17 شگفت‌انگیزترین فواید خواب عمیق برای سلامتی

خواب عمیق بسیار اهمیت دارد و درست مانند غذا، آب و هوا برای سلامت و بدن‌تان بسیار مطبوع است. ما به خواب به عنوان یک چیز ضروری نیاز داریم و نمی‌توانیم از خواب شبانه چشم‌پوشی کنیم چرا که در این صورت قطعا بیمار خواهیم شد. خواب نیاز بدن است و ضرورت دارد. در این نوشتار با ما همراه باشید تا با ۱۷ شگفت‌انگیزترین فواید خواب عمیق برای سلامتی آشنا شوید.

بدون خواب، بدن نمی‌تواند سیستم ارگان‌ها، عصب‌ها، هورمون‌ها و سایر عملکردهای بدن را تنظیم کند. امروزه مردم به دلیل کار و وظایف دیگری (مثلا تکالیف مدرسه برای نوجوانان) خواب را فدا می‌کنند. خواب همچنین برای پردازش و سوخت و ساز اهمیت زیادی دارد و بروز اختلال در آن می‌تواند فرایند یادگیری را نیز در طول روز با مشکل مواجه کند.

ثابت شده‌است که افراد مبتلا به کمبود خواب، از اختلالات روانی نیز رنج می‌برند و تمرکز و حافظه‌شان را از دست می‌دهند. معمولا افرادی که کسر خواب دارند، برای غلبه بر این مشکل قرص خواب مصرف می‌کنند اما مصرف قرص در واقع راه‌حل این مشکل نیست.

مطلب مرتبط: بهترین و بدترین طرز خوابیدن برای سلامتی چیست

قرص خواب می‌تواند موجب خواب‌آلودگی، اعتیاد، از بین رفتن تمرکز و کاهش بهره‌وری و مشکلات حافظه شود.

این قرص‌ها همچنین سبