امامزاده عبدالعظیم و مبارزات علمی و سیاسی
امامزاده شاه عبدالعظیم حسنی یکی از امامزادگان معروف از نوادگان امام حسن مجتبی علیهالسلام است که مطابق با برخی از منابع تاریخی در چهارم ربیعالثانی سال ١٧٣ هجری قمری در منزل جدش امام حسن علیهالسلام دیده به جهان گشود و اکنون مرقد و بارگاهش در منطقۀ مشهور به نام شاه عبدالعظیم شهر تهران ایران موقعیت دارد و زیارتگاه دوستداران خاندان اهلبیت عصمت و...
امامزاده شاه عبدالعظیم حسنی یکی از امامزادگان معروف از نوادگان امام حسن مجتبی علیهالسلام است که مطابق با برخی از منابع تاریخی در چهارم ربیعالثانی سال ١٧٣ هجری قمری در منزل جدش امام حسن علیهالسلام دیده به جهان گشود و اکنون مرقد و بارگاهش در منطقۀ مشهور به نام شاه عبدالعظیم شهر تهران ایران موقعیت دارد و زیارتگاه دوستداران خاندان اهلبیت عصمت و طهارت علیهمالسلام است. آنچه در زندگی این سید جلیلالقدر حائز اهمیت است این است که او دورۀ پنج امام معصوم از امام کاظم علیهالسلام تا امام هادی علیهالسلام را درک کرده و یکی از راویان موثق احادیث معصومین میباشد. سید شاه عبدالعظیم حسنی افزون بر اینکه با چهار واسطه به امام حسن مجتبی علیهالسلام میرسد از یکی از برجستهترین علمای عصر خود و در علوم مرسوم آن زمان دست بالایی داشت و جزو نخبگان علمی به شمار میرفت. مرحوم نجاشی از علمای بزرگ جهان اسلام کتاب خطبههای حضرت امام علی علیهالسلام را به او نسبت داده است. بنابراین ممکن است که سیدرضی ره اکثر خطبههای نهجالبلاغه را از این کتاب استفاده کرده باشد و علمای دیگر نیز آثاری را به این سید بررگوار و مجتهدی از خاندان اهلبیت علیهمالسلام نسبت داده که ذکر همۀ آنها باعث اطالۀ کلام میشود. در فضیلت و عظمت سید شاه عبدالعظیم حسنی همین بس که در روایتی از حضرت امام هادی علیهالسلام آمده که هر کس شاه عبدالعظیم را در ری زیارت کند انگار جدم امام حسین علیهالسلام را در کربلا زیارت کرده است. هجرت به ایران سید شاه عبدالعظیم حسنی به دلیل ارتباط با معصومین و سابقۀ جهادی و فعالیتهای سیاسی که داشت و همچنین شخصیت بلند علمی به عنوان یکی از مجتهدین جامعالشرایط عصر خود در اواخر عمر مانند بسیاری از ائمۀ معصومین تحت تعقیب دستگاه ظالم خلفای عباسی قرار گرفت و به شهر ری ایران امروز هجرت کرد. پیام زندۀ سید شاه عبدالعظیم حسنی برای مسلمانان امروز سید شاه عبدالعظیم حسنی از چهرههای شاخص علمی سیاسی عصر خود بوده که هیچگاه در برابر دستگاه حاکم که بر بنیاد ظلم، استبداد و ناسیونالیسم قومی استوار بود سر تعظیم فرود نیاورد و در دورۀ هر امامی به دفاع از حق خاندان پیامبر و حمایت از نهضت فکری امامان معصوم علیهمالسلام پرداخت. موضعگیریهای سیاسی و اجتماعی ایشان در کنار فعالیتهای علمی فرهنگی بیانگر این مسئله است که یک عالم دین و رهبر دینی و مذهبی در مدیریت جامعه نیز نقش سازنده و سهم بالایی دارد. هرچند در متون تاریخی به زندگی سیاسی شاه عبدالعظیم حسنی به تفصیل پرداخته نشده است اما نحوۀ فعالیتهای ایشان چه در مدینه و چه هم مدت کوتاهی که در شهر ری بوده و همچنین تعقیب شدید از سوی دستگاه حاکم به خصوص المعتز عباسی نشان میدهد که او یکی از چهرههای سیاسیِ به نام آن روزگار بوده که دایم با اندیشۀ جدایی دین از سیاست مبارزه میکرد. سید شاه عبدالعظیم حسنی کسی نبود که مانند برخی از علمای معاصر تنها به پاسخگویی احکام و امامت در مسجد اکتفا کند، بلکه در راستای دفاع از معارف اهلبیت علیهمالسلام و مدیریت جامعه بر اساس سیاست ناب اسلامی تا آخرین رمقِ حیاتش فعالیت کرد و این پیام را به مسلمانان امروز مخابره کرد که در هیج شرایطی تسلیم قدرتهای پوشالیِ دنیازده و ظالم نشوند و اگر لازم شد در سختترین شرایط زندگی برای بقای ارزشهای دینی جلای وطن یا هجرت را اختیار کنند. آنگونه که در تاریخ قلته عنوان شده است سید شاه عبدالعظیم حسنی در سن پیری که تقریباً ٧٩ سال سن داشت برای بقای ارزشهای انسانی و اسلامی و حفظ مکتب اهلبیت علیهمالسلام از وطن عزیزتر از جانش مهاجرت کرد تا در نهایت روح پاکش در ایران به ملکوت اعلاء پیوست. امروز مرقد و بارگاه این سید جلیلالقدر در شاه عبدالعظیم شهر تهران مطاف هزاران عاشق دلسوخته است. نویسنده: سیدهاشم علوی