روایت شورایاری‌ها از گذشته به آینده

به گزارش خبرنگار ایرنا در این نشست که امروز (دوشنبه) به کوشش مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در سالن جلسات انجمن جامعه شناسی دانشگاه تهران تدارک دیده شده بود، ظرفیت ها و فرصت های پیش روی شورایاری ها در پایتخت تبیین شد.

در این نشست «ابوالفضل قناعتی» عضو پیشین شورای شهر تهران، «حسین ایمانی جاجرمی» عضو هیات علمی دانشگاه تهران و شورایار محله اکباتان، «مهدی شیرزاد» دبیر ستاد ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی در محلات و «زهرا نژاد بهرام» عضو شورای اسلامی شهر تهران حضور داشتند.

شوارایان مشکلات را اعلام می کردند

قناعتی عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران در این نشست گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی تصمیم های کشور بر اساس رأی مردم گرفته شد و شورایاری‌های محلات نیز با رأی مردم و به منظور ارائه مشاوره و نظارت، به شورای شهر کمک کرده است.
وی با بیان اینکه در سایر کلانشهرها از جمله آنکارا تعداد اعضای شوراهای شهر بسیار زیاد و ۷۰ نفر است، اظهارداشت: در شرایطی که تعداد اعضای شوراهای شهر در تهران کاهش یافته، حضور شورایاری‌ها می‌تواند کمک بسیاری به شوراهای اسلامی شهر باشد.
قناعتی با بیان اینکه شورایاری‌ها بر اساس سیاست‌های شهری کار می‌کردند گفت: برخی مشکلات در محلات شهر تهران از طریق شورایاران به شهرداران نواحی و مناطق اعلام می‌شد و گاهی شورایاران در ارتباط خود با مسئولان در محلات از جمله مسئولان امور مساجد و بسیج بسیاری از مشکلات محله را رفع می‌کردند؛ مأموریت شورایاران این نبود که فقط با شهرداران ارتباط بگیرند بلکه با سایر نهادهایی که در محلات فعال بودند ارتباط برقرار می‌کردند.

وی با اشاره به نقش شورایاری‌ها در تصمیم گیری هایشهر تهران خاطرنشان کرد: گاهی نظر شورایاری‌ها از طریق ارسال لایحه از سوی شهردار تهران در شورای شهر مطرح می‌شد یا اینکه نظر شورایاران پس از انتقال به اعضای شورای شهر به صورت طرح در جلسات شورای شهر مطرح و به تصویب می رسید.

عضو پیشین شورای اسلامی شهر تهران گفت: به عنوان مثال طرح انضباط اجتماعی در منطقه ۱۲ بر اساس مشکلاتی که شورایاران به شورای شهر انتقال دادند بررسی و تصویب شد.
وی تاکید کرد: در دوره گذشته اعضای شورای شهر هر یک با چند محله در ارتباط بودند، با مشکلات محلات از نزدیک آشنا بودند و این مشکلات را در قالب تذکر یا طرح به شهرداری ارائه می‌کردند.

ساختار مدیریت شهری کهنه است
در بخش دیگر این نشست «حسین ایمانی جاجرمی» عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به تاریخ فعالیت‌های اجتماعی و شورایی در محلات گفت: در گذشته کدخدای محله در محلات فعال بود و هنوز هم در برخی شهرها مثل اصفهان خانه کدخدایی محله وجود دارد و در بسیاری از کشورهای همسایه از جمله ترکیه هنوز کدخدایان محلات فعال هستند اما در ایران این موضوع از بین رفته است.
وی افزود: در دوران گذشته بسیاری از اقلام که قرار بود در سطح شهر توزیع شود از جمله ارزاق، نفت و غیره توسط شوراهای محل توزیع می‌شد اما پس از جنگ این شوراهای محلات از بین رفتند بدون آنکه آسیب‌شناسی انجام شود که این شوراها چه کردند و چه تجربه‌ای دارند.
جاجرمی در ادامه با بیان اینکه بعد از انقلاب در برخی محلات تهران تشکیلات مدرن اداره محله شکل گرفت، اظهار داشت: از جمله این محلات، اکباتان بود که ساکنان برای هر بلوک یک مدیر انتخاب می کردند و در نهایت هیات مدیره مرکزی شکل گرفت و مشکلات محله بررسی و رفع می‌شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: انجمن شورایاری محله که در دوره اول شورای شهر تشکیل شد، اکنون با ساختار تمرکزگرایی و برخورد بخشنامه‌ای روبه رو شده و این موضوع از مشکلات این نهاد است. جاجرمی ادامه داد: ساختار مدیریت شهری در ایران کهنه، ناقص و نارساست و افرادی که مسئولیت می‌گیرند، پیر و محافظه کار شده اند و ابتکاری وجود ندارد؛ چرا که این افراد همان افرادی هستند که از دوران جنگ مسئولیت گرفته اند و اکنون پیر و محافظه کار هستند و صفت جسارت و ابتکار که در جوانان است در مدیریت شهری دیده نمی‌شود.
وی چند پیشنهاد برای شهر تهران مطرح کرد و گفت: شهرهای اطراف تهران باید در تهران ادغام شوند و شهرداری کلانشهر ایجاد شود؛ همچنین نظام اداری شهرداری تهران باید ارتقا یابد و شوراهای محلات بتوانند شهردار منطقه را انتخاب کنند.
جاجرمی اظهارداشت: شوراهای شهر که باید مردم تهران را نمایندگی کنند، این نمایندگی را نمی‌کنند و عموماً ساکن محلات ونک و بالاتر هستند و فقط مشکلات محله خودشان را می‌دانند در حالی که باید اعضای شوراها از مناطق مختلف انتخاب شوند تا با مشکلات محلات مختلف آشنایی داشته باشند.

جایگاه شورایاری‌ها در محلات مشخص باشد
در ادامه «مهدی شیرزاد» رئیس ستاد ساماندهی مشارکت اجتماعی در محلات تهران طی سخنانی تاکید کرد که شورای اول دستاورد دولت اصلاحات بود که آن زمان میل وافری به مشارکت اجتماعی و ایجاد تغییر در جامعه ایجاد و تغییر خواهی از مفاهیم کلیدی گفتمان جریان اصلاحات شده بود.
وی حس تعلق محله‌ای و هویت محله‌ای را موضوعی مهم در حوزه مشارکت اجتماعی دانست و گفت: مهاجرت در درون شهرها بسیار بالاست و قیمت ملک بالاتر رفته و بسیاری از مهاجران را از تهران به شهرهای اطراف فرستاده؛ به همین دلیل حس تعلق محل ای کمرنگ شده است.
شیرزاد خاطرنشان کرد: نظام مدیریت شهری بی‌اعتماد به مردم است، انگار واقعاً می‌ترسیم کار مردم را به مردم بسپاریم؛ بنابراین شورایاری‌ها را عضو هیات‌های امنای نهادهایی در محلات می‌کنیم که نماینده نهادهای دیگر هم در آنجا حضور دارند و گویا همه باید مراقب هم باشند که نکند اتفاق بدی در سطح محله بیفتد اما باید پرسید چه اتفاق بدی در محله قرار است بیفتد.
وی ادامه داد: در شهرداری تهران کلیشه «وظایف ذاتی شهرداری» و «صرفه و صلاح شهرداری» وجود دارد؛ در شهرداری اگر بخواهد کاری انجام شود می‌گویند صرفه و صلاح شهر شهرداری است اما اگر بخواهند کاری را انجام ندهند می‌گویند از وظایف شهرداری نیست.
شیرزاد تاکید کرد: شورایاران صدای محله هستند اما وقتی می‌خواهیم با بخشنامه آنان را مجبور به کاری کنیم مقاومت می‌کنند.
وی با اشاره به برنامه سوم شهر تهران و تکلیف شهرداری برای تقدیم نظام‌نامه مشارکت مردم گفت: مهمترین رویکرد در این بحث نظام‌نامه برنامه‌ریزی محله است که تلاش می‌کنیم این برنامه ریزی از پایین به بالا انجام و متناسب با محلات به آنها بودجه اختصاص داده شود.
رئیس ستاد ساماندهی مشارکت اجتماعی در محلات تهران با بیان اینکه در سال‌های گذشته ارتباط مالی شورایاری‌ها با سراهای محله قطع شده گفت: شورایاری بازوی مؤثر شوراست و جایگاه آن باید در محله مشخص شود.
به گفته شیرزاد شورایاری فرهنگ جاری در متن جامعه را نمایندگی می‌کند و صدای مردم است که باید جایگاه آن مشخص باشد.

وی همچنین بر بازنگری در ساختار شورایاری ها تاکید و بیان کرد: باید تلاش کنیم نگاه سیاسی به شورایاری‌ها وجود نداشته باشد چرا که شورایاری‌ها سازمان رأی برای هیچ گروه و جناحی نمی‌تواند باشد.
شیرزاد گفت: باید سعی کنیم شفافیت وجود داشته باشد و اصحاب رسانه در ستاد انتخابات شورایاری‌ها و شمارش آرا حضور داشته باشند.

