پیام‌رسان‌های داخلی چقدر آمادگی دارند؟

پس از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی از فیس‌بوک و توییتر و پیام‌رسان‌هایی مانند وایبر و وی‌چت، با روی کار آمدن واتس‌اپ، تلگرام و اینستاگرام به عنوان شبکه‌های اجتماعی نسل جدید انتظار می‌رفت سرنوشت مشابهی گریبانگیر آن‌ها شود و حتی در برهه‌ای انتقال سرورهای شبکه‌های اجتماعی خارجی به داخل مطرح بود که در نهایت به جایی نرسید.

هرچند با فیلترینگ موقت تلگرام و اینستاگرام و رفع فیلتر آن‌ها، این امید در دل کاربران ایرانی ایجاد شده بود که وعده‌هایی مبنی بر این‌که فیلترینگ اتفاق نمی‌افتد، تحقق یابد، اما بنا به مقتضیات زمان و لزوم تصمیم برای پالایش، بالاخره تلگرام فیلترینگ ادامه‌دار را برای مدت بیش از یک سال و نیم تجربه می‌کند.

اما این روزها در حالی که با وجود محدودیت‌هایی که برای اینترنت جهانی و دسترسی کاربران ایجاد شده، سایت‌های ایرانی با بهره‌گیری از سرورهای داخلی، به فعالیت خود ادامه می‌دهند، در کنار انواع اپلیکیشن‌های حمل و نقل و مسیریاب، فروشگاه‌های آنلاین داخلی شبکه شتاب بانکی و شبکه خدمات‌رسانی بانک‌ها، اگرچه پیام‌رسان‌هایی هم هستند که با مراجعه کاربران مواجه شده باشند، اما همین جاست که نقص خدمات بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات نسبت به نمونه‌های خارجی آن آشکار می‌شود.

پیام‌رسان‌های داخلی در طول چند سال گذشته آغاز به کار کرده و مشغول فعالیت شده‌اند، اما بیش‌ترین نمود استفاده از این ابزارهای داخلی زمانی خود را نشان داد که پیام‌رسان خارجی تلگرام فیلتر شد و این موضوع فرصتی به پیام‌رسان‌های داخلی داد که وارد عرصه رقابت شوند.

هرچند برخی کارشناسان و تحلیلگران همان زمان هم معتقد بودند فیلترینگ پیام‌رسان‌های خارجی تنها راه مناسب برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نیست، این روند تا امروز ادامه‌دار شده است و البته از طرف برخی مسؤولان همواره به رشد پیام‌رسان‌های داخلی پس از اعمال فیلترینگ روی تلگرام و خروج اکثر کاربران از آن و کوچ به شبکه‌های داخلی اشاره شده است. البته فعالیت ادامه‌دار تلگرام اصلی با فیلترشکن و نسخه‌های فارسی‌اش با پروکسی‌های داخلی، همواره مورد انتقاد قرار داشته است.