فدرالیسم و پاسداری از ارزش‌ها

افغانستان/خراسان یک کشوری با اقلیت‌های تباری‌ است که هر تبار نمادها و ارزش‌های منحصر بخود را دارند.
قهرمان یک تبار، خاین تباری دیگر و همینگونه کم‌تر نمادها و ارزش‌های یک تبار را می‌توان بر تباری دیگر محترم شمرد.

به‌بار نمونه؛ تاریخ افغان‌ها/پشتون‌ها با هوتکی‌ها و درانی‌ها آغاز می‌شود و تمام ارزش‌های‌شان فراتر از افغانیت نیست و سیاسیون این تبار، باور دارند که تنها راه‌ پاسداری از ارزش‌های‌‌شان حاکمیت مطلقه‌ی پشتون‌ها است و این درحالی ا‌ست که تاجیک‌ها، تاریخی پنج‌هزارساله در این جغرافیا دارند و اکثریت مطلق ارزش‌های تاریخی منسوب به این‌ تبار می‌شود.

سیاسیون این‌تبار بدین باور اند که با تقسیم افقی قدرت می‌شود عدالت اجتماعی‌و ملی را تأمین کرد. همچنان؛ سیاسیون هزاره‌ و ازبک‌ نیز بدین باور اند که قدرت باید تقسیم شود و حاکمیت تک‌تباری را خلاف ارزش‌های انسانی، اسلامی دانسته و تحمیل ارزش‌های پشتونی را بر تبار خود فاشیسم و استبداد تلقی کرده/می‌کنند که در این خواسته‌ی‌شان برحق هم هستند.

تقسیم افقی‌و توزیع ذاتی قدرت به همه تبارها در ساختار متمرکز ممکن نیست و به دلیل تضادها/ناهمگونی‌های تاریخی تبارها، ساختار متمرکز باید مستبدانه عمل کند تا تبار حاکم بتواند تبارهای تحت حاکمیت را رام و ارزش‌های تباری خودرا بر سایر تبارها تحمیل کند و از اینجا است که استبداد و فاشیسم تباری همیشه الی تغییر بنیادی ساختارها، حاکم و هرگز عدالت اجتماعی تأمین نخواهد شد.

به عبارتی دیگر؛ فدرالیسم پایان استبداد تاریخی/فاشیسم تباری و بهترین راه رسیدن به تقسیم عادلانه‌ی قدرت بین تبارها است و بنابر این است که فرمانده کل جهاد و مقاومت ملی شهید احمدشاه مسعود«رح» پس از دهه‌ها مبارزه به این نتیجه رسید که باید روی تفاهم تبارها برای تقسیم قدرت وارد عمل شد و ساختار مدل سویس/فدرالیسم را برای نمونه در مصاحبه‌هایش برای آینده‌ی حکومت‌داری نام برد که چندی پیش پسرش/احمد مسعود نیز در مقاله‌ای بدان اشاره نمود.

فدا محمد تورانیان