اقتباسی بودن داستان سوران تاثیر چندانی بر جنس موسیقی آن نداشت!

به گزارش دیباچه، "مسعود سخاوت دوست" آهنگساز موفق و پرکار این روزهای سینما و تلویزیون که ساخت موسیقی برای آثاری همچون "موقعیت مهدی" ،"شنای پروانه"،"شبی که ماه کامل شد"،بچه مهندس"،"نوار زرد"،"گیلدخت"،"نجلا "و بازپرس "را بر عهده داشته معتقد است : آنچه که می‌تواند تاثیر بسزایی در موفقیت و ماندگاری فضای موسیقایی یک اثر نمایشی داشته باشد، آن است که گروه کارگردانی با گروه موسیقی آن اثر، در بستر یک فضای گفتگو محور پیرامون ملودی‌های کار به تعامل و ارتباطی دو سوی دست یابند؛ در واقع ایجاد فضای گفتمان در عرصه ساخت موسیقی یک اثر ،امری ضروری محسوب می‌شود که نباید آن را نادیده گرفت .

"مسعود سخاوت دوست " که پیش از" سوران" ساخت موسیقی برای آثار اقتباسی را نیز تجربه نموده و در این عرصه از تبحر بالایی برخوردار است به خبرنگار دیباچه گفت : از آنجا که در کارنامه کاری من و در کنار آثار متفاوت، حداقل ۵ اثر نمایشی وجود دارد که به‌ لحاظ ژانر، مشابه سبک و سیاق مجموعه "سوران "هستند، بنابراین با فضای موسیقایی اینگونه آثار و ساختِ موسیقی و آهنگ، برای آنها بیگانه نیستم؛ البته آشنا بودن با طرز تفکر گروه کارگردانی وتهیه سریال "سوران " زمینه ای را برایم فراهم کرد که بتوانم آهنگسازی این مجموعه را نیز برعهده بگیرم.

او افزود: اثر سوران یک اثر اقتباسی از یک واقعه تاریخی است و از آنجا که یک درام عاشقانه ای را در خود پرورش داده، بنابراین یک درام تاریخی و عاشقانه است و موسیقی آن نیز به لحاظ جنس و فضای موسیقایی در زمره آثار کلاسیک طبقه بندی می‌شود؛ یعنی رویکرد ما نسبت به موسیقی مجموعه" سوران" رویکردی کلاسیک بود، به عبارت دیگر، موسیقی ای که براساس تِم و واریاسیون شکل گرفته است.

آهنگساز آثاری چون "بدرود بغداد"،"کت چرمی" و "بدون قرار قبلی" پیرامون تاثیر اقتباس بر موسیقی سریال سوران افزود: در حقیقت اقتباسی و یا اورجینال بودن داستان یک اثر نمایشی زمانی بر روی موسیقی آن اثر ،تاثیر گذار خواهد بود که بحث ترسیم و مصور نمودن بیو گرافی مطرح باشد؛ ولی از آنجا که در ماجراهای" سوران" پای روایت بیو گرافی در میان نیست و قصه آن با شکل متفاوت و جنبه دیگری، از احساسات و عواطف انسانی صحبت می کند، بنابراین اقتباسی بودن داستان آن، تاثیر چندانی بر روی جنس موسیقی "سوران "نداشته است.

او که موفق به کسب دو سیمرغ بلورین برای ساخت بهترین موسیقی، از جشنواره فیلم فجر شده ادامه داد: با توجه به‌ اینکه موضوع سریال" سوران" انسانی بوده و داستان هم روایت‌های ایدئولوژیک، سیاسی و فکری خود را در بستر یک درام عاشقانه به حرکت درآورده ،موسیقی مجموعه نیز، به نوبه خود کوشید تا صِرفا در یک نقطه و یک جنس متمرکز نشود؛ یعنی برای فضای موسیقایی این سریال تلاش شد تا موسیقی در همه بخش های مجموعه، پا به پای فراز و نشیب های روایی داستان پیش برود و بحث عاشقانگی، احساسات و عواطف وهیجانات انسانی را الگوی خود قرار دهد؛ در واقع در ساخت موسیقی سریال" سوران "فارغ از این تفکر که در حال حاضر لازم است، با چه رویکردی به جریانات ایدئولوژیک نگاه کنیم، باید به این موضوع فکر می کردیم که هم اکنون احساس انسانی،سلحشوری،اخلاق،مردانگی و فتوت جاری در مجموعه، را چگونه باید در موسیقی بُروز دهیم و آنها را بواسطه موسیقی به مخاطب القا کنیم.به طور کل در آهنگسازی این سریال سعی شد تا به صورت عمده از جنس موسیقایی ارکسترال بهره گرفته شود اما در برخی قسمت‌های بدلیل ایجاد تاثیر گذاری بیشتر ،از فضاهای الکترونیک نیز استفاده شد ولی کلیت کار موسیقی این مجموعه بدنبال وحدت در شکل و محتوا بود.

