هشت اثر تاریخی و صنعتی البرز ثبت ملی شد

فخرالدین صابری روز پنجشنبه در نشست خبری اعلام کرد که «تپه کرگلین» شهرستان ساوجبلاغ ، « تپه باغ سرهنگ» ساوجبلاغ، «تپه قیدار » ساوجبلاغ ، «محوطه شهرخاقان» در شهرستان ساوجبلاغ، «قفل سازی سنتی رمزدار البرز» و « چلنگری» ( یک شیوه سنتی آهنگری از گذشتگان) ، «کارخانه ذوب آهن کرج » و «کارخانه قند کرج» هشت اثر تاریخی است در استان البرز ثبت ملی شد.

وی بیان داشت: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک شاخص عملکرد برای استان‌ها دارد که بر اساس آن طی یکسال باید تعدادی آثار را به عنوان ثبت منقول، غیرمنقول یا ثبت ملموس به وزارتخانه ارسال می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز گفت: بر این اساس در کنار این ۶ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور، پرونده سه اثر دیگر را نیز برای ثبت ملی ارسال شده که با احتساب تمام این موارد به تعهدات خود در خصوص شاخص عملکردی استانی عمل کرده ایم.

وی یاد آورشد: در آینده نیز برنامه‌های در بحث انجام کارهای مرمتی تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی شناسایی شده در استان البرز در دستور کار است که می‌بایست مقدمات پرونده‌های ثبتی آن آثار را نیز دنبال کرد.

صابری بیان داشت: از دیگر مراکز تاریخی کرج که ثبت ملی آن را دنبال خواهیم کرد، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی است.

وی ادامه داد: در این موسسه مجموعه ساختمان هایی با معماری تاریخی قرار دارد که در این رابطه نیز اقدامات لازم برای آماده سازی پرونده این مجموعه به عنوان میراث صنعتی استان دنبال شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی البرز با اشاره به اینکه میراث فرهنگی استان برای آماده سازی پرونده ثبت چند میراث صنعتی در دستور کار دارد، بیان داشت: البرز جزو استان‌هایی است که در زمینه صنعت چندین پرونده برای شرکت در همایش میراث صنعتی دارد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه زمان برگزاری همایش میراث صنعتی وزارت میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در دی‌ماه سال جاری است، افزود: تا آن زمان مهلت داریم که پرونده ثبت شهر صنعتی تاریخی البرز را آماده سازی کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز در خصوص تاریخچه شهر صنعتی این استان، توضیح داد: منطقه ای که اکنون به عنوان استان البرز آن را می شناسیم در دوره عصر صنعت که مقارن با اواخر دوره پهلوی اول و اوایل دوره پهلوی دوم بوده حضور چشمگیر و فعالی داشته است.

صابری بیان کرد: در بازه زمانی سال های ۱۳۱۵ تا ۱۳۳۷ در شهر کرج و نقاط پیرامونی آن قابلیت ایجاد کارخانه های صنعتی وجود داشته است که در آن سال ها به این مهم پرداخته شد.

وی با اشاره به اینکه طبق بررسی های انجام شده برای ایجاد نخستین شهر صنعتی شکل گرفته در دوره پهلوی اول، منطقه کرج و اطراف آن انتخاب شده بود، افزود: در آن سال ها شهر صنعتی مورد نظر ایجاد شد و اکنون بخشی از آن همچنان بکر و دست نخورده باقیمانده است، حال می خواهیم در مورد حراست و حفاظت از آن اقداماتی را انجام دهیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز در خصوص محل قرارگیری این شهر صنعتی تاریخی استان البرز با بیان اینکه در نزدیکی میدان استاندارد شهر کرج واقع است، افزود: اولین کارخانه ذوب آهن ایران مربوط به دوره پهلوی نیز در آن محدوده در ضلع جنوبی میدان استاندارد کرج واقع شده که این اثر در گذشته به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

صابری گفت: در آن محدوده حدفاصل کارخانه ذوب آهن تا ایستگاه راه آهن محل شکل گیری شهر صنعتی اولیه کرج بوده است که در نزدیکی آن میادین، معابر، خیابان ها، پیاده روها، خانه های سازمانی مسکونی و همچنین ساختمان های اداری مانند ساختمان موسسه استاندارد همگی دایر شده بود و گوشه هایی از طراحی این شهر صنعتی تاریخی است.

ثبت ملی شهر صنعتی تاریخی کرج

وی با بیان اینکه این شهر صنعتی تاریخی که مجموعه ای ۴۰۰ تا ۵۰۰ هکتاری را تشکیل می دهد، عنوان کرد: در این عرصه اکنون ساختمان های اداری، مسکونی و مجتمع های آموزشی ، مکان های عمومی مانند ایستگاه راه آهن نیز در ضلع شرقی آن واقع است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز با اشاره به فعالیت کارخانه هایی مانند لوکوموتیوسازی در نزدیک عرصه این شهر صنعتی تاریخی، گفت: اکنون بخش هایی از تاسیسات و بناهای ایجاد شده در عرصه این شهر صنعتی نوسازی شده است اما عمده این ساختمان ها که در گذشته توسط یک معمار روسی به نام «نیکلای مارکف» طراحی شده بود هنوز دست نخورده است که به عنوان بخشی از این میراث صنعتی استان البرز باید حفظ شود.

صابری با بیان اینکه بعد از آماده سازی پرونده این شهر صنعتی تاریخی البرز آن را به شهرداری کرج و استانداری نیز ابلاغ خواهیم کرد، توضیح داد: زمانی که مراحل ثبت آن در وزارتخانه دنبال شود و به نتیجه برسد، شهرداری می بایست در طرح تفضیلی این مهم را مدنظر داشته باشد که درعرصه این شهر صنعتی تاریخی، دیگر هیچگونه دخل، تصرف و یا ساخت و سازی انجام نشود زیرا باید به عنوان یک شهر اولیه صنعتی از آن حفاظت کنیم.

وی در خصوص آماده سازی پرونده ثبتی چند میراث صنعتی دیگر البرز برای ارائه به وزارت خانه توضیح داد: یکی از این موارد کارخانه نساجی شهرستان نظرآباد است که پرونده آن درحال آماده سازی است؛ در این رابطه با مدیران این کارخانه هماهنگ شده ایم تا چند مورد از سالن های آنجا را به عنوان میراث صنعتی استان البرز حفظ کنیم و شاید آن بخش ها تبدیل به موزه صنعت شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز تاکید کرد: یکی دیگر از میراث های صنعتی البرز سد امیرکبیر کرج به عنوان یک سد بتنی و قدیمی کشور است، پرونده این مورد نیز در حال آماده سازی برای همایش میراث صنعتی کشور است تا به عنوان میراث صنعتی دوره پهلوی دوم ثبت ملی شود.

استان البرز به عنوان شاهراهی برای تردد مسافران از ۱۴ استان کشور دارای جاذبه های فراوان تاریخی، گردشگری و فرهنگی ملموس و غیر ملموس است .

تا کنون ۱۱۶ تپه تاریخی در استان البرز به ثبت ملی رسیده است.

مجموع آثار تاریخی و معنوی ثبت شده استان البرز حدود ۲۷۷ اثر است.

استان البرز بیش از ۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی شاخص دارد.