معرفی 20 کتاب برای یافتن حقایقی پنهان از زندگی دومین امام کاملِ انسان

به گزارش خبرآنلاین در سالروز میلاد خجسته و مبارک امام حسن مجتبی (درود خدا بر او) تلاش داریم تا به نوعی منبع‌شناسی برای معرفی این انسان کامل تاریخ انسانیت دست یابیم. در این گزارش که از منابع و گزارش های پایگاه حوزه نیز بهره گرفته ایم، به معرفی برخی از مهمترین کتاب ها و مقالات علمی مناسب در زمینه زندگانی امام حسن مجتبی (علیه السلام) پرداخته ایم که می خوانید:

صلح امام حسن، پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه

نویسنده: شیخ راضی آل یاسین / مترجم حضرت آیت الله خامنه ‏ای‏ - ناشر: ‌ دفتر نشر فرهنگ اسلامی، راضی آل یاسین از محققان معاصر تنها کتاب تحلیلی و تفصیلی را در موضوع صلح امام حسن علیه السلام تدوین کرده و حضرت آیت الله سید علی خامنه ای این اثر را به فارسی برگردانده است.

بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره‌ی این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسش‌هایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به‌نظر می‌رسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به‌صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است. این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی علیه‌السلام است. مؤلف به موضوعاتی پرداخته که در کتب مشابه به آنها کمتر توجه شده و موضوع صلح امام حسن علیه السلام و علت و عوامل آن را به خوبی بیان می کند.

تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)

به قلم سید جعفر مرتضی عاملی و ترجمه محمد سپهری، ناشر، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ویرایش سوم، چاپ سوم، سال 1376، 256 ص.

نام عربی این ترجمه الحیاة‌السیاسیة للامام الحسن(ع)، است که چاپ اولش در سال 1369 بوده است.
نویسنده کتاب حاضر را در سه فصل خلاصه نموده است. فصل اول، زندگی سیاسی امام حسن(ع) در عهد رسول خدا(ص)، فصل دوم، زندگانی سیاسی امام حسن(ع) در عهد شیخین و فصل سوم زندگی سیاسی امام حسن(ع) در عهد عثمان. مترجم در مقدمه کتاب می‌نویسد: «کتاب حاضر از دو جهت اهمیت ویژه دارد. 1. نویسنده گران‌مایه با دیدی محققانه به تجزیه و تحلیل وقایع همت گمارده که به طور مستقیم و غیرمستقیم با زندگانی امام حسن(ع) ارتباط دارد و در مواردی آن حضرت نقش فعال در تکوین آن برعهده داشته مثل داستان مباهله و بیعت رضوان. 2. برخلاف تاریخ‌نگاران و سیره‌نویسان، به نقل حوادث و تاریخچه زندگانی امام(ع) نپرداخته، بلکه زندگانی سیاسی آن جناب را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کرده است».

امام حسن مجتبی(ع) جان دل پیامبر(ص)

این کتاب به قلم احمد رحمانی‌همدانی به زبان عربی نوشته شده است. حسین استادولی آن را به فارسی ترجمه کرده و مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر چاپ آن را به عهده داشته است. ناشر این اثر را با شمارگان 2 هزار نسخه و قیمت 550 هزار ریال در اختیار مخاطبان قرار داده است.کتاب حاضر دربردارنده شرح فضایل، مناقب و بخشی از تاریخ زندگانی امام حسن مجتبی(ع) است. نگارنده تلاش کرده تا شبهاتی که درباره آن شخصیت بزرگ مطرح‌شده را نیز پاسخ‌گو باشد.
کتاب «امام حسن مجتبی(ع) جان دل پیامبر(ص)» اثری کامل درباره دومین امام شیعیان و سبط اکبر به شمار می‌آید. رحمانی در این کتاب آیاتی را که درباره ولایت و امامت امام حسن(ع) در قرآن کریم وجود دارند، ثبت و بحث عصمت ائمه(ع) را تشریح می‌کند. شیخ احمد رحمانی همدانی(نویسنده اثر) در این کتاب به تهمت‌هایی که بنی‌عباس در طول تاریخ به امام حسن مجتبی(ع) وارد کرده بودند، پاسخ داده است، تهمت‌هایی که گاهی حتی در میان شیعیان نیز رواج یافته‌اند!

زندگانی امام حسن مجتبی (ع) بر اساس روایات مستند

کتاب «زندگانی امام حسن مجتبی (ع)» به قلم «سید هاشم رسولی محلاتی» را نشر بوستان کتاب روانه بازارکتاب کرده است. در این اثر مولف زوایای زندگی این امام همام را در نظر گرفته‌ و سعی کرده‌ که از منابع معتبر، مورد قبول و مشهور و هم‌چنین روایاتی دارای اسناد معتبر در کتاب‌های شیعه و سنی استفاده کند. همچنین از روایت‌هایی ضعیف که مورد قبول اهل تحقیق قرار نمی‌گیرد، اجتناب کرده است. نشر بوستان کتاب اثر حاضر را چاپ و روانه بازار نشر کرده است.

حقایق‌ پنهان‌: پژوهشی‌ در زندگانی‌ سیاسی‌ امام‌ حسن‌ مجتبی‌(ع)

نویسنده: احمد زمانی‌؛ با مقدمه‌ حضرت آیت الله جعفر سبحانی - ناشر: بوستان کتاب

برخی از فصل های کتاب عبارتند از: نگاهی گذرا به دوران کودکی امام مجتبی علیه السلام ؛ ویژگی‏های امام مجتبی علیه السلام ؛ حسن بن علی علیه السلام پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم؛ مسؤولیت‏های امام مجتبی علیه السلام در دوران حکومت امیرالمؤمنین علیه السلام ؛ امامت و رهبری؛ انگیزه‏های صلح (مصالح امت اسلامی)؛ بازگشت به مدینه منوره؛ مسمومیت امام مجتبی علیه السلام ؛ شهادت مظلومانه امام مجتبی علیه السلام ؛ اوج استبداد و ستم امویان؛ تهاجم فرهنگی امویان و عباسیان؛ فرزندان امام حسن علیه السلام ؛ چهل حدیث برگزیده از مجموعه سخنان درباره امام مجتبی علیه السلام ؛ کتابشناسی

در مکتب کریم اهل بیت(ع) امام حسن مجتبی(ع)

نویسنده: دکتر علی‌قائمی، تهران، انتشارات امیری،‌چاپ اول، پاییز 1374، 256 ص.

دکتر قائمی این کتاب را به 18 بخش تقسیم نموده و در هر بخش به قسمتی از زندگی پربار امام حسن(ع) پرداخته است. نویسنده در مقدمه کتاب هدف خود را از بحث پیرامون امام حسن(ع) ناشناخته ماندن قدر امام(ع) و شرایط ویژه عصر امام(ع) و سخنان ضد و نقیضی که در مورد داستان زندگی امام(ع) از سوی زبان‌های غرض‌آلود بیان می‌شود، بیان کرده است. همچنین به طور مفصل به بیان اهمیت صلح ایشان پرداخته و آن را تا جای ممکن تبیین نموده است.

دریا، طوفان، تلاطم،‌پنجره‌ای به آفاق شخصیت شگفت امام حسن مجتبی(ع)

نویسنده، محبوبه زارع، ناشر: بوستان کتاب قم، چاپ اول، 1381، 134 ص.

نویسنده در این اثر، کتابش را به 6 بخش به نام تلاطم تقسیم نموده است. این اثر در عین اینکه دارای دقت کافی در شرح حقایق تاریخی است،‌با قلمی هنری و ادبی نگاشته شده و نویسنده کوشیده است تا جای ممکن زوایای بکری را برای بیان حوادث تاریخی آن دوره پیدا کند و به آن بپردازد.

مسند الإمام المجتبی أبی محمد الحسن بن علی علیهما السلام‏

نویسنده: عزیز الله عطاردی‏. ناشر: عطارد.

مؤلف در هر مسند، روایات را به صورت کامل از منابع نقل کرده و ضمن بیان منبع آن، سلسله اسناد را هم آورده است. البته الزاماً همه اخبار از معصوم نقل نشده و بخشی از آنها، گزارش های تاریخی و نقل قول مورخان است. مؤلف، بخش روایاتی را که از خود امام نقل شده (یعنی آن امام که کتاب به او اختصاص دارد) به شکل مبسوطی بر اساس اصول (عقاید) و فروع (فقهی) دسته بندی کرده و از منابع مشهور و غیر مشهور آنها را جمع آوری و ارائه می کند. طبعاً در خصوص امام باقر و امام صادق علیهما السلام که روایات بیشتری از آنان نقل شده حجم بیشتری به مجلدات کتاب مسند اختصاص داده شده است. چنانکه مسند الامام الصادق علیه السلام بیشترین مجلدات (بیش از 20 جلد) را به خود اختصاص داده است.

حسن(ع) کیست؟

فضل الله کمپانی، انتشارات فراهانی، 1354؛

در این کتاب نویسنده ضمن بیان تاریخ زندگانی امام حسن مجتبی(ع) و بیان فضایل وی تفصیلاً به مسئله صلح ایشان پرداخته و کوشیده با ادله تاریخی و روایی و با بیانی رسا و روان به تبیین آن بپردازد.