شورایاران بازیگران جدید محلات
در ادامه این نشست «زهرا نژادبهرام» عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز که از ابتدای جلسه در نشست حضور نداشت با تاکید بر اینکه شهر تهران امروز را با سال‌های گذشته نمی‌توان مقایسه کرد گفت: به دلایل مختلفی مهاجرت به شهر تهران افزایش یافته است؛ در گذشته به دلیل تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، تنوع و رشد اقتصادی تهران و جنگ مهاجرت به تهران افزایش یافت.
وی عنوان کرد: این عوامل موجب ورود جمعیت کثیری به تهران و افراد زیاد دنبال شغل شد و کمکم دانش آموختگان شهرستانی نیز در تهران حضور یافتند و در ۳۵۴ محله و ۱۲۰ ناحیه تهران اسکان یافتند، به طوری که دیگر عبارت‌های «بچه دروازه غار»، «بچه هرندی» و «بچه تجریش» در شهر تهران معنایی ندارد.
نژادبهرام با اشاره به چالش‌های شورایاران گفت: تعارض با قدرت پیشین (افراد یا نهادهای دارای قدرت) در محلات، تعارض با ذینفعان و مردم و تعارض با نهادهای بالادستی از چالش‌های شورایاری است و این چالش‌ها موجب شده احساس کنیم شورایاری‌ها ناکارآمد هستند و باید انتخابات آن متوقف تا تعیین تکلیف شوند.
وی اظهارداشت: شورایاری‌ها بازیگران جدیدی در حوزه تصمیم‌گیری و نیازمند تشکیل ساز و کار و به‌روزرسانی هستند.
عضو شورای تهران تاکید کرد: از وظایف قانونی شورای شهر برگزاری انتخابات شورایاری‌هاست که هم مبنای قانونی و هم مبنای حقوقی دارد.
وی با بیان اینکه برگزاری انتخابات شورایاری‌ها با افت و خیز روبه‌رو بوده است، اظهارداشت: به این دلیل افت و خیزها قصد داشتیم به بهترین صورت انتخابات شورایاری‌ها برگزار شود.
نژادبهرام ادامه داد: شورایاری‌ها نمایندگان ساکنان محلات و مردمی به شمار می روند که به دنبال زندگی بهتر در محله خود هستند.

عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در ادامه با بیان اینکه انتخابات الکترونیک در انتخابات نظام پزشکی و نظام مهندسی هم انجام شده و مشکلی وجود نداشت، گفت: من نیز معتقدم باید شفافیت وجود داشته باشد تا از بروز شائبه جلوگیری شود.

قرار نیست شورایاری چرخ پنجم مدیریت شهری باشد
«سید آرش میلانی» عضو شورا و نایب رئیس ستاد شورایاری های شورای تهران نیز در این نشست حضور یافت و گفت: شورایاری‌ها قرار نیست چرخ پنجمی برای مدیریت شهری باشند بلکه مدیریت شهری نیاز به شورایاری دارد و چشم‌انداز این است که ساختاری از پایین به بالا در محلات شکل گیرد.
وی تاکید کرد: حق محله موضوع مهمی است که برخی افراد برای احقاق آن جنگیده‌اند؛ برخی شورایاران برای تحقق حق محلات خود در معرض بازخواست و مسائل حقوقی از سوی مدیریت شهری قرار گرفته اند که باید دست آنان را بوسید.
میلانی در ادامه با اشاره به نقش مهم شورایاری‌ها در محلات گفت: برای مثال سرانه‌های فضای سبز محلات و شناسایی آن در محلات و احیای آن و حفظ آن برای مردم محله از وظایفی است که شورایاری‌ها برعهده دارند.
وی با بیان اینکه شورایاری‌ها خدمات زیادی را به محلات خود ارائه کرده‌اند که ممکن است مغفول مانده باشد، عنوان کرد: در انتخابات شورایاری‌ها هم تلاش کردیم که ردصلاحیت‌ها به حداقل برسد و رد صلاحیت سیاسی انجام نشود.

به‬ گزارش‬ ایرنا بیش از ۱۲ هزار نفر برای رقابت در انتخابات شورایاری‌های محلات شهر تهران در دوره پنجم ثبت نام کرده اند و این انتخابات قرار است چهارم مرداد ماه امسال به طور الکترونیکی برگزار شود.

تهرام/‏۷۲۴۴/‏‬ ۱۰۰۸