چاله گرم کنون گرمابخش آیین‌های نوروزی در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایرنا،مردم این استان در گذشته های دور که مواد غذایی مورد نیازشان را به دست خود تولید می کردند معمولا در سرمای شب های زمستان برنجی برای پخت غذا نداشتند که زبانزد بودن ضرب المثل اول چله آخر شله در کهگیلویه و بویراحمد گواهی بر این نشان دهنده این موضوع است.

چهره های فرهنگی این استان آیین چهارشنبه سوری را نشانه آینده نگری و خردورزی می دانند زیرا آنان در پاییز به اندازه آخرین شب زمستان برنج ذخیره می کردند تا در این شب میمون اثری از تنگدستی در سفره های خود نبینند.

آش ماست، شله ماش و آب گوشت از غذاهای مرسوم برای برگزاری آیین چاله گرم کنون در کهگیلویه و بویراحمد است.

این آیین هنوز هم مرسوم است اما در برخی مناطق غذاهای سنتی جای خود را به غذاهای امروزی داده است.

پخت کردن نان شیرین و آجیل محلی
پخت نان شیرین با ترکیبی از آرد، شیر، شکر،کنجد و ادویه‌ از سنت‌های دیرینه مردم کهگیلویه و بویراحمد است که در سال های اخیر رنگ باخته بود اما در روزگار کرونایی پارسال تاکنون این سنت دوباره جان گرفته است.

بانوان کهگیلویه وبویراحمد معتقد هستند پخت نان شیرین باعث سرگرمی،نشاط و یادآوری خاطرات شیرین روزگاران نه چندان دور برای آنان می شود.
درست کردن آجیل‌هایی مانند گندم برشته، کنجد، کلخنگ و بادام از دیگر رسوم نوروزی مردم کهگیلویه و بویراحمد است.

برخی از مردمان این دیار بر این باور هستند آجیل محلی به دلیل داشتن نمک کمتر و شیرینی موجود در آن که شامل میوه های خشک و قندهای طبیعی است سالم تر از شیرینی ها و آجیل های امروزی است.

شب عیدی مردگان
در این آیین که در آخرین پنجشنبه سال برگزار می‌شود، مردم برای شادی روح مردگان خیرات درست می‌کردند و بین هفت خانواده توزیع می‌کنند،غذای خیرات شب عید معمولاً متشکل از شیر، برنج و گیاه رازیانه موسوم به شیر برنج محلی درست است.

زیارت اهل قبور از دیگر آیین های کهن در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شود که در این روزگار کرونایی متخصصان حوزه بهداشت و درمان به دلیل احتمال تبدیل آرامستان ها به کانون ویروس کرونا از شهروندان می خواهند از آن چشم پوشی کنند.

همدلی با خانواده های داغدار

عوض کردن لباس سیاه خانواده هایی که یکی از اعضای خود را از دست داده اند از سوی بزرگان فامیل از دیگر آیین های مردم کهگیلویه و بویراحمد در آستانه عید نوروز است.
در این آیین لباس های رنگی برای بانوان و مردان عزادار اهدا می شود.

ریش سفیدان و پادرمیانی برای پایان کدورت ها

در دهه آخر اسفند ریش سفیدان برای آشتی دادن افرادی که با هم کدورتی دارند پیش قدم می شوند تا سال نو در فضای همدلی آغاز شود.

دید و بازدید های نوروزی

دید و بازدیدهای نوروزی در این استان از دیگر آدابی است که بلافاصله بعد ازلحظه تحویل سال آغاز و معمولا تا پایان تعطیلات نوروزی نیز ادامه خواهد داشت.

البته به دلیل توصیه متخصصان به پرهیز از برپایی دورهمی های خانوادگی به دلیل احتمال انتشار ویروس کرونا این آیین بسیار کمرنگ و بیشتر با استفاده از موبایل انجام می شود.

شاهنامه خوانی و نواختن موسیقی ساز و کرنا نیز در روز عید در کهگیلویه و بویراحمد رسم است که در مناطق روستایی و عشایر برپا می شود که در این مراسم به نواختن موسیقی محلی( ساز و کرنا )و شاهنامه خوانی می پردازند، البته پس از انتشار ویروس کرونا از پارسال تاکنون مردم این خطه عطای این آیین را به لقایش بخشیده اند.

قربانی برای دفع قضا و بلا
پیش از سیزده به در یا روز طبیعت زنان روستایی معمولاً سنگ‌های اطراف اجاق خود را بیرون می‌انداختند و مرغ یا گوسفندی را در آن ذبح می‌کردند و خونش را در اجاق می‌ریختند و سپس گوشت قربانی را بین خانواده‌ها تقسیم می‌کردند، این مراسم برای دفع بلا در طول سال انجام می‌شود.
این آیین به‌ تدریج با از بین رفتن اجاق‌های سنتی که با هیزم سوخت آن تأمین می‌شد محدود به قربانی مرغ یا گوسفند و توزیع آن بین همسایگان شده است.

استان کهگیلویه و بویراحمد را به دیار آریوبرزن، یکی از سرداران نامی ایران باستان می‌شناسند.
این استان بخشی از تمدن عیلام بوده و در دوره بعد از اسلام و همچنین بعد از ورود آرایی‌ها جزئی از خاک تمامی حکومت‌های ایران بود.
استان کهگیلویه و بویراحمد با حدود ۷۲۶ هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد.
کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۱۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.