نگرشی به صلح امام حسن(ع))

ابراهیم طاهری، صبر سرخ، نشر صدوق، 1376؛ در این کتاب ضمن بیان فضایل و خصایل، زندگانی امام حسن(ع) تلاش شده چهره‌ای منطقی و شایسته از صلح امام حسن(ع) به دست داده و به شبهات و اشکالات به وجود آمده و طرح شده توسط معاندین و بی‌خبران از تاریخ پاسخ داده شود.

امام حسن(ع) را بیشتر بشناسیم

کتاب «امام حسن(ع) را بیشتر بشناسیم» گزیده‌ای از کتاب منتهی‌الآمال اثر محدّث نامی، حاج شیخ عباس قمی است که انتشارات نور محبت آن را با شمارگان 500 نسخه و بهای 80 هزار ریال روانه بازار نشر کرده است. آنچه در این دفتر درباره آن حضرت آمده عبارتند از: چگونگی ولادت، مختصری از فضایل و مکارم، شهادت، اولاد ایشان و چگونگی صلح با معاویه.

پرسش‌های مردم و پاسخ‌های امام حسن و امام حسین(ع)

کتاب «پرسش‌های مردم و پاسخ‌های امام حسن و امام حسین(ع)» یکی از آثار مهمی است که توسط احمد قاضی‌زاهدی‌گلپایگانی نوشته شده و محمدحسین رحیمیان آن را ترجمه کرده است. کتاب پیش رو، یکی از کتاب‌های مجموعه بزرگ «پرسش‌ها و پاسخ‌هایی از تمام ائمه معصومین(ع)» است که به پرسش‌های مردم و پاسخ‌های امام حسن(ع) و امام حسین(ع) پرداخته است. این اثرتوسط انتشارات پیوند با امام منتشر شده است.

تاریخ زندگانی امام حسن مجتبی(ع)

این کتاب را سیدمهدی میرزایی نوشته و در نگارش این اثر به منابع معتبر و موثّق به شرح زندگانی امام حسن مجتبی(ع) پرداخته و انتشارات مهام آن را در 128 صفحه منتشر کرده است.

یادگار آفتاب

یادگار آفتاب، پژوهشی در زندگانی و سیره امام حسن مجتبی(ع) است که ابوالفضل هادی‌منش آن را به نگارش درآورده و انتشارات بهار دل‌ها آن را با شمارگان 2 هزار نسخه و بهای 60 هزار ریال در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است.

امام حسن و امام حسین(ع) در روایات اهل سنت

کتاب «امام حسن و امام حسین(ع)در روایات اهل سنت» به قلم مهدی اکبرنژاد از جمله کتاب های متفاوت دراین باره است. انتشارات بوستان کتاب قم آن را روانه بازار نشر کرده. این کتاب در 10 فصل شخصیت این دو امام را بر اساس روایات اهل سنت بررسی کرده است.

*امیر کرامت، امام حسن مجتبی(ع)

کتاب «امیر کرامت، امام حسن مجتبی(ع)» تألیف حجت‌الاسلام اسدالله محمدی‌نیا از سوی انتشارات سبط اکبر(ع) روانه بازار نشر شده است. این کتاب دارای هفت فصل نظیر «نگاهی به زندگی امام حسن مجتبی(ع)»، «منزلت امام حسن مجتبی(ع) در نزد رسول خدا(ص)»، «فضائل اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)»، «معجزات و کرامات از امام حسن مجتبی(ع)»، «سخنان عرشی(چهل حدیث)»، «پاسخ و پرسش‌ها» و «وصایا، مصائب و اشعار» است.

الامام الحسن( علیه‏السلام )

مولف: مهدی آیت اللهی
ترجمه: کمال السید
ناشر: قم: موسسه انصاریان، (1374). 24ص.

سیره عملی اهلبیت، حضرت امام حسن مجتبی( علیه‏السلام )

مولف: کاظم ارفع
ناشر: تهران: فیض کاشانی، 1374

ناسخ التواریخ، زندگانی حضرت امام حسن مجتبی( علیه‏السلام ).

مولف: عباسقلی سپهر

ناشر: تهران: کتابفروشی اسلامیه، 1367

*چهل حدیث در فضایل امام حسن(ع)

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معاونت امور فرهنگی، 1374، تهران؛ در این کتاب پاره‌ای از احادیث پیامبر و سایر معصومین(ع) راجع به فضایل و ابعاد اخلاقی و شخصیتی امام حسن مجتبی(ع) ذکر شده است.

/6262