مشکلات ارزی، قانون واردات خودرو را مختل کرده است+ نمودار

گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ «یحیی لطفی‌نیا» کارشناس اقتصادی طی یادداشتی تحلیلی پیرامون نقش محدودیت ارزی کشور در پیش‌برد واردات خودرو توسط دولت نوشت: خروج آمریکا از برجام در ابتدای سال ۱۳۹۷ و تشدید بی ثباتی در برخی از مهم‌ترین متغیر‌های اقتصاد کلان کشور (نرخ ارز و تورم) منجر به شکل‌گیری نوسانات در سایر بازار‌های دارایی همچون خودرو، مسکن و طلا گردید. با هدف مدیریت تقاضای ارز، جلوگیری از هدر رفتن منابع و تخصیص بهینه منابع ارزی موجود، دولت اقدام به ممنوعیت ثبت سفارش و واردات ۱۳۳۹ قلم کالا از جمله انواع خودرو سواری نمود.

در نتیجه عرضه خودرو به دلیل ممنوعیت ثبت سفارش و واردات، خروج شرکای خارجی خودروسازان داخلی و همچنین کاهش سطح تولید (کاهش ۳۸ درصدی) با محدودیت مواجه شد. از طرف دیگر، با تشدید تقاضا برای خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای و مصرف بادوام (برای حفظ ارزش دارایی‌ها توسط خانوارها) شکاف بین عرضه (کمتر از یک میلیون دستگاه تولیدی) و تقاضا (حداقل یک میلیون و پانصد هزار دستگاه تقاضای سالانه مصرفی) بیش از پیش تشدید شد.

الف) وضعیت تولید خودروی سواری و وانت

نمودار ۱ وضعیت تولید و واردات انواع خودروسواری و وانت را نشان می‌دهد. روند تولید نوسانی و ممنوعیت واردات منجر به اخلال در سمت عرضه خودرو در کشور شد. این در حالی است که سمت تقاضا به دلیل تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای همچنان با روند افزایشی همراه است.

ب) مهم‌ترین اقدامات دولت و مجلس در زمینه واردات خودرو

از مهم‌ترین راهکاری مورد تأکید کارشناسان و مورد توجه دولت برای از بین بردن شکاف ایجاد شده، لغو ممنوعیت واردات خودرو (نو و کارکرده) در سرزمین اصلی و مناطق آزاد تجاری بود. جدول ۱، فهرستی از اقدامات تقنینی و سیاستی دولت و مجلس شورای اسلامی برای تقویت کانال عرضه از طریق واردات را ارایه نموده است.

ج) آخرین وضعیت واردات خودرو

از زمان اجرایی شدن فاز واردات تا پایان اسفندماه سال ۱۴۰۱، فقط ۳۹ دستگاه خودرو از گمرکات کشور خارج شدند. با ورود به سال جاری، ریزآمار واردات خودرو در ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ نشان دهنده این است که یازده گمرک در واردات خودرو سواری فعال بودند که از بین این گمرکات، گمرک شهید باهنر بندرعباس با ترخیص تعداد ۴۸۵ دستگاه در جایگاه اول و گمرکات غرب تهران با تعداد ۴۳۱ دستگاه و گمرک شهریار (تهران) با ۱۳۱ دستگاه در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

در ۵ ماهه سال جاری در مجموع تعداد ۲۳۲۳ دستگاه خودروی سواری نو در گمرکات اظهار شده است، از این تعداد ۱۲۱۸ دستگاه ترخیص قطعی و وارد کشور شده است و تعداد ۱۱۰۵ دستگاه نیز به گمرک اظهار و در جریان تشریفات ترخیص قرار دارد. این در حالی است که انتظار می‌رفت با تصویب قانون واردات خودروی نو، سالانه در حدود ۱۰۰ هزار خودرو به کشور وارد شود که این مهم تا کنون محقق نشده و فاصله بسیاری با هدف مطرح شده وجود دارد.

با توجه به اقدامات صورت گرفته توسط دولت و مجلس شورای اسلامی در دو بخش سیاستی و تقنینی، عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت در واردات خودرو بسیار ضعیف و دور از اهداف مد نظر بوده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد مسئله اصلی در ممنوعیت واردات خودرو (محدودیت منابع ارزی و حمایت از تولید)، همچنان به قوت خود باقی است که با وجود تسهیل موانع قانونی، اقدامی عملی صورت نگرفته است.

پایان پیام//