روستای نیاک

با سفر به استان مازندران و شهرستان آمل می توانید به روستای دیدنی نیاک بروید و از جاذبه های این روستا که به معرفی آن برای شما پرداخته ایم، لذت ببرید. شهرستان آمل ، از توابع بخش لاریجان، واقع در قسمت جنوبی استان مازندران است که ۷۰ روستا دارد. یکی از این روستاها، روستای نیاک است.نیاک روستای کوچکی از توابع شهرستان آمل در استان مازندران است که در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری از آمل در جاده هراز واقع شده‌است.

روستای نیاک در دره‌ای قرار گرفته که اطراف آن را کوه‌های لاسم، نوا، زرنجک احاطه نموده‌است و از جهات چهارگانه به روستاهای «نوا»، «کنارانجام»، «گیلاس»، «اسک» و «نیاک نو (میدان)” منتهی می‌باشد. این روستا که در کنار خود رودخانه هراز را می‌بیند که سرچشمه ی آن دشت آزو می باشد.

سنگ‌های بزرگی که از کوه جدا شده و به میان رودخانه افتاده، نمای زیبایی به آن داده است. در اطراف رودخانه، گیاهان خودرویی مشاهده می‌شود که چهره رودخانه را زیباتر کرده است. برخی از آن‌ها دارای گل‌های رنگارنگ و برخی دیگر، دارای میوه‌های ریز جنگلی هستند که بیشتر خوراک پرندگان و حیوانات دیگر می‌شوند، چراکه در مناطقی خطرناک و خارج از دسترس قرار گرفته‌اند و کسی به سراغشان نمی‌رود؛ وگرنه به گمانم، باید مزه خوبی داشته باشند
این رودخانه، درگذشته، از شعب رودخانه هراز به حساب می‌آمده است؛ ولی چندسالی است که به دلیل خشکسالی، فقط در فصول بهار و زمستان پرآب است و در فصول دیگر، نرسیده به رودخانه هراز، خشک می‌شود
روستای نیاک، همچنین مدفن دو امامزاده متبرک است که هر ساله شاهد زائران بسیاری از سراسر ایران است.

در اواسط بهار اهالی روستای نیاک و همچنین روستای اسک بنا به وصیت سید حسن ولی نسبت به برگزاری مراسمی به نام «ورف چال» در منطقه‌ای به نام «اسک وش» واقع در جاده پلور به رینه اقدام می‌نمایند که طی آن در نیمه‌های بهار برف‌های اطراف محل برگزاری مراسم را توسط صدها نفر شرکت‌کننده در مراسم جمع‌آوری و در داخل اتاقکی زیرزمینی ذخیره می‌کنند تا در فصول کم‌آبی توسط گله داران محلی و عبوری مورد استفاده قرار گیرد. معمولاً در این روز کلیه مدعوین و شرکت کنندگان از جمله اهالی نیاک میهمان اهالی اسک می‌باشند که به صورت سفره‌های رنگین عمومی برپا می‌شود

جمعیت روستای نیاک

جمعیت روستای نیاک درحال حاضر بسیار اندک است. طبق آمار سال ۱۳۸۲ جمعیت این روستا، ۲۵۵ نفر بوده است. جمعیت کم روستا، به دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها است. اهالی روستای نیاک به دلایل مختلف از جمله بیکاری و پایین بودن سطح درآمدشان در روستا به شهرها مهاجرت کرده‌اند
البته برخی از خانواده‌ها که خوش‌نشین نامیده می‌شوند، در تابستان به روستا می‌آیند و باقی ایام سال را در شهر سپری می‌کنند. به همین دلیل جمعیت روستا در تابستان‌ها، به بیش از هزار نفر می‌رسد

مراسم برف چال:

مراسم برف چال عبارت است از : جمع آوری و ریختن برف در یخچالی که گفته می شود در نیمه اول هجری قمری ساخته شده و حدود شش قرن قدمت دارد . هر ساله مردان روستاهای اسک، نیاک و سایر روستاهای همجوار بر حسب رسمی که سید حسن ولی از اجداد آنان بنیاد نهاده است ، در روزی معین از فصل بهار ، آخرین بقایای برف های زمستانی را از کوهستان به داخل یخچال حمل می کنند.

