به دنبال اجرایی کردن جیره‌بندی آب در خراسان رضوی هستیم

محمد علایی در نشست خشکسالی و راهکارهای مقابله با آن که در دانشگاه فردوسی برگزار شد، در خصوص وضعیت بارندگی‌ها در استان و تبعات حاصل از خشکسالی اظهار کرد: میزان بارش‌ امسال نسبت به میانگین دراز مدت ۱۰۰ ساله حدود ۴۴درصد کاهش پیدا کرده است و اگر بارش موثر و غیرموثر را تفکیک کنیم، بارش موثر بسیار کاهش پیدا کرده است. در سال گذشته تا این زمان حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب در سدهای استان آب وجود داشت اما امسال حدود ۷ میلیون‌ مترمکعب آب وارد سدهای استان شده است. در خشکسالی، ۹۵ درصد از آب استان از آب‌های زیر زمینی تامین می‌شود که در این زمینه میزان آسیب‌پذیری استان کاملا مشخص است.

امسال ۴۶۰ میلیون مترمکعب در کشاورزی کاهش برداشت آب داشته‌ایم

وی افزود: کشت دیم امسال در استان تقریبا صفر است و هیچ حمایتی از کشاورزان و دامداران صورت نگرفته است. ما تصمیم گرفته‌ایم که امسال برای اولین بار آب را جیره بندی کرده و آب‌های زیرزمینی را از خطر نابودی جدی نجات دهیم. در خراسان‌رضوی تشکل‌های کشاورزی فعال راه‌ افتاده است، هم‌اکنون در ۱۸ دشت تشکل کشاورزی داریم و قبل از اینکه دانشگاه به کمک ما بیاید تشکل‌ها دستمان را گرفته است. امسال ۴۶۰ میلیون مترمکعب در کشاورزی کاهش برداشت داشته‌ایم.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی درباره راهکارهای مقابله با این مساله خاطرنشان کرد: دو راهکار وجود دارد، اول این که ادامه سند سازگاری با کم آبی را اجرا کنیم و استاندار محترم خراسان رضوی نیز در این باره جلسه تشکیل داده و بسیار کمک کرده‌اند.دوم این که شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی پیگیر است که در سال جاری بحث جیره‌بندی آب را اجرا کرده تا آبخوان‌های زیر زمینی را نجات دهد. شرکت آب منطقه‌ای استان آمادگی دارد با کمک نهادهای مدنی، دانشگاه‌ها و خبرگان اجتماعی فضای جامعه خشکسالی را مدیریت کند. ما به حمایت جدی دانشگاه، استانداری، دولت، وزارت نیرو و... برای اجرای بند ز ماده ۲۹ قانون توزیع عادلانه آب نیازمندیم.

خراسان رضوی بیش از ۲۰ سال است که درگیر خشکسالی است

مهدی جمشیدی، مدیر عامل سمن جمعیت ناجیان آب در ادامه این نشست اظهار کرد: خراسان رضوی بیش از ۲۰ سال است که درگیر خشکسالی است ولی در دو سال گذشته بارش‌های مطلوب کمی مساله خشکسالی را تحت تاثیر قرار داد و آن را منحرف کرد، اما امسال دوباره با این مسئله مواجه شدیم. در چنین شرایطی همه مردم از هر شغل و هر رده، انتظار دارند که از ابتدای سال دولت محترم در سطح کلان و مقامات اجرایی در سطح استان، با ارائه برنامه‌ها و طرح‌ها راهکارهایی را برای جلب مشارکت مردم و بهبود وضعیت اعلام می‌کردند.

وی افزود: اما متاسفانه این مساله رخ نداد. تا اینکه اولین جلسه سازگاری با کم آبی پس از گذشت ۶ ماه به ریاست استاندار محترم خراسان رضوی برگزار شد.امیدوارم این جلسه به عنوان اولین اقدامی که در این راستا در سال ۱۴۰۰ رخ می‌دهد، ما را به هدفمان برساند.

