صادرات نان با وجود نیاز شدید کشور به گندم؛ چرا؟

گروه کشت و دام بازارنیوز- آرزو بهادر؛ در هفته گذشته در خبر‌ها داشتیم که صادرات نان آزاد شد. در واقع سرپرست معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی طی نامه‌ای به رئیس سازمان توسعه تجارت با موضوع صادرات نان با آرد غیریارانه‌ای اعلام کرد:

«در خصوص بلامانع بودن صادرات نان غیریارانه‌ای به اطلاع می‌رساند همان‌طور که قبلاً به آن سازمان منعکس گردیده است، مجدداً یادآوری می‌شود مرجع تشخیص و تعیین آرد مورد استفاده در تهیه نان، اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی استان است که باید صورت وضعیت گندم خریداری‌شده به‌صورت آزاد را کنترل و میزان آرد استحصالی آن را محاسبه و تعیین نماید؛ لذا چنانچه با تعیین اداره‌کل فوق‌الذکر گندم مورد استفاده برای تهیه نان به‌صورت غیریارانه‌ای خریداری شده باشد، گمرک بر اساس مستندات مربوطه آن را تایید نماید، به استناد مفاد بند ماده ۲۳ قانون احکام دائمی و سایر مقررات و ضوابط جاری [صادرات آن نان]از نظر این معاونت بلامانع است.»

طبق بررسی انجام شده، از خرداد ماه سال ۱۳۸۷ مدیر کل مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ایران به دلیل کمبود نان و واردات آرد و گندم، در نامه‌ای به دفتر صادرات گمرک عنوان کردند که بر اساس اعلام سرپرست هماهنگی آرد و نان شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولت ایران، صادرات انواع نان صرف نظر از منبع تامین آرد آن (به جز آرد واردات موقت موضوع ماده ۱۲ قانون مقررات صادرات و واردات) ممنوع است، این ممنوعیت به ظاهر تا به امروز وجود داشته است.

اما آمار صادرات گمرک، نمودار زیر، حاکی از آن است که در همه این سال­ها (۱۳۸۷-۱۴۰۲) صادرات نان وجود داشته است.

نمودار -وزن و ارزش انواع نان صادراتی طی دوره (۱۳۸۷-۱۴۰۲) (میلیون دلار ـ هزار تن ـ دلار)

در سال گذشته ۶۸ هزار و ۹۹۹ تن انواع نان به ارزش ۶۳ میلیون و ۹۰۳ هزار دلار از ایران صادر شده است. در شش ماهه اول ۱۴۰۲ نیز ۳۷ هزار و ۲۴۹ تن انواع نان به ارزش ۶۴ میلیون و ۹۵۱ هزار دلار به خارج از کشور صادر شده است.

مشخص نیست این صادرات چگونه انجام شده و به نظر می‌رسد گمرک و وزارت صمت باید در این زمینه شفاف سازی کنند و به این سوال پاسخ دهند که چگونه در شرایطی که کشور به شدت به واردات گندم وابسته است (به دلیل خشکسالی و همچنین محدودیت منابع ارزی) اجازه این حجم از صادرات داده شده است؟ علاوه براین لازم است متولیان امر به سوالاتی دیگر در زمینه مبنای آزادسازی نان پاسخ دهند که با وجود این که بیشتر کالا‌های کشاورزی در ایران یارانه می‌گیرند، اجرایی شدن صادرات نان و تشخیص آرد غیر یارانه‌ای در تولید نان صادراتی امکان پذیر است؟ جایگاه و نقش تجارت نان در سیاست­های تنظیم بازار و حمایت از مصرف کننده چیست؟ در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات نان چه تصمیماتی گرفته شده است؟

مابه‌التفاوت ارزی به چه صورت است؟ گندم با چه ارزی وارد و نان با چه ارزی صادر (بازگشت ارز حاصل از صادرات) انجام می‌­شود؟

پایان پیام//