. مصالح به کاررفته در ساخت بنا، سنگ و ساروج است. دهانۀ هر چهارتاقی دارای ۴ متر پهنا و ۳ متر و ۸۰ سانت درازاست.

به گفته سیاوش آریا، بیش از حدود ۴۰ درصد این چهارتاقی ویران شده و بیشترین آسیب را در بخش دیوارهای گوشۀ شرقی دیده است. چنانچه به گونۀ کامل فرو ریخته و از میان رفته است.

به گمان این پژوهشگر میراث فرهنگی، احتمالا این چهارتاقی در میان دژی به اندازۀ ۲ در ۲ کیلومتر روی ارتفاعی حدود ۵۰ متر از سطح زمین قرار گرفته بوده و تنها دارای یک راه ورودی بوده و از سه سو به پرتگاهی می رسد.

به گفته سیاوش آریا، سفال های نخودی و سرخ رنگ ساده و نقش دار فراوانی در پیرامون چهارتاقی تا دوردست ها نمایان است که نشان از ارزش و اهمیت این سازه ساسانیان دارد.