کانتور قزوین؛ تنها کلیسای سرخ ایران

کلیسای کانتور قزوین یا کلیسای روسی؛ تنها کلیسای ارتدکس در این شهر می‌باشد که یادگاری به جای مانده از دوران اشغال ایران توسط روس‌ها است. این بنای تاریخی که به کوچک بودن و رنگ سرخ بسیار زیبایش شهرت دارد، امروزه در بین جاذبه‌های گردشگری قزوین جلوه گری می‌کند و سکوت و آرامش و البته نوعی حس فراموش شدن در آن به چشم می‌خورد. کوله بار سفر را برای مرور زیبایی‌ها و تاریخچه کلیسای کانتور قزوین برداشته و قدم به سفری به یادماندنی می‌گذاریم.

اواخر دوره قاجاریه و درست در زمانی که روس‌ها خاک ایران را در جریان جنگ جهانی دوم اشغال کردند، قزوین به عنوان محلی برای زندگی روس‌ها انتخاب شد. در منطقه‌ای مشهور به پنبه ریسه به مرور و در طول پنج سال اشغال ایران، بنا‌های مختلفی ساخته شد که کلیسای کانتور قزوین یکی از بنا‌های به جای مانده از آن دوران می‌باشد.
کلیسای کانتور قزوین یکی از تعداد بسیار اندک کلیسا‌های ارتدکس در ایران می‌باشد و به همین خاطر است که در حال حاضر کسی در آن عبادت نمی‌کند. اعتقادات دینی و مذهبی ارتدکس را می‌توان در بخش‌های مختلف کلیسای کانتور قزوین براحتی مشاهده نمود. به عنوان مثال، برخلاف سایر کلیساها، مکان عبادت ارتدکس‌ها کوچکتر ساخته می‌شود و دلیل آن این است که آن‌ها ایستاده عبادت می‌کنند. علاوه براین، ارتدکس‌ها معتقدند که علاوه بر دست، پا‌های حضرت مسیح نیز به صورت اریب به صلیب بسته شده اند و به همین خاطر در نماد دین مسیحیت ارتدکس خط اریب روی صلیب رسم میشود. با ورود به داخل کلیسای کانتور قزوین نماد صلیب با این ویژگی را مشاهده خواهید کرد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این کلیسا، بنای سرخ رنگ آن می‌باشد که باعث شده است در منطقه‌ای قدیمی در این شهر از سایر بنا‌های اطرافش جدا شود و البته لقب تنها کلیسای سرخ ایران را به خودش اختصاص دهد.

همان طور که اشاره کردیم، کلیسای کانتور به دست مهندسان روسی ساخته شده است و به همین خاطر نوع معماری آن با سایر کلیسا‌های قزوین تفاوت دارد. در حالت کلی کلیسای کانتور از محوطه، ورودی، محراب و ناقوس تشکیل شده است که هر یک دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشند و استفاده از پنجره‌های نعل اسبی در بخش‌های مختلف آن از جمله ویژگی‌های به کار رفته در معماری این کلیسا می‌باشد.

برای معرفی معماری کلیسا از محوطه آن شروع می‌کنیم و با قدم گذاشتن در آن دو سکوی آجری را مشاهده می‌کنید که روی یکی از آن‌ها سنگی سیاه قرار گرفته و نوشته‌هایی بر روی آن نقش بسته است. این دو سکو در واقع محل دفن خلبان روسی و یکی از مهندسان روس می‌باشند.
با عبور از محوطه می‌توانید به درون کلیسا قدم بگذارید. قبل از ورود اگر به دیوار ورودی نگاه کنید صلیب روسی را مشاهده می‌کنید که درون چیزی شبیه به تاج گل قرار گرفته است. فضای داخلی کلیسا بسیار کوچک می‌باشد و مجموعه‌ای از محراب، نمازخانه و دو اتاق کوچک می‌باشد که همگی با گچبری‌های ساده و سبز زیتونی تزئین شده اند.

