آیت‌الله طالقانی با نخست وزیری بازرگان مخالف بود

گروه تاریخ-رجانیوز: پس از ورود امام به کشور و لزوم شکل‌گیری دولت موقت، اعضای شورای انقلاب، مهندس مهدی بازرگان را به عنوان رئیس کابینه‌ دولت موقت معرفی کردند و امام نیز حکم نخست‌وزیری او را صادر کردند. اما چنانکه در کتاب «آیت‌الله طالقانی و گروه‌های سیاسی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده آمده است، همچون حضرت امام، آیت‌الله طالقانی نیز با نخست‌وزیری بازرگان موافق نبود.

آیت‌الله طالقانی پس از پایان جلسه‌ مدرسه‌ رفاه به بعضی از اعضای دفتر و خانواده‌اش گفت: «مسئله‌ تعیین مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر مطرح بود. من به هر حال تأیید کردم ولی به نظر من بازرگان به درد این کار نمی‌خورد. ایشان آدم خوبی است ولی مرد قاطع و مدیریتی برای پیشبرد انقلاب نیست. به نظر من ایشان می‌تواند به عنوان وزیر انتخاب شود نه نخست‌وزیر یک دولت انقلابی».

بدون تردید مهندس بازرگان سمبل جریان فکری و سیاسی نهضت آزادی است. از آن سو نباید فراموش کرد که آیت‌الله طالقانی نزدیک‌ترین و آشناترین فرد به آقای بازرگان بود. طالقانی در بازرگان توانایی همگامی و هماهنگی با سیاست‌ها و تحولات انقلابی را نمی‌دید. با شناخت عمیقی که طالقانی از نهضت آزادی و به ویژه آقای بازرگان داشت، صلاحیت آنها را برای تصدی یک دولت انقلابی مورد تردید قرار می‌داد... البته پس از انتخاب بازرگان، امام و آقای طالقانی چاره‌ای جز تأیید، حمایت و همکاری ندانستند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار دولت موقت، دولت همان گونه که برای برخی قابل پیش‌بینی بود، نتوانست انتظارات را برآورده نماید. دولت بازرگان به ویژه شخص ایشان به آه و ناله و شکایت و یا گفتن پند و اندرز در رادیو و تلویزیون سپری شد.

به دلیل تعارض دیدگاه‌های نهضت آزادی که به طور عمده در شکل دولت موقت اعمال می‌شد، با دیدگاه‌های خط امام، جدی‌ترین چالش بین این دو جریان پدیدار شد. تقابل مواضع در مواردی چون نقش روحانیت و نیروهای خط امامی در مدیریت اجرایی کشور، محاکمه‌ سران رژیم پهلوی که عمدتا به مذاق نهضتی‌ها خوشایند نبود و یا مصادره اموال، رابطه با ایالات متحده‌ آمریکا، نقش نهادهای انقلابی در فرایند حکومت جدید، مناسبات با نهضت‌های آزادی بخش جهان اسلام و صدور انقلاب و... کار را به جایی کشانید که همه به این نتیجه رسیدند نهضت آزادی فاقد مشی اسلامی و انقلابی است.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی