کهن الگوی پوزیدون؛ شخصیت شناسی آرکتایپ هیجانات و غریزه
کهن الگوی پوزیدون (Poseidon Archetype) نماد افرادی است که تحت فرمان عواطف و غرایز خود هستند و احساسات سرکوب شده خود را به شکلی انفجاری و ویرانگر ابراز میکنند.
ستاره | سرویس روانشناسی - خانم شینودا بولن روانشناس تحلیلی و از پیروان کارل گوستاو یونگ در نقطه تلاقی روانشناسی و اسطوره شناسی کهن الگوهای زنانه و مردانهای را مطرح کرده است که به خدایان و خدابانوان یونان باستان بازمیگردند. این کهن الگوها که آرکتایپ نیز نامیده میشوند در ناخودآگاه جمعی بشر حضور داشته و غلبه انرژی هر یک از آنان در روان شخص میتواند بر شخصیت و رفتار او تاثیر بگذارد. در این مقاله شما را با کهن الگوی پوزیدون و ویژگیهای شخصیت پوزیدون تایپ آشنا میکنیم.در ادامه میخوانید:
کهن الگوی پوزیدون
اسطوره پوزیدون: پوزیدون خدای اقیانوسها و اسبها بوده و حوزه حکمرانیاش عواطف و غرایز هستند. اسب و آب هر دو نمادی از ناخودآگاه هستند. آب سیال و رمزآلود است و بدون شکلی تعیین شده، هر لحظهاش با لحظه قبل متفاوت است و اسب تجسم کششهای غریزی و ابتدایی در انسان است. پوزیدون بدویترین خداست که توفانها، زمین لرزهها و امواج تخریب کننده دریا در دستان اوست. او نماد انفجار نیرویهای ناخودآگاه در سطح خودآگاهی است. پوزیدون بد اخلاق و خطرناک است، اما جنبه آرام و عاطفیاش میتواند دریا را آرام کند. او به شکل مردی با ریش انبوه و چنگکی سه شاخه در دست به تصویر کشیده شده است.
آرکتایپ پوزیدون: پوزیدون خدای دریاست، چون جزر و مد و بالا و پایین زیاد دارد. او عاطفی، خشن و کینه توز است و هر لحظه ممکن است انفجار خشمش هر چیزی را که بر سر راهش قرار دارد نابود کند، اما در عین حال میتواند عمیق و عاطفی باشد؛ جنبهای از شخصیت که در فرهنگهای مردسالارانه بی ارزش شمرده شده و اغلب در مردها به خوبی درک نمیشود.
آرکتایپ پوزیدون بخش سرکوب شده و تحت کنترل کهن الگوی پدر یا زئوس است. در واقع زمانی که احساسات در مردان به عقب رانده شده و در بخشی از شخصیت سرکوب میشوند، کهن الگوی پوزیدون غیرفعال میشود. اگر ادامه سرکوب آن غیرممکن شود به صورت خشمهای انفجاری خود را نشان میدهد. این کهن الگو جنبهای از پادشاهی را در خود دارد، اما فاقد تفکر استراتژیک است. او در صورت باخت با نفرت و پرخاشگری واکنش نشان میدهد. پوزیدون از لحاظ جنسی فعال و بارور کننده است و همان بخشی از شخصیت است که توسط نیروی زنان رام نشده و سمبل مردانگی غریزی است.
با اینکه پوزیدون به خاطر خشمش شهرت دارد، اما یک جنبه بخشنده و آرام نیز دارد که میتواند عمیق و زیبا باشد. در واقع کهن الگوی پوزیدون نماد مردان و زنانی است که میتوانند به عمق احساسات خود سفر کرده و اندوه، خشم و حتی محبت سرکوب شده خود را ببینند.
ویژگیهای شخصیتی
رفتارهای این تیپ شخصیتی همیشه تحت تاثیر احساسات، عواطف و غرایز است. حال این احساسات میتواند خشم و عصبانیت یا مهربانی و عطوفت باشد. عاشقترینها و خشمگینتر افراد را میتوان در پوزیدون تایپها پیدا کرد.
پوزیدونیها احساست خود را سرکوب کرده و بعد به شکلی انفجاری و ویرانگر بیان میکنند.