یک روز قبل از برگزاری این مراسم ، زنان روستایی با استفاده از آرد نذری و آب چشمه های معدنی اسک خمیری آماده می کنند و در محوطه آرامگاه سید حسن ولی(که در روستای نیاک واقع شده است ) نانی می پزند و در همین حال نوعروسان روستایی ، شیرینی ، رشته و تخم مرغ رنگی آماده می کنند. شب هنگام آنها را به عنوان غذا بین مردان که در مراسم شرکت دارند ، تقسیم می کنند. در روز اجرای مراسم ، کلیه مردان به جز سالخوردگان و بیمارانی که قادر به حرکت نیستند ، از روستا خارج می شوند و در غیاب آنها امور روستا را می‌چرخانند و برای آنکه مطمئن باشند مردی وارد روستا نمی شود، از بین خود نگهبانانی انتخاب می کنند و در گذرگاه و کنار پل می گمارند و چون هیچ مردی در روستا حضور ندارند ، زنان با آزادی کامل و سر و وضعی آراسته، در محوطه ای گرد می آیند و به شادمانی و انجام بازی های مختلف می پردازند.

همزمان با این مراسم که در روستا جریان دارد ، مردانی که به کوهستان رفته اند ، هر کدام با توجه به توان و نیروی بدنی خود و استفاده از امکانات موجود می کوشند تا قبل از رسیدن ظهر ، یخچال را پر برف کنند. آنگاه در لطافت هوای بهاری ، بر گستره دشت سفره ای گسترده می شود و مردان خسته از کار ، فارغ از هر گونه دغدغه و نفاقی بر سر یک سفره می نشینند و پس از رفع خستگی عازم خانه های خود می شوند . انجام کلیه مراسم برف چال در “اسک” ضمن آنکه نشانه ای از تعاون و همیاری روستاییان ناحیه است، به کینه ها و کدورت هایی هم که در طول سال بین مردم ایجاد شده پایان می بخشد و با تأمین آب مورد نیاز دامداران در تابستان به رونق دامداری در منطقه نیز کمک می کند.

یک روز قبل از برگزاری این مراسم، زنان روستای نیاک برای این مراسم سنتی به کمک یکدیگر خمیری آماده می‌کنند
و در محوطه آرامگاه سیدحسن ولی واقع در روستای سادات نیاک به پخت نان محلی می‌پردازند.

جاهای دیدنی روستای نیاک

از آن‌جا که ما ایرانیان مردمانی معتقد و مذهبی هستیم، همیشه مساجد و حسینیه‌ها جزو آثار ماندگار شهرها و روستاهایمان محسوب می‌شود. روستای نیاک هم از این مقوله مستثنی نمانده و پیشینه ساخت مسجد جامع و حسینیه و سایر مساجد این روستا که همه با کمک‌های خالصانه مردم روستا بنا شده، در تاریخ ثبت شده است
در حسینیه نیاک، هر ساله، در دهه اول محرم تعزیه برگزار می‌شود و اهالی روستا کنار هم جمع می‌شوند و به عزاداری بر اباعبدالله و خاندانش می‌پردازند. تعزیه‌ای که به همت بزرگان روستا برپا می‌شود. مراسمی که جمع کثیری از اهالی روستاهای اطراف را برای تماشا به خود جذب می‌کند.چناری جلوی مسجد جامع وجود دارد که قدیمی‌ترین چنار این محل است و قدمت آن به ۲۲۲ سال پیش می‌رسد.

بنای مسجد جامع نیاک در کنار خانه ی قدیمی مرحوم داوود عالی زاد که امروزه هردو بنا تخریب شده و مسجد نوساز جای آنها را گرفته است.

واقف اصلی حسینیه نیاک مرحوم محمدعلی میرمیران در حدود ۱۰۰ سال پیش بوده است . تاریخ احداث تکیه قدیمی که اکنون تخریب شده است در حدود ۷۰ سال پیش است و توسط مرحوم حاج سیدابراهیم ملک بازسازی شده بود .

کافرکلی:
«کافرکلی» یا «غار کافر» به اتاق‌هایی گفته می‌شود که توسط انسان‌ها در پرتگاه‌ها و میان‌بندها در دل کوه تراشیده می‌شده و رفتن به این غارها نیز کار آسانی نبوده است. تعدادی از آن‌ها در دره‌های نیاک به چشم می‌خورد. اهالی روستا می‌گویند این مناطق دخمه اموات بوده و زرتشتیان اموات خود را در آن‌ها می‌گذاشتند و پرندگان از آن‌ها تغذیه می‌کردند.
مطلب دیگری که از زبان اهالی در مورد کافرکلی نقل شده، این است که حدود ۴۰ سال پیش دو نفر به کمک میله آهنی و طناب به این غارها رفته‌اند. در آن‌جا یک گرز سنگی و یک سپر سنگی یافته‌اند که بر آن‌ها نقش مار حک شده بوده است. آن دو، این وسایل را برداشته و از روستا خارج کرده‌اند و تا به امروز اثری از این اشیای تاریخی به دست نیامده است.

