برگزاری بزرگترین تعزیه میدانی در صحرارود فسا
مراسم تعزیه صحرارود بزرگترین مراسم تعزیه به صورت میدانی است که با حضور 200 هنرمند تعزیهگر در فسا برگزار میشود.
بزرگترین تعزیه میدانی کشور با بیش از یکصد سال قدمت در روستای «صحرارود» فسا برگزار میشود و از برترین آیینهای عاشورایی است که به همت میراث فرهنگی کشور به ثبت ملی رسیده است. حدود چهارصد نفر هر سال در این تعزیه به ایفای نقش میپردازند تا واقعه کربلا را به صورت عینی به تصویر بکشند.
تکاپو برای تصویرگری
اینجا روستای صحرارود است که مردمان آن با فرا رسیدن ماه محرم و حتی بسیار قبلتر از فرا رسیدن آن برای برگزاری تعزیهای که وقایع کربلا را به تصویر میکشد، تلاش میکنند. از لباسها گرفته تا برپایی خیمههای نمادین و ... بیشتر با تلاش ساکنان این روستا تهیه میشود. شماری از هنرمندانی که به عنوان شخصیتهای تعزیه به ایفای نقش میپردازند از همین روستا هستند. یکی در نقش شمر است و یکی در نقش حر، کودکی نیز نقش یکی از طفلان مسلم را بازی میکند.
ننه خدیجه که به این تعزیه اعتقاد فراوانی دارد، نذر کرده بود که اگر فرزند دخترش سالم به دنیا بیاید او را برای نقش حضرت علی اصغر (ع) در این تعزیه شرکت دهد و پارسال هم نذرش ادا کرد.
بابا اسماعیل هر سال دست نوههایش را میگیرد تا در روز برپایی تعزیه آنها را به صحرا و میدان تعزیه ببرد و به سئوالات آنها درباره شخصیتهای مثبت و منفی نمایش با حوصله پاسخ میدهد و این تعزیه را بهترین فرصت برای آشنایی نسل جدید با فرهنگ و واقعه عاشورا می داند.
یک آموزگار مقطع ابتدائی نیز هر سال با انجام هماهنگیهای لازم دانشاموزان مدرسه در روستا را به دیدن تعزیه میبرد تا در درک مفاهیم تاریخی با موضوع کربلا و عاشورا بهتر عمل کنند.
ننه سکینه اما سال هاست که نذر شربت دارد و با وانت پسرش با درست کردن بشکههای بزرگ شربت آبلیموی خنک، بین تماشاچیان و سوگواران شربت پخش میکند.
قاسم 22 ساله هم درسهایی که جوانان صحرارود از تعزیه میدانی ظهر عاشورا میگیرند را وصف ناپذیر عنوان میکند و میگوید شاید باور نکنید که برگزاری همین تعزیه تا چه اندازه بر نگرش و اخلاق جوانان روستا تاثیر مثبت گذاشته و آمار گرایش جوانان و نوجوانان را به کارهای خلاف و اشتباه را کاهش داده است.
خورشید در حجاب
«مجتبی دستان» در یک نشست خبری (11 شهریور) از برگزاری روند تعزیه صحرارود امسال در فسا خبر داد و گفت: روستای صحرارود شهرستان فسا امسال میزبان هجدهمین تعزیه میدانی کشور در روز عاشورا خواهد بود.
تهیه کننده تعزیه بزرگ صحرارود ادامه داد: این تعزیه امسال با عنوان «خورشید در حجاب» برگزار میشود تا این آئین حسینی بار دیگر باشکوهتر از سال گذشته به نمایش درآید.
وی اضافه کرد: تعزیه صحرارود با سبک ایرانی - اسلامی اجرا میشود و از تاثیرگذارترین تعزیههای کشور است و در کاهش وقوع جرم در روستای صحرارود فسا تا جایی تاثیر مثبت داشته که شورای حل اختلاف در این روستا تعطیل شده است.