این افراد هنگام عصبانیت ناگهان توفانی شده و همه چیز را به هم میریزند و بعد از کار خود پشیمان میشوند. خیلی وقتها حرفها یا کارهایی را که در زمان خشم و عصبانیت انجام دادهاند، به یاد نمیآورند.
خیلی مهربان بوده و سعی میکنند نیازهای دیگران را برطرف کنند.
به هر شکلی ابراز احساسات کرده و علاقه خود را به طرف مقابل نشان میدهند.
تایید طلب هستند و نظر دیگران برایشان خیلی مهم است.
در جمعها تلاش میکنند ریاست را به عهده گرفته و رئیس بودن خود را به هر شکلی ثابت کنند.
دوست دارند مهم باشند، اما اغلب تلاششان در این راه به موفقیت منجر نمیشود.
اعضای خانواده میدانند که او در مواقع عصبانیت خطرناک است و فرهنگ مردسالاری او را در ابراز خشمش در خانواده همراهی میکند.
کینه توز هستند و حتی بعد از گذشت زمان به دنبال انتقام گرفتن میروند.
احساسات در او عمیق هستند. اگر برونگرا باشد آنها را ابراز کرده و اگر درونگرا باشد سرکوبشان میکند.
به خوبی میدانند هر کس را چگونه خوشحال و غافلگیر کنند، چرا که با حوزه احساسات آشنایی زیادی دارند.
در هدیه گرفتن مهارت زیادی دارند و همیشه دیگران را با هدایای خود هیجان زده میکنند.
حافظه عاطفی قوی دارند و هرکس به آنها خوبی یا بدی کرده باشد را به خوبی به خاطر سپرده و درصدد فرصتی برای جبران چندبرابری آن هستند.
معیار انتخاب و تصمیم گیری آنها قلبشان است و با احساسات و هیجاناتشان تصمیم گیری میکنند.
تجاوز به حریم شخصی دیگران برایشان چندان معنایی ندارد و به خود اجازه میدهند در کارهای دیگران دخالت کرده و به وسایل شخصی آنها دست بزنند.
خواب و خوراکشان بسیار برایشان اهمیت دارد و نمیتوانند تحمل کنند که برنامه خوابیدن یا غذا خوردنشان به هم بریزد.
در رستورانها انعام زیاد میدهند تا هربار که میروند آنها را شناخته و ازشان به خوبی استقبال شود.
برای پوزیدون تایپها خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. آنها دوست دارند همه خانواده همیشه با هم بوده و با هم سر میز غذا باشند.
مردان پوزیدونی از مردان زئوسی خوششان نمیآید با این حال در شرایط استرسزا به یک زئوسی تبدیل میشوند و به دنبال قدرت میگردند و در شرایط امن کهن الگوی دیونوسوس درونشان بیدار میشود.
افرد متاثر از کهن الگوی پوزیدون معمولا در مدیریت کسب و کارشان با شکست مواجه میشوند و با خشم واکنش نشان میدهند.
زمانی که سیل هیجانات و عواطف باعث میشود عقل و منطق در ما خاموش گردد و زندگی و تصمیماتمان را برا اساس غرایز و احساسات خود پیش میبریم تحت تاثیر انرژی کهن الگوی پوزیدون هستیم.
تاثیر کهن الگوی پوزیدون در طول زندگی
۱- کودکی پوزیدون
او برونگراست و واکنشهای احساسی قوی دارد. هر چه را بخواهد با داد و فریاد به دست میآورد و وقتی آن چیز را به دست آورد دیگر برایش باارزش و جذاب نیست. به سادگی میتوان حواس کودک پوزیدونی را از چیزی به چیز دیگر منحرف کرد و این بهترین راه کنترل اوست. او عاشق ورزشهای آبی است و از شنا کردن و در استخر بودن خسته نمیشود. حتی از همان نوزادی از حمام کردن لذت میبرد.
خیلی از پوزیدونیها در خانه یا مدرسه به خاطر ابراز احساساتشان سرزنش میشوند. او را به خاطر گریه کردن مسخره کرده و به خاطر شلوغ کاریهایش تنبیه میکنند. اگر در خانوادهای زندگی کند که نظم و انجام به موقع کارها اولویت داشته و احساسات باید کنترل شوند کودک پوزیدونی مدام در حال عذاب کشیدن است. برای او خانواده ایده آل خانوادهای است که در آن احساسات به سادگی بیان شده و کارها و برنامهها کمتر کنترل شده باشند.