پل نیاک:
تخته پل، پلی آهنی است که امروزه راه اصلی ورود به روستا است. در گذشته راه ورودی به این روستا و روستاهای دیگرپل مون بوده است. در طی سالیان گذشته، چندین پل ساخته شده است، ولی آب آن‌ها را ویران کرده است. تخته پل، پلی است که در سال ۱۳۶۲ ساخته شده است و تاکنون از آن استفاده می‌شود
پس از گذر از این پل، مسیر جذابی را پیش رو خواهید داشت تا به انتهای روستا برسید. این مسیر یک جاده باریک، سرسبز و رو به بالا است که البته تعدادی سگ ولگرد بی‌آزار هم در آن به چشم می‌خورند.

قلادوش:
از تخته پل که عبور می‌کنید، در سمت راست خود، آثار باقیمانده از یک قلعه قدیمی را خواهید دید. در لاریجان، باقیمانده قلعه‌های باستانی را «قلا» می‌نامیدند. این قلاها به شکلی ساخته می‌شده است که نور آتش آن در شب، قابل تشخیص باشد. شخصی که در قلعه بوده، اگر حرکت دشمن را می‌دیده، آتشی در قلعه روشن می‌کرده تا باقی قلعه‌ها هم مطلع شوند و به هم اطلاع دهند. این کار شبیه عملکرد مخابرات امروز است که زرتشت در زمان‌های گذشته آن را به ارتش آموخته بود.
حدود ۲۰۰ سال پیش، از سنگ‌های قلادوش که سنگ‌هایی سبک بوده است، برای ساخت حمام عمومی و خانه‌های مسکونی استفاده می‌کرده‌اند. به همین دلیل این مکان کاملا تخریب شده و تقریبا چیزی از آن باقی نمانده است.

آقاورس:
آقاورس به آقادار نیز معروف است. ورس نام درختی است که در بالای روستای نیاک قرار دارد. در گذشته مردم معتقد بوده‌اند که امامزاده‌ای در اینجا مدفون شده است. از این رو، اشیای قدیمی خود را در آن درخت می‌گذاشتند و اطمینان داشتند که این آقا از اموال آنها نگهداری می‌کند. قدمت این درخت را یک شخص آلمانی بیش از ۲۰۰۰ سال تخمین زده است.
البته یک عده به طمع یافتن گنج در زیر درخت ریشه‌های آن را خشکاندند و امروز آثار کمی از آن به جا مانده است. اما هم‌چنان هستند کسانی که در داخل درخت فانوس روشن می‌کنند و به همان آقادار اعتقاد دارند.

نحوه دسترسی به روستای نیاک

دسترسی به این روستا آسان است، بنابراین سفر بی‌دردسری را برای شما مهیا می‌کند. فاصله روستای نیاک تا تهران ۹۵ کیلومتر است که حدود یک ساعت و نیم زمان طول می‌کشد تا این مسیر را طی کنید
حدود سه کیلومتر بعد از روستای آب اسک و نرسیده به پل مون، سمت راست خود را نگاه کنید، روستایی را میبینید که در منتهای شرقی آن گنبدی نقره ای رنگ به چشم میخورد. این روستا نیاک نام دارد و آن گنبد و بارگاه متعلق به سید حسن ولی بنیانگذار جشن برف چال روستای آب اسک است. راه روستا که از جاده ی اصلی جدا میشود، کاملا مشخص است و تابلو هم دارد.

بهترین زمان سفر به روستای نیاک:
بهترین زمان برای سفر به روستای نیاک، فصل تابستان است
البته فصل بهار و اوایل فصل آذر نیز برای رفتن به این روستای سرسبز مناسب می باشد

آب و هوای روستای نیاک:
آب‌وهوای روستای نیاک، کوهستانی است و جزو مناطق پرباران محسوب می‌شود. چون قسمتی از روستا در ارتفاعات قرار دارد، اهالی روستا در زمستان با یخبندان مواجه می‌شوند که البته اهالی قسمت کوهپایه‌ای روستا، کمتر با این مشکل مواجه هستند. اما هوای روستای نیاک نیز در تابستان خنک و روح‌ نواز است.