دستان با اشاره به محل و زمان برگزاری این تعزیه بزرگ میدانی اعلام کرد: تعزیه صحرارود 12 محرم امسال پنجشنبه 21 شهریور، در تپههای حضرت صاحب الزمان (عج) روستای صحرارود که در هشت کیلومتری شهر فسا قرار دارد، اجرا خواهد شد.
سوگواری به سبک تعزیه
تعزیه همواره نزد ایرانیان از منزلت و جایگاه ویزه برخوردار بوده است و حتی در سالهایی که برگزاری تعزیه ممنوع شده بود، در کوچه پسکوچههای شهرهای مختلف، عاشقان حسینی به برپایی این نمایشهای زنده و مذهبی اقدام میکردند. آنچه تعزیه را متمایز میکند خواندن متون و اشعاری است که به شرح وقایع به صورت زنده میپردازد و با ایجاد تصویرگری برای بیننده درک یک واقعه را ملموستر میکند.
تعزیه در میدان
در روستای صحرارود فسا با گذشت یکصد سال مراسم تعزیه با شکوه تمام برگزار میشود و علاوه بر مردم روستا هزاران نفر از دور و نزدیک برای شرکت در این نمایش بزرگ میدانی راهی این روستا میشوند.
«عبدالحسین رضازاده» با اشاره به تعزیهخوانی به عنوان یک رسم دیرینه سوگواری در ایام محرم به خبرنگار ما میگوید: تعزیه صحرارود به صورت شبیهخوانی اجرا میشود و وقایع دهه محرم را با حضور نمایشگران و هنرمندان کارآمد به تصویر میکشد.
مسئول میراث فرهنگی فسا ادامه میدهد: این مراسم که امسال در روز 12 محرم برگزار میشود و صحرا رود میزبان هجدهمین تعزیه میدانی کشور خواهد بود.
وی اضافه میکند: در میدان نمایش این تعزیه میدانی،سکوهایی برای استقرار حدود 50 هزار نفر در نظر گرفته شده است اما در سالهای گذشته استقبال 70 هزار نفری نیز از تعزیه صحرارود به ثبت رسیده است.
رضازاده با تاکید بر ثبت ملی این اثر در فهرست میراث معنوی میگوید: تعزیه صحرارود بیش از 10 سال است که به ثبت ملی رسیده و متون مورد استفاده در آن با انجام پژوهشهای دقیق به متون مرجع سایر گروههای تعزیه نیز تبدیل شده است.
داستان تعزیه
برپایی مراسم تعزیه در زمان صفویه بسیار باب شد و گفته میشود که روستای صحرارود در فسا نیز در دوره صفویه بنا شده است. بدین ترتیب تا دهه هفتاد مراسم تعزیه به شکل سنتی توسط گروه ذاکریها در این روستا برگزار میشد که پس از فوت آخرین بازمانده این گروه، برپایی تعزیه تعطیل شد. اما از دهه 80 با استفاده از متون بررسی شده و لوازم مناسب، تعزیه در صحرارود به صورت یک نمایش بزرگ و هر سال با یک موضوع به عنوان محوریت به اجرا درآمد. امسال نیز قرار است محوریت این تعزیه میدانی، موضوع مقاومت باشد که با مطالعات انجام شده توسط کارشناسان روستا در برگزاری مراسم تعزیه اعمال خواهد شد. لباس، لوازم و ... برای برپایی تعزیه توسط دانشکده معماری فسا تهیه میشود و 186 بازیگر در تعزیه صحرارود ایفای نقش خواهند کرد. اگرچه تعزیه میدانی صحرارود به ثبت ملی رسیده اما از ظرفیت ثبت در فهرست جهانی یونسکو نیز برخوردار است و به حدود 80 میلیون تومان هزینه نیاز دارد. حمایت سازمانهای دولتی در برپایی و تامین این هزینهها میتواند امکان ثبت جهانی این آئین کهن مذهبی را فراهم کند.
گفتنی است در اجرای این تعزیه میدانی، علاوه بر سوگواری و به تصویر کشیدن وقایع کربلا، از نکات اخلاقی و آموزنده نیز استفاده میشود که تبعات اجتماعی مطلوبی در این روستا به جای گذاشته است.
گزارش: مریم شمالیان
پایان پیام/664