خیلی از پوزیدونیها در خانه یا مدرسه به خاطر ابراز احساساتشان سرزنش میشوند. او را به خاطر گریه کردن مسخره کرده و به خاطر شلوغ کاریهایش تنبیه میکنند. اگر در خانوادهای زندگی کند که نظم و انجام به موقع کارها اولویت داشته و احساسات باید کنترل شوند کودک پوزیدونی مدام در حال عذاب کشیدن است. برای او خانواده ایده آل خانوادهای است که در آن احساسات به سادگی بیان شده و کارها و برنامهها کمتر کنترل شده باشند.
۲- نوجوانی پوزیدون
تغیرات هورمونی دوران بلوغ پوزیدون را بیش از پیش هیجانی و احساساتی میکند. واکنشهای هیجانی او در خانه و مدرسه، از او نوجوانی ناسازگار به نمایش میگذارد.
به ورزشهای آبی و هنرهای نمایشی علاقهمند است و به دنبال دخترانی است که از نظر جنسی جذاب هستند.
به ورزشهای آبی و هنرهای نمایشی علاقهمند است و به دنبال دخترانی است که از نظر جنسی جذاب هستند.
۳- پوزیدون در دوران تحصیل
کهن الگوی پوزیدون به تنهایی نمیتواند به موفقیت تحصیلی کمک کند. لازم است سایر آرکتایپها در او فعال شود تا بتواند از هوش خود برای دستاوردهای تحصیلی استفاده کند. دانش آموز پوزیدونی از امتحان دادن و کارهای تکراری مدرسه متنفر است و اغلب در کلاس حوصلهاش سر میرود. آنها اغلب نمیدانند میخواهند چکاره شوند و عملکرد خوبی در مدرسه و دانشگاه ندارند. ادامه تحصیل برایش جذاب نیست، اما دوست دارد فرزندانی تحصیلکرده داشته باشد.
۴- شغل پوزیدون
او با کارهایی خوب کنار میآید که با طبیعت و همچنین با ذات انسان سروکار داشته باشد؛ مثل کشاورزی و دامداری. کار در کارخانه و دفتر کار او را از طبیعت دور کرده و برایش رضایت بخش نیست، چون باید احساسات و هیجانات خود را کنار بگذارد. زیاد کار میکند و پول را با رنج زیاد به دست میآورد، اما در جایگاه رئیس به هر نحوی ریاست خود را نشان داده و به زیر دستان خود میفهماند که اگر درست رفتار نکنند با خشم او روبرو خواهند شد. مدیریت مالی خوبی دارد، اما به خاطر تصمیمات هیجانی ممکن است موقعیت شغلی خود را به خطر بیاندازند.
۵- میانسالی و پیری
پوزیدون تایپها اغلب ازدواج کرده و بچه دار میشوند و خانواده برایشان اهمیت زیادی دارد، با این حال خیلی احتمال دارد که همسرشان آنها را ترک کند. اگر مرد پوزیدونی برای سازگارشدن با محیط احساسات و طبیعت اصلی خود را سرکوب کرده باشد به احتمال زیاد در میانسالی دچار بحران و افسردگی خواهد شد. شاید هم در نیمه دوم زندگی طبیعت سرکوب شده خود را فرابخواند. در پیری نیز اگر برای ورود به دنیای زئوس طبیعت خود را سرکوب کرده باشد یا واکنشهای غریزی اش زندگی را برایش مشکل و پیچیده کرده باشد، اکنون فردی سطحی و از خود بیگانه است. اما اگر توانسته باشد در کنار وفاداری به طبیعت خود سایر آرکتایپها را در خود پرورش دهد، زندگی معناداری خواهد داشت.
۶- رابطه با دیگران
مردانی که متاثر از کهن الگوی پوزیدون هستند نمیتوانند با خوبی با سایرین رقابت کرده و در دنیای صنعتی امروز موفق به حساب بیایند؛ آنان ذهنیتی هدفگرا نداشته و نمیتوانند احساساتشان را نادیده بگیرند. اگر بخواهد در این دنیا موفق شود باید کهن الگوی آپولو را در خود پرورش دهد تا بتواند وقت شناس و هدفمند شود. او در رابطه با همجنسانش تلاش میکند همیشه برتری خود را اثبات کند.
