ورود قطار سبک شهری به سه مسیر پایتخت

آیا راه اندازی LRT مشکلات ترافیکی پایتخت را کاهش می‌دهد؟

محمدعلی افشانی، شهردار تهران هفت محور برای حل مشکلات ترافیکی شهر تهران پیشنهاد داده که نخستین آن توسعه حمل و نقل عمومی است، توسعه حمل و نقل پاک و غیرموتوری، ایجاد پیاده ‌روها، پیاده راه‌ها، مسیرهای دوچرخه‌سواری، مدیریت تقاضای سفر، طراحی و تهیه برنامه عملیاتی کنترل هوشمند ترافیک، مدیریت عرضه تسهیلات حمل و نقل، ایجادارتباط بین کاربری زمین و حمل و نقل و تهیه برنامه عملیاتی ایمنی ترافیک شهر تهران از دیگر برنامه های او برای باز کردن گره ترافیک پایتخت است.

وی در برنامه هایش به آسیب توسعه حمل و نقل عمومی اشاره کرده و از عدم وجود مطالعات منسجم جهت توسعه حمل و نقل عمومی شهر تهران (علیرغم وجود مطالعات پراکنده)، مشکلات مربوط به تأمین منابع مالی جهت افزایش ونوسازی ناوگان اتوبوسرانی، افزایش واگن مترو، توسعه و تکمیل خطوط مترو، عدم پوشش مناسب شبکه حمل و نقل عمومی در وضع موجود، کمبود ظرفیت و مطلوبیت در شبکه حمل و نقل عمومی به ویژه درساعات اوج ترافیک، عدم وجود طرح توسعه هدفمند شبکه حمل ونقل عمومی درراستای سیاست‌ها ی توسعه شهر تهران و شهرهای اقماری و درنظرنگرفتن سیاست‌های حمل و نقل انسان‌محور درتوسعه حمل و نقل عمومی به عنوان مهم ترین دلایل مطلوب نبودن حمل و نقل عمومی عنوان می کند.

نسخه افشانی برای بازکردن گره کور ترافیک پایتخت، توسعه و تکمیل حمل و نقل عمومی با تاکید بر سامانه‌های ریلی است. به اعتقاد وی، توسعه حمل و نقل عمومی شامل توسعه در یک نظام چند لایه ای می شود که لایه اول و اصلی آن، خطوط ریلی به عنوان ستون فقرات سیستم حمل و نقل شهراست که با سامانه نیمه انبوه بر نظیر اتوبوس تندرو (BRT) تکمیل می شود. لایه دوم خطوط تغذیه کننده شامل اتوبوس های معمولی است که لازم است با بهره گیری از تسهیلاتی نظیر خطوط ویژه ای اولویت حرکتی پیدا کنند و دسترسی شهروندان را به لایه اول برقرار سازند.

در لایه سوم خطوط اتوبوس و مینی بوس محلی قرار می گیرد که عمدتا به سفرهای کوتاه برد و رفع نیازهای درون منطقه ای اختصاص می یابد. ضمن این که هر چند می توان تاکسی های خطی را در این لایه بندی در نظر گرفت ولی با توجه به اسناد بالادستی و در جهت کاهش وابستگی سیستم حمل و نقل شهر به این گونه، باید برنامه ها بر مبنای کاهش تقاضای تاکسی و پوشش عمده تقاضا با سایر گونه های باشد. افشانی تاکید دارد که طرح جامع حمل و نقل ترافیک نیاز به بازنگری دارد و باید در این بازنگری بر توسعه حمل و نقل عمومی با محوریت مترو توجه ویژه ای شود.

مطالعه سه مسیر برای راه اندازی LRT در پایتخت

LRT یا Light Rail Transit یک نوع قطار سبک شهری است که از یک یا دو یا سه واگن تشکیل شده است.ال آر تی در واقع همان حمل و نقل ریلی سبک است که به عنوان یک وسیله تندرو می توان در شهر از آن استفاده کرد. یکی از برنامه های شهرداری تهران برای کاهش بار ترافیک راه اندازی LRT در سه مسیر است.

محسن پورسید آقایی، معاون ترافیک شهرداری تهران در این خصوص گفت: به دنبال آن هستیم که خط LRT را در تهران راه اندازی کنیم. به همین دلیل سه مسیر برای انجام مطالعات احداث LRT شناسایی شده است.

وی در مورد سه مسیر مورد مطالعه احداث LRT گفت: در منطقه 12 و در رینگ گردشگری آن یعنی میدان بهارستان تا محدوده بازار، خط اتوبوس جمهوری - بهارستان و خط راه آهن به تجریش مورد بررسی است و در صورت ارزیابی‌های نهایی یکی از این مسیرها برای راه اندازی LRT انتخاب خواهد شد.

وی گفت: میزان توجیه پذیر بودن سه مسیر در حال مطالعه است اما هنوز بررسی‌های آن نهایی نشده است.