او در پاسخ به این سوال که موسیقی "سوران" چقدر در روند داستان و تکامل هیجانات و احساسات جاری در سریال سهیم بوده گفت: در ارتباط با بحث تکمیل هیجانات و احساسات در تولیدات درام و دراماتیک، موسیقی همواره جایگاه و نقش موثری را داشته، در این سریال نیز موسیقی همچون دیگر عوامل از جمله طراحی‌ صحنه و بازیگری، نقش خود را به عنوان عامل تشدید کننده یا حتی کاهش دهنده احساسات و عواطف ویا به نوعی دراماتیک صوتیِ کار، ایفا می کند.

"سخاوت دوست " گفت : هماهنگی بین تصویر وصدا در موسیقی یک فیلم، امری اجتناب پذیر است، در بعضی نقاط کاری در هر پروژه نمایشی، ممکن است مجبور شویم این سنخیت را بدلیل پرداختن به مسائل باطنی طرح، برهم بزنیم یا یک لایه دیگری از فیک را به کار اضافه کنیم که این موضوع جنبه دیگری از سینما را می طلبد و نسبت به تلویزیون متفاوت است یعنی در مدیای تلویزیون سعی می کنیم موسیقی و تصویر در نهایت هماهنگی بایکدیگر پیش روی داشته باشند.

او ادامه داد: در ساخت موسیقی متن فیلم، همواره ایجاد یک فضای گفتمان برای رسیدن به نتیجه دلخواه ضروری است ، در واقع پیش از هر کاری حتی قبل از نواختن ماکت های موسیقایی یک اثر، به نظرم اولین کاری که باید انجام شود گفتگو پیرامون محتوا،کلیدواژه های صوتی و درام اثر است و هرچه این گفتگوها بیشتر باشد نتیجه، رضایت بخش تر خواهد بود.ما در سریال" سوران" برای ساخت موسیقی، این گفتمان ها را به خوبی با تیم کارگردانی برگزار کردیم و همواره باب گفتگو باز بود تا بتوانیم به کلیدواژه های صوتی برسیم و آنها را قبل از اینکه کار تولید اثر ،به مرحله ضبط برسد با ظرافت و دقت لازم، با تیم کارگردانی پیش ببریم و شاید عامل مهم و موثر در این امر یعنی موفقیت در ساخت موسیقی برای یک فیلم، گفتگو،درک متقابل و مفاهمه بین گروه کارگردانی و گروه ساخت موسیقی باشد.

او بیان کرد:موسیقی سریال سوران را نمی توان صرفا در زمره موسیقی های بومی و محلی طبقه بندی نمود بلکه محلی و بومی بودن آن را می توان در لایه های زیرین موسیقی این سریال از جمله واریاسیون ها یا گوناگون بودن تِم ها پیدا کرد،قطعا ملودی و موسیقی سوران شرقی است اما اینکه به خطه خاصی اشاره داشته باشد در دستور کار من نبوده ومهمترین امر در فضای موسیقایی این سریال آن بود که چگونه عواطف و احساسات جاری در مجموعه را بتوانیم بصورت حس برانگیزتر بُروز دهیم. به هر حال بحث بومی ومحلی بودن می تواند موسیقی یک کار را از جنبه های مختلف انحصاری کند و همین امر سبب می شود اثر، جنبه تاثیر گذاری عمومی خود را از دست بدهد اما رایحه هایی از موسیقی محلی در کار" سوران " بصورت واریاسیون در تِم های مختلف اجرا گردید.

آهنگساز فیلم سینمایی" سامورایی در برلین" در پایان گفت :موسیقی تیتراژ" سوران" حاصل کار گروهی همچون شاعر، تنظیم کننده و خواننده بود که هر کدام به نوبه خود تاثیر بسزایی در روند شکل گیری موفق اثر داشتند. "محمد معتمدی" خواننده تیتراژ این سریال از جمله افرادی است که سالهاست با او تجربه همکاری دارم و به لحاظ زیبایی شناختی وحسی بسیار به هم نزدیک هستیم و قطعا نظرات او، در بهتر و روان تر شدن شعر "محمد مهدی سیار" که برای تیتراژ سریال در نظر گرفته شده بود، موثر واقع شد و همچنین تنظیم و ساخت ملودی خوب این کار، که از سوی "اشکان فخاری" و "سهیل بهنام " انجام شد به بهترین شکل روی کار نمود یافت.

گفتگو از : زهرا فرود