در رابطه با زنان دو ویژگی مردسالاری و ظرفیت هیجانی و احساسی زیاد باعث میشود پوزیدونها بتوانند بر زنان تسلط یابند. او با اینکه جنس مخالف را مورد لطف، حمایت و توجه خود قرار میدهد، اما در خیلی از موارد زورگو بوده و بدون توجه به احساسات زنان به حریم شخصی آنها تجاوز میکند. او زنان را را محدود میکند، اما از زنان قوی خوشش میآید.
روابط جنسی برایش اهمیت زیادی دارد و این تمایلات مانند یک نیروی طبیعی در او جریان پیدا میکند. برایش مهم نیست که زنان را بی توجه به احساساتشان به رابطه جنسی وادارد.
در رابطه با زنان دو ویژگی مردسالاری و ظرفیت هیجانی و احساسی زیاد باعث میشود پوزیدونها بتوانند بر زنان تسلط یابند. او با اینکه جنس مخالف را مورد لطف، حمایت و توجه خود قرار میدهد، اما در خیلی از موارد زورگو بوده و بدون توجه به احساسات زنان به حریم شخصی آنها تجاوز میکند. او زنان را را محدود میکند، اما از زنان قوی خوشش میآید.
روابط جنسی برایش اهمیت زیادی دارد و این تمایلات مانند یک نیروی طبیعی در او جریان پیدا میکند. برایش مهم نیست که زنان را بی توجه به احساساتشان به رابطه جنسی وادارد.
۷- ازدواج
کهن الگوی پوزیدون میخواهد ازدواج کند و خانوادهای تشکیل بدهد که در آن قدرت پدرسالاریاش را به نمایش بگذارد. او برای ازدواج به دنبال زنان زیباست، ولی اکثر زنان از شخصیت سلطهگر پوزیدونها فراری هستند. یک پوزیدونی در صورتی موفق به رابطه جدی با یک زن میشود که روی مهارتهای عاطفی و ارتباطی خود کار کند. او نسبت به همسرش احساس مالکیت کرده و سعی میکند او را کنترل کند. رابطه جنسی را حق خود میداند و در این مورد نسبت به احساسات همسرش بی توجه است. او بدون اینکه متوجه باشد با قدرت طلبیها، خشمهای ناگهانی و عدم کنترل عاطفی موجب آزار همسرش میشود و زمانی متوجه میشود که همسرش او را ترک کرده باشد. او برای سازگاری با یک زن باید بتواند در سطح عمیقتری با او رابطه برقرار کرده و بیشتر ملاحظه کار باشد.
۸- رابطه با فرزندان
اگر مرد پوزیدونی در کودکی توسط والدین خود پذیرفته شده باشد میتواند پدری خوب بوده و فرزندان خود را نیز به خوبی تربیت کرده و مورد حمایت قرار بدهد. در غیر این صورت پدر و همسری بد است. خانواده از خشم او رنج برده و فرزندان ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه او را تقلید کنند. او والدی کنترلگر است و اگر فرزندانش از دستورات او تخطی کنند، خشمگین میشود و سعی میکند به هر شکلی رفتار فرزندش را تلافی کند. دختران پدران پوزیدونی معمولا خود را با رفتار پدر سازش داده و ممکن است نقش ناجی را برای او بازی کنند.
جنبههای منفی و مشکلات شخصیتی پوزیدون
عواطف انفجاری، تایید طلبی و ناتوانی در تحمل محدودیتها از نقاط ضعف کهن الگوی پوزیدون است. اگر احساساتشان بیش از حد طوفانی شود، شخصیتشان دچار مشکلات متعددی خواهد شد.
واکنشهای احساسی کنترل نشده برای یک فرد بزرگسال یک مشکل رفتاری به حساب میآید، ویژگی که در پوزیدون تایپها دیده میشود. همچنین غرق شدن در احساسات از آنان فردی غیر منطقی میسازد.
سرکوب مدام احساسات نیز میتواند برایشان مشکلات روانی به دنبال داشته باشد و باید راهی پیدا کنند که بتوانند با هیجانات خود کنار بیایند.