پورسیدآقایی با بیان اینکه برای راه اندازی خط LRT می‌بایست حتما از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم، افزود: حضور سرمایه گذار بخش خصوصی و توجیه پذیر بودن راه اندازی LRT در یکی از سه مسیر اعلامی می‌بایست احصا شود تا نسبت به راه اندازی LRT اقدام کنیم.

LRT و تورهای گردشگری منطقه 12

محسنی، شهردار منطقه ۱۲ در مورد سرانجام احداث LRT در این منطقه گفت: مطالعات فنی اجرای این طرح صورت گرفته است و اجرایی شدن این طرح منوط به تصویب سازمان‌های بالا دستی است، اما می‌توانیم از LRT به عنوان یک وسیله گردشگری در رینگ گردشگری یعنی از بهارستان به بازار و بعد از آن نیز خیابان سرچشمه استفاده کنیم و از آن جایی که این پروژه‌ در سطح خیابان تعبیه می‌شود، کمترین هزینه را نیز در بر خواهد داشت و می‌توانیم در پی راه‌اندازی این وسیله تفاهمنامه‌ای نیز با مراکز گردشگری منعقد کنیم که تورهای گردشگری از رینگ گردشگری منطقه ۱۲ استفاده ویژه‌ای کند.

آیا قطار سبک شهری به سرنوشت مونوریل دچار می‌شود؟

محمودی شاه نشین، عضو مجمع نمایندگان استان تهران در واکنش به انتشار خبری از سوی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران مبنی بر تعیین سه مسیر در پایتخت برای راه‌اندازی LRT گفت: ایجاد قطار داخل شهری، مترو، BRT یا LRT در حوزه جغرافیایی خاصی به خوبی پاسخگوی نیازهای شهری هستند اما ممکن است در برخی مناطق با ساختار شهری تناسبی نداشته باشد، کما اینکه می‌بینیم BRT در مسیر آزادی به تهرانپارس یا راه آهن به تجریش تاثیر مثبتی به همراه داشته است اما راه‌اندازی آن در معابری که عرض کمتر از 16 متر داشته باشند، امکانپذیر نیست.

نماینده مردم شهریار، قدس و ملارد در مجلس شورای اسلامی، افزود: بی‌تردید برای ایجاد خطوط حمل و نقل شهری نمی‌‎توان روی هر کدام از وسایل حمل و نقل عمومی به عنوان راهکار مطلق برای برون‌رفت از مشکلات شهری کنونی برنامه‌ریزی کرد، ضمن اینکه رفع معضل ترافیک در گروی بهره‌مندی از مجموعه‌ای از وسایل حمل و نقل شهری است.

وی تصریح کرد: در هر منطقه‌ای ممکن است یکی از وسایل حمل و نقل شهری راهگشای نیاز شهروندان باشد، کما اینکه در برخی مناطق مترو کارایی داشته و در برخی مناطق به ویژه حاشیه‌های شهر هم تاکسی و در برخی محدوده‌ها هم اتوبوسرانی می‌تواند نیاز شهری را پوشش دهد و در مراکز شهر هم که آلودگی هوا به دلیل وجود ترافیک بیشتر است، می‌توان از اتوبوس‌های برقی استفاده کرد، همچنین حمل و نقل بخش‌هایی از شهر را نیز با LRT تامین کرد، هر چند جابجایی مطلق شهروندان با LRT در پایتخت نیز اظهارنظر مستندی نیست.

این نماینده مردم در مجلس دهم، تاکید کرد: ما باید زیرساخت‌های لازم را برای توسعه خطوط حمل و نقل شهری فراهم کنیم و نمی‌توانیم از این مهم غافل شویم که در هیچ نقطه از جهان حمل و نقل شهری به یک وسیله حمل و نقل عمومی خاص محدود نمی‌شود، بلکه از 100 درصد جابجایی‌ها برای هر کدام از وسایل حمل و نقل عمومی بنابر نوع محل عبور و مرور، عرض خیابان، حتی میزان شیب، تعداد چهارراه‌ها و طول مسیر سهمی در نظر گرفته‌اند.

عضو کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اگر ما از تمام وسایل حمل و نقل عمومی متناسب با مقتضیات هر محدوده استفاده نکنیم، مثل این است که تمام تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد گذاشته باشیم که این امر مشکلاتی را در حوزه حمل و نقل شهری ایجاد خواهد کرد، کما اینکه اگر بخواهیم فقط روی تاکسی‌ها متمرکز شویم، چنانچه به هر دلیلی فعالیت آنها محدود شود، قطعا در این حوزه فلج می‌شویم، بنابراین باید در کنار وسایل حمل و نقل کنونی گزینه آلترناتیو هم داشته باشیم و همان‌طور که در اتوبان تهران-کرج از بالا مترو و از پایین جاده مخصوص را داریم و در کنار آن قطار حومه را هم داریم که برای آن ریل‌گذاری شده است، می‌توانیم در سایر بخش‌ها نیز متناسب با نیاز منطقه‌ای از وسایل حمل و نقل عمومی متعددی استفاده کنیم.