تغییرات اقلیمی و افزایش جهانی قیمت زعفران

به گزارش اسپوتنیک، فایننشال تایمز در گزارشی به بررسی تاثیرات تغییرات آب و هوایی بر صنعت زعفران ایران پرداخته است. در این گزارش آمده است، انتظار می‌رود کل تولید امسال زعفران از نزدیک به ۴۰۰ تن به حدود ۱۷۰ تن کاهش یابد. ماندانا تک روستا کارشناس کشاورزی به اسپوتنیک گفت، با کیفیت ترین زعفران ایران و جهان در خراسان جنوبی تولید می شود و از بین شهرهای زعفران خیز خراسان جنوبی نیز "قائنات" سهم با اهمیتی در این موضوع دارد.کاشت زعفران در شهرستان قائنات قدمتی حدود ۷۰۰ سال دارد و از نظر کیفیت، مرغوب ترین زعفران ایران و جهان را تولید می کند. در این دسته بندی استان خراسان رضوی رتبه دوم را دارد. پس از آن به ترتیب استان های همدان، خراسان شمالی، یزد، فارس و کرمان قرار دارند.

تک روستا در ادامه افزود، زعفران فقط یک‌بار در سال گل می‌دهد و گل‌های زعفران فقط در ساعات ابتدایی باز شدن کیفیت مناسبی دارند. با برخورد آفتاب به کلاله زعفران مقدار کروسین موجود در کلاله کاهش پیدا می‌کند و بر روی کیفیت آن نیز تاثیرگذار است. زمان برداشت زعفران در حدود دو الی سه هفته پس از ظهور اولین گل به طول می‌انجامد از روز هفتم تا روز چهاردهم بیشترین میزان گلدهی را در مزرعه خواهید داشت. عموماً چیدن زعفران قبل از طلوع آفتاب زمانی که گل‌های زعفران به‌صورت غنچه‌های نیمه‌باز هستند انجام می‌شود. موقع برداشت زعفران به صورت دقیق بر اساس هر منطقه متفاوت است، مثلاً در خراسان زمان برداشت صبح خیلی زود می‌باشد ولی در منطقه ای دیگراین زمان به حوالی ده صبح می‌رسد. در بعضی مناطق در عصرها اقدام به چیدن زعفران می‌کنند.

تک روستا درخصوص خشکسالی و تاثیر آن بر محصول زعفران ایران گفت، دوره‌ رشدی زعفران در زمستان و پاییز است و این گیاه برای رشد و شکوفایی اغلب نیاز آبی خود را با آب باران و برف تأمین می‌کند. پیاز زعفران در طول تابستان در خواب است و آبی جذب نمی کند اما گرمای زیاد زمین و گرمای زیاد خاک پیاز را دچار تنش خشکی می کند و رطوبتی که درون پیاز وجود دارد و برای جوانه زنی آن ضروری است را تبخیر می کند در نتیجه بذر زعفران از بین رفته و عملا جوانه‌زنی اتفاق نمی‌افتد. بنابراین برای کم کردن تنش خشکی و بیشتر شدن محصول ابیاری تابستانه زعفران را پیشنهاد می کنند. تحقیق و بررسی های انجام شده در مورد تاثیر آبیاری تابستانه بر ویژگی هایی چون عملکرد و کیفیت کلاله ها نشان داده؛ آبیاری زعفران در تابستان باعث افزایش عملکرد و تا حدودی پیکروسین نیز می شود. در دوره یک ساله محصول زعفران کاشته شده متاسفانه شاهد سختی آب هوایی بودیم به این ترتیب که در زمستان سال قبل بارش برف و سرما و یخبندان داشتیم و از سویی بهار کم بارش و تابستان خشک و سوزان را به همراه داشتیم. در نتیجه این چرخه آب و هوایی تاثیر مخربی بر منطقه شرق و شمال شرق ایران به عنوان یکی از بسترهای کلیدی کاشت زعفران بر جای گذاشت.

وی در ادامه خاطر نشان کرد، علاوه بر بحث میزان بارش و آب هوا نرخ تبخیر و تعرق محصول زعفران به نسبت زیاد است. مطالعات علمی نشان می دهد نیاز آبی محصول زعفران سالانه ۴۹۰ میلی‌متر است، درحالی که نرخ تبخیر و تعرق محصول زعفران حدود ۶۴۰ میلی‌متر محاسبه شده که آب را از دسترس گیاه خارج می‌کند. بنابراین مزارع و زمین هایی که امکان استفاده از روش های آبیاری نوین را داشته باشند، می توانند مصرف آب را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

تک روستا در ادامه گفت، طبیعتا در نتیجه تغییر اقلیم و بارش کم باردهی و عملکرد نهایی محصول کاهش می یابد و این وضعیت منجر به کاهش قابل‌‌توجه بازدهی شده و قیمت گران‌‌ترین ادویه جهان را به بالاترین حد خود رسانده است. قیمت زعفران در بازار جهانی تقریبا متفاوت است و گرید محصول هم در قیمت تاثیر دارد، اما به طور متوسط قیمت زعفرانی که توسط یک کمپانی تراز اول صادر شود حدودا کیلیویی ۲۵۰۰ الی ۳۰۰۰ هزار دلار است، البته باز برای استخراج قیمت دقیق باید با کمپانی های صادرکننده صحبت کنید.

وی در پایان خاطر نشان کرد، زعفران در صنایع مختلفی کاربرد دارد و استفاده از زعفران به غذاها و نوشیدنی ها محدود نمی شود. کاربرد زعفران در لوازم آرایشی و همچنین ساخت عطر و اسانس شرکت های زیادی را به مشتری این ماده گران بها تبدیل کرده و مصرف دارویی زعفران هم که طرف داران خود را دارد.