همانطور که اشاره شد کینهای و انتقام جو هستند و همین میتواند موجب شود به خودشان و دیگران صدمه بزنند.
از آنجا که زیاد مورد انتقاد قرار میگیرند و توسط دیگران پذیرفته نمیشوند، اعتماد به نفس ضعیفی دارند.
احتمال اعتیاد به الکل در آنان بالاست.زندگی اطرافیان مردان پوزیدونی به خاطر غلیانهای هیجانی و پرخاشگری آنها میتواند بسیار ناراحت کننده باشد.
پیشنهاداتی به پوزیدون تایپها
زنان و مردانی که در قلمرو پوزیدون زندگی میکنند باید یاد بگیرند که "من" قویتری داشته باشند و به جای اینکه با هیجانات خود درگیر مسائل شده به شرایط از بیرون نگاه کنند. آگاهی از اینکه این واکنشهای هیجانی به کهن الگوهای ناخودآگاه ما بازمیگردد، میتواند در این زمینه کمک کننده باشد؛ بنابراین
قبل از هر اقدامی مدتی توقف کن.
روشهای کنترل خشم را یاد بگیر.
انتظار نداشته باش همه مطابق میل تو رفتار کنند.
از احساسات و هیجانات خود به جای تسلط بر دیگران برای برقراری روابط خوب بهره ببر.
پرورش کهن الگوی هرمس میتواند احساسات پوزیدون را به سمت کارهای هنری بکشاند. پرورش کهن الگوی هفائستوس هم میتواند کمک کند تا هیجانات خود را به شکلی خلاقانه و مثبت بیان کنند. پرورش آپولو، آتنا و زئوس نیز کمک میکند تا پوزیدون تسلط بر شخصیت فرد را از دست بدهد و شما با واقع بینی بتوانید به عواقب کارهایی که انجام میدهید، فکر کنید.
رشد و پرورش آرکتایپ پوزیدون
کهن الگوی پوزیدون نقاط قوتی هم دارد. او به خانواده و نیازهای مادی اعضای خانواده توجه کرده و مسائل اجتماعی و گردهمآوری اعضای فامیل برایش مهم است. شما میتوانید با توصیههای زیر پوزیدون غیرفعال خود را بیدار کنید.
گاهی تنها به خاطر اینکه دلت میخواهد کاری را انجام بده.
زمانی را به ورزشهای آبی و رفتن به استخر یا تماشای دریا اختصاص بده.
از غذاخوردن لذت ببر.
به آدمها توجه کن و سعی کن تشخیص بدهی چه حس و حالی دارند.
به تغییرات ظاهری اطرافیانت توجه کن و این تغیرات را به رویشان بیاور.
از بیان احساساتت نترس و چه خوب چه بد آنها را ابراز کن.
گاهی کنترل جمع را به دست بگیر و همه را وادار کن که به میل تو پیش بروند.
سخن آخر
به طور کلی هر فرد زمانی که در درونش هیجانات و احساسات شدیدی را تجربه کند تحت تاثیر انرژی پوزیدون است. در جوامعی که احساسی و هیجانی هستند و اجازه میدهند مردان و زنان احساسات خود را بیان کنند، این قلمرو با ارزش به حساب میآید. اما اگر فرد مجبور باشد هیجانات خود را در دنیای متمدن مدام سرکوب کند، دیر یا زود هیجانات سرکوب شده ممکن است به شکلی طوفانی و ویرانگر ابراز شوند. یادگرفتن روشهای کنترل خشم مهمترین مهارتی است که به کار پوزیدون تایپها میآید.
کهن الگوی پوزیدون به خاطر ویژگیهای عاطفیاش زیاد در کاراکترهای سینمایی و تلویزیونی دیده میشود؛ برای مثال میتوان به قباد سریال شهرزاد اشاره کرد. شما چقدر در اطرافیانتان این کهن الگو را مشاهده کردهاید؟ نظرات خود در این زمینه را برای ما ارسال نمایید. اگر به شناخت دیگر کهن الگوهای مردانه علاقهمند هستید خواندن کهن الگوی هادس؛ خدای عمق و معنا را نیز به شما پیشنهاد میکنیم.