روستای پاده آرادان، یادگاری از رونق جاده ابریشم

روستای پاده در چهار کیلومتری شمال شرقی شهرستان آرادان واقع‌ شده و مشتاقان تماشای تاریخ و معماری کهن ایران زمین می‌توانند با عبور از پاکدشت تهران مسیر خود را به سمت ایوانکی و گرمسار ادامه دهند و با عبور از گرمسار و با طی مسیری حدود ۲۰ کیلومتر به آرادان و سپس به روستای پاده برسند.

درباره انتخاب نام این روستا دلیل های متفاوتی بیان می شود، به طور مثال صنیع الدوله از نویسندگان دوره قاجار درباره دلیل نامگذاری این طور می گوید: اصل اسم این ده، پایین ‌ده‌ است چون از سمت مغرب از این ده که می ‌گذری، خاک خوار است. ولی آبادی نیست، جز ده نمک، آن هم جمع دیوانی ندارد. به‌ علاوه جدید است از این جهت اینجا را پایین ده نامیده‌ اند.

نظریه دیگری که برای نام گذاری آن عنوان می شود این است که در گذشته پاده شامل دو قسمت بوده یکی حصار بالا و دیگری حصار پایین مرکز روستا بود که حمام، آسیاب، مسجد و سایر امکانات مهم در این قسمت قرار داشت. با توجه به اینکه مرکز اصلی جمعیت و سکونت در حصار پایین جریان داشت، نام روستا کم کم به پایین ده و سپس به پاده تغییر یافته‌ است.

برخی دیگر نیز معتقد هستند به دلیل این که زمین ‌های روستا بسیار حاصلخیز بودند و برای مردم آن سود زیادی داشتند، به بهره ده شهرت یافتند و به مرور زمان برای تلفظ آسان تر به پاده تغییر یافته است.

مردم روستای پاده با گویش الیکایی پاده ‌ای صحبت می کنند و مانند اکثریت مردم کشورمان مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. اهالی این روستا تا حدود ۱۵۰ سال پیش همگی در داخل قلعه زندگی می‌کردند، ولی کم کم از قلعه خارج‌ شده و شروع به ساختمان ‌سازی در اطراف آن کردند.

قلعه قدیمی که ساکنان روستای پاده در گذشته در آن زندگی می‌کردند مدور شکل و به بزرگی یک هکتار از خشت و گل بر روی یک محوطه بزرگ و بلند آبرفتی ساخته شده بود و امروزه از مهم ترین جاذبه‌های تاریخی این روستا به شمار می‌رود.

زمان ساخت کهن دژ پاده به دوران قبل از اسلام و دوره ساسانیان مربوط می‌شود اما در طول سال ها مرمت شده و آثار معماری اسلامی مربوط به قرن ۱۳ هجری نیز در این دژ کهن به چشم می‌خورد.

قلعه به جامانده از تاریخ در روستای پاده از لحاظ ساخت راهبردی دارای معماری خاصی است به طوری که دیوارهای شمالی بسیار بلند و غیرقابل دسترس است، دروازه ورودی این دژ باستانی در سمت جنوب ساخته شده و از جنس سنگ بود اما پس از مدتی به عنوان پل مورد استفاده قرار گرفت.

در ابتدا اطراف قلعه را خندقی فرا گرفته بود تا در هنگام حمله دشمن از مردمان و این بنا محافظت شود اما در میانه دهه ۱۳۵۰ آن را با زمین اطرافش هموار کردند و دیگر اثری از آن به جای نماند. قرار گیری قلعه پاده بر بلندترین نقطه این روستای گردشگری این امکان را به محافظان آن می داد تا بتوانند بر تمامی مناطق اطراف به راحتی نظارت کنند و چیزی از نظرشان به دور نماند.

محمد حسن صنیع‌الدوله از نویسندگان دوره قاجار نیز در کتاب مرآت البلدان به قلعه پاده اشاره می کند و آن را بنایی عظیم می داند که بر رویش اتاق هایی کوچک قرار داشت.

قلعه پاده چنان عظیم و با اهمیت در شناخت معماری کهن ایران زمین است که در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۵۸۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

امامزاده ابوسعید(ع) از دیگر آثار تاریخی روستای پاده شهرستان آرادان مربوط به دوره تاریخی پس از اسلام، نشاندهنده سابقه اسلام و مذهب شیعه در این دیار کهن است که این اثر تاریخی نیز در بیست و دوم آبان ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۱۶۵ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.

حمام پاده از دیگر جاذبه‌های تاریخی روستای پاده به شمار می‌رود که به سبک معماری حمام‌های ایرانی در دوره قاجار ساخته شده و دارای فضاهای مجزا از هم شامل ورودی، کفش کن، راهروی دسترسی، فضای اصلی و خزینه است که به عنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

یخچال ها، آب انبارها و حوض های روستای پاده از دیگر آثار تاریخی و نمونه‌های کاملی از معماری ایران کهن است که زندگی گذشتگان این منطقه را تداعی می کند و در واقع بافت تاریخی این روستا معماری بیش از یک قرن پیش را نشان می‌دهد.

ناصرالدین شاه قاجار، هوتوم شیندلر (سفیر اروپایی)، صنیع الدوله (وزیر ناصرالدین شاه)، روزنامه های مسافرت هرات، سفرنامه خراسان، سفرنامه مرو، سفرنامه استرآباد، مازندران و گیلان (نوشته میرزا ابراهیم برای ژنرال درن) و میرزا محمد رضا کلهر و روزنامه سفر خراسان (نوشته میرزا قهرمان امین لشگر) از جمله اشخاص و سفرنامه هایی هستند که در آنها به روستای پاده اشاره شده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان سمنان در موضوع‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی پرونده‌های خبری ویژه را با برنامه مشخص در دستور کار خود داده است.
با هدف توسعه گردشگری و رونق اقتصادی، خبرگزاری ایرنا به معرفی جاذبه‌های گردشگری استان سمنان در قالب پرونده خبری می‌پردازد.

در استان سمنان بیش از یکهزار اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی شناسایی شده که تاکنون بیش از ۷۰۰ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و هر مسافر و گردشگری با هر انگیزه ای که به استان سمنان دیار با سابقه غنی تاریخی و فرهنگی سفر کند به خاطر تنوع اقلیمی می تواند مطابق اهداف ، ذوق ، و برنامه خود ، در استان سمنان دیدنی های مورد نظر خود را بیابد و لذت سفر را برای خود دوچندان کند.