در دین مسیحیت همیشه محراب را رو به طلوع خورشید می‌سازند و این ویژگی را در کلیسای کانتور نیز می‌توانید مشاهده نمایید. با این کار نور خورشید به درون محراب تابیده میشود و فضایی روحانی را بوجود می‌آورد. از آنجا که کلیسا در مدت زمان بسیار کوتاه ساخته شده است، در نتیجه سادگی خاصی دارد و در آن نشانه‌ای از تجملات و تزئینات چشم نواز به چشم نمی‌خورد. دو اتاق کوچک در درون کلیسا وجود دارد که یکی برای غسل تعمید نوزادان کاربرد داشته و دیگری محلی برای تعویض لباس کشیش مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

در بالای هال یا قسمت عبادتگاه کلیسا برج ناقوس قرار گرفته است که از اصلی‌ترین بخش‌ها در معماری کلیسا‌ها به شمار میرود. ناقوس این کلیسا در ارتفاع ۱۱ متری از سطح زمین قرار گرفته و با گنبد فیروزه‌ای از فاصله دور کاملا مشخص می‌باشد. برای ساخت برج ناقوس ابتدا بنایی چهار گوش آجری با پنجره‌های نعل اسبی ساخته شده که نمای بیرونی آن با آجرکاری تزئین شده است. بر روی این بنای چهار گوش، سکویی کوچک و هشت ظلعی ساخته شده و روی آن گنبد فیروزی قرار گرفته است.
در واقع می‌توان گفت کلیسای کانتور که البته به برج ناقوس نیز شهرت دارد دارای سه طبقه می‌باشد و تنها یک طبقه آن قابل استفاده بوده و مابقی برای نصب ناقوس کاربرد داشته است. نمای بیرونی کلیسای کانتور از آجر‌های قرمز رنگ ساخته شده و به همین خاطر است که رنگ آن کاملا توجهتان را به خودش جلب می‌کند.

برخلاف بسیاری از کلیسا‌های دیگر که در گوشه و کنار کشورمان قرار گرفته اند، کانتور محلی برای عبادت نیست. بعد از خروج روس‌ها از ایران این کلیسا به مرور به انزوا دعوت شد و در گوشه‌ای از این شهر و در منطقه‌ای قدیمی رنگ فراموشی به خود گرفت. درب‌های این کلیسا تا سال‌ها بسته بود. اما این شرایط ماندگار نبود و درب‌های آن به روی گردشگران و علاقه‌مندان به تماشای بنا‌های تاریخی با معماری منحصر به فرد باز شد.

در حال حاضر کلیسای کانتور قزوین به محلی برای فروش سوغات و صنایع دستی تبدیل شده است. در واقع با انتخاب کانتور با یک تیر دو نشان زده اید، چون می‌توانید در کنار بازدید از این کلیسا، گوشه‌ای از هنر دست زنان و مردان قزوین را بخرید و به یادگار ببرید.

قزوین یکی از زیباترین شهر‌های تاریخی می‌باشد که بنا‌های دیدنی بسیار زیبایی را در دل خود جای داده است. در فاصله بسیار کوتاه با کلیسای کانتور می‌توانید از سایر دیدنی‌های این شهر نیز بازدید کنید که عبارتند از:کاخ عالی قاپو قزوین
یکی از ویژگی‌های جالب در شهر قزوین، وجود بنا‌هایی تاریخی مشابه با اصفهان می‌باشد. دلیل اصلی این تشابه را می‌توان به اهمیت این دو شهر در دوره صفویه جستجو کرد و این بنا‌ها به یادگار مانده از همان دوران است. کاخ عالی قاپو قزوین یا سردر عالی قاپو از قدیمی‌ترین بنا‌های تاریخی این شهر می‌باشد که در خیابان سپه قرار گرفته است.
سردر عالی قاپو در واقع یکی از هفت ورودی ارگ سلطنتی می‌باشد که در دوره شاه طهماسب ساخته شده است و البته شکل کلی آن در دوره شاه عباس اول با تغییراتی مواجه شد. وجود کاشی کاری و گچبری و کتبه تاریخی در بالای درب این بنا تنها گوشه‌ای از هنر ایرانی به کار رفته در آن می‌باشد.

چهلستون
در میدان اصلی شهر قزوین که به سبزه میدان معروف می‌باشد، یکی از زیباترین عمارت کلاه فرنگی به جای مانده از دوره شاه تهماسب را می‌توانید ببینید که به چهلستون شهرت دارد. البته چهلستون قزوین تفاوت زیادی با اصفهان دارد و مهم‌ترین ویژگی آن هنر نگارگری قزوین می‌باشد که در تزئینات طبقه اول آن جلوه گری میکنند. این بنا در حالت کلی از دو طبقه تشکیل شده است و قرار گرفتن آن در فضایی سرسبز باعث شده است تا زیبایی اش چند برابر شود و یکی از بهترین دیدنی‌های قزوین به شمار رود. چهلستون تنها ۷۰۰ متر با کلیسای کانتور فاصله دارد و پینهاد می‌کنیم حتما بازدید از آن را در برنامه سفرتان قرار دهید.

آدرس کلیسای کانتور: قزوین، خیابان آیت الله طالقانی، خیابان دارایی