توسعه پایدار طبیعت با آبخیزداری در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایرنا، آبخیزداری به معنای ایجاد سازه هایی برای تغذیه سفره های آب زیرزمینی، کنترل سیلاب ها و کاهش فرسایش خاک با بهره گیری از دانش و تجربه است که از هفت دهه پیش تاکنون در ایران سابقه دارد.

کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن ۵۷ رودخانه به طول یکهزار و ۴۰۰ کیلومتر و۱۱ هزار کیلومتر آب راه بیش از ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور معادل ۱۰ میلیارد متر مکعب را در خود جای داده وریکی از مناطق آسیب پذیر کشور در ویرانی های سیل و زخم خورده خشکسالی‌ها است.

از دو دهه پیش تاکنون مسئولان این استان تلاش می کنند تا با بهره گیری از ظرفیت‌های سازه های آبخیزداری، این تهدیدها را به فرصت طلایی برای توسعه تبدیل کنند.

اینک با ایجاد سازه های آبخیزداری نه تنها ویرانی های سیلاب ها در کهگیلویه و بویراحمد کاهش یافته بلکه بارندگی ها بستری برای توسعه پایدار طبیعت شده است.

شاید ملموس ترین کارکرد سازه های آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد همین چند روز پیش در شهرستان باشت مشاهده شد جایی که با وجود گزارش ۲۷۵ میلیمتر باران در منطقه آبدهگاه و ۲۵۰ میلیمتر باران در شهر باشت اما مایع حیات بخش آب به جای ویرانی در ۲ سازه آبخیزداری سد تنگ تیز و سد آبدهگاه ذخیره شد تا سرمایه ای برای کشاورزی در روزهای گرم تابستان باشد.

کارکردهای آبخیزداری

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری کهگیلویه وبویراحمد گفت: کاهش وقوع سیلاب‌ها، کاهش نرخ تولید رسوب و افزایش عمر مفید مخازن سدها، تقویت پوشش گیاهی و افزایش تولیدات کشاورزی از مهمترین مزایای احداث طرح های آبخیزداری در استان است.

غلام حسین حکمتیان اظهار داشت: ایجاد تفرجگاه ها، راه اندازی آبشخورهای حیات وحش، خلق فرصت‌های شغلی موقت و ثابت از دیگر مزایای احداث طرح های آبخیزداری در کهگیلویه و بویراحمد است.

وی آبخیزداری را مهمترین راه مقابله با خشکسالی دانست و گفت: با کنترل روان آب‌ها سطح آب سفره‌های زیرزمینی تقویت می‌شود.

ظرفیت بازسازی طبیعت با سازه های آبخیزداری

وی عنوان کرد: سالیانه بیش از ۱۲۰ میلیون متر مکعب روان آب در بارندگی ها از طریق سازه‌های آبخیزداری استان ذخیره می‌شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: اجرای سازه‌های آبخیزداری در استان هم منجر به کاهش سالیانه چهار میلیون تن فرسایش خاک می‌شود.

وی میزان تقویت سفره‌های آب زیرزمینی با سازه‌های آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در هر سال را ۴۰ میلیون متر مکعب اعلام کرد.

سازه های آبخیزداری ایجاد شده

حکمتیان ابراز داشت: ۱۰۸ هزار متر مکعب سازه آبخیزداری از ابتدای سال گذشته تاکنون در استان احداث شده است.

وی اظهار داشت: این میزان سازه آبخیزداری در قالب ۶۲ طرح در حوزه‌های آبریز کهگیلویه و بویراحمد ساخته شده است. برای اجرای این طرح‌ها ۵۲۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: طرح‌های سنگ ملاتی پشت کوه و چاه تلخ در باشت و مال شیخ در لنده از جمله پروژه‌های مهم آبخیزداری امسال در این استان بوده‌اند.

چشم انداز توسعه آبخیزداری در آینده

حکمتیان همچنین از پیش بینی ۲۷۰ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه سازه‌های آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد در سال جاری خبر داد.

حکمتیان عنوان کرد: این میزان اعتبار برای اجرای طرح مکانیکی آبخیزداری در ۱۶ حوزه آبریز استان در نظر گرفته شده است که این طرح‌ها هم اکنون در مرحله مناقصه است.

وی حجم عملیات مکانیکی طرح‌های آبخیزداری انجام شده در استان از سال ۱۳۷۰ تاکنون را ۲ میلیون و۶۰۰ هزار متر مکعب برآورد کرد.

حکمتیان اظهار داشت: حجم عملیات خاکی اجرا شده در کهگیلویه و بویراحمد در بیش از سه دهه اخیر تاکنون نیز ۳۲۰ هزار متر مکعب برآورد می‌شود.

ظرفیت های توسعه آبخیزداری در استان

حکمتیان با اشاره به انجام طرح مطالعاتی پروژه‌های آبخیزداری در سطح یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار و مطالعات اجرایی به مساحت ۶۲۰ هزار هکتار تصریح کرد: کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت اجرای طرح‌های آبخیزداری بیشتری را دارد.

دیگر برنامه توسعه پایدار طبیعت

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد با اشاره به اینکه کشت گیاهان دارویی از راهکارهای احیای مراتع و پایداری طبیعت است گفت: اجرای طرح توسعه گیاهان دارویی شامل آنغوزه، بادام کوهی، باریجه و کرفس در سه هزار هکتار از مراتع استان در حال انجام است.

غلام حسین حکمتیان اظهارداشت:این طرح در مراتع مناطق گرمسیری و سردسیری کهگیلویه و بویراحمد با ۳۰ میلیارد ریال اعتبار اجرا می شود.

وی بیان کرد: توسعه گیاهان دارویی افزون بر احیای مراتع کهگیلویه و بویراحمد باعث ایجاد ۴۸ فرصت شغلی مستقیم و۶۰ فرصت شغلی غیرمستقیم در استان می شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد تصریح کرد: شهریور و مهر امسال مرحله نخست طرح توسعه گیاهان دارویی با مشارکت جوامع محلی استان انجام شد.

حکمتیان تاکید کرد: این طرح که در سه هزار هکتار مرتع پیش بینی شده بود منجر به ۱۲هزار نفر روز فرصت شغلی برای جوامع محلی استان شد.

وی ابراز داشت: برای توسعه کشت گیاهان دارویی در سال جاری۱۶ تن بذر گیاهان دارویی آنغوزه، باریجه و بادام کوهی و ۱۰۰ هزار نهال کرفس در کهگیلویه و بویراحمد خریداری شد که بخشی در مرحله نخست توزیع شد و بقیه برای مرحله دوم توسعه گیاهان دارویی توزیع می شود.

براساس برآوردهای مرکز تحقیقات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد، گیاهان دارویی در سطح ۲۰۰ هزار هکتار از مراتع کهگیلویه و بویراحمد قابل کشت است.

کهگیلویه و بویراحمد دارای ۵۵۲ هزار هکتار مرتع و بیش از ۸۰۰ هزار هکتار جنگل است.

میانگین بلندمدت بارندگی سالیانه در کهگیلویه و بویراحمد ۵۴۲ میلیمتر است.

این استان با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.