غلامحسین ساربان، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست اظهار کرد: سال زراعی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ با استقبال بسیار جدی کشاورزان شروع شد و ما نتوانستیم بذر را تامین کنیم. پیش‌بینی‌های هواشناسی درست از آب نیامد. بارندگی‌های رخ داده در مهر ماه سال گذشته، ۰.۴ میلی‌متر، در آبان ۸.۸ و در آذر ماه ۲۱.۸ بوده است. دمای هوا در مهر ماه سال گذشته ۳.۱ درجه سانتی‌گراد نسبت به دوره آماری خنک‌تر بوده است. در آبان ماه سال گذشته نیز دمای هوا تقریبا معادل دوره آماری بوده و در آذر ۱.۷ درجه سانتی‌گراد خنک‌تر بوده است.

وی افزود: در دی‌ماه سال گذشته نیز میزان بارندگی‌ها ۸.۶ میلی‌متر و دمای هوا ۱.۴ درجه سانتی‌گراد نسبت به دوره آماری سردتر بوده است. بهمن ماه میزان بارندگی ۴میلی‌متر بوده و هوای گرمی را در این ماه پشت سر گذاشته‌ایم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: اولین بخش آسیب دیده از خشکسالی بخش دامداری است و دام سبک استان به شدت در معرض آسیب است. تولید گندم در استان حدود ۵۵درصد کاهش پیدا کرده است، سال‌های سال ما نهاده های لوکس و پر پروتئین وارد می‌کردیم اما امسال دچار مشکل شدیم. اکنون قیمت نهاده‌ها بدین صورت است که سال گذشته قیمت جو در زمان برداشت ۱۷۰۰ تومان بوده ولی اکنون ۲۲۰۰ تومان، کاه در زمان برداشت ۱۰۰۰ تومان است، اما قیمت کنونی‌اش ۴۲۰۰ تومان، یونجه در زمان برداشت ۲۴۵۰ تومان اما اکنون به ۶۰۰۰ تومان صعود کرده‌ و ذرت نیز در زمان برداشت کیلویی ۲۵۰ تا ۴۰۰ تومان بوده، اما هم اکنون ۱۸۵۰ تومان است. قیمت سم ۳ تا ۵ برابر افزایش پیدا کرده و قیمت کود نیز ۵ برابر افزایش داشته است. متاسفانه حدود ۴۶ هزار هکتار باغات را در پی سرمازدگی از دست داده‌ایم.

مهدی جهان طلب، معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز در این نشست به آسیب‌دیدگی قنات‌ها در پی خشکسالی و کمبود بارش‌ها اشاره کرد و اظهار کرد: شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی جمعیتی حدود ۳.۲ میلیون نفر را تحت پوشش قراره داده و در بخش روستایی ۲۲۵۴ روستا و ۷۶ شهر را تحت پوشش آب‌رسانی قرار داده است. حدود ۰.۸ مترمکعب آب را از طریق چشمه‌ها و قنات تامین می‌کنیم و پس از اینکه حدود ۶۰ درصد کاهش نزولات رخ داد، آب موجود در چشمه‌ها نیز کاهش پیدا کرد. ۱۴۰۰ چاه با ۱۵.۵ دبی مترمکعب در ثانیه برای تامین آب شرب فعالیت داشته‌اند که با توجه به خشکسالی هم‌اکنون توان تولید به زیر ۱۴ مترمکعب رسیده است. ما برای مقابله با این چالش‌ها اقدامات اضطراری را در دست عمل داریم و اولین اقدام ما تشکیل جلساتی برای بررسی وضعیت تامین آب است. به صورت بسیار جدی پیگیر بحث تانکرهای سیار هستیم چون در بسیاری از استان‌ها منبع تامین آب محسوب می‌شوند .

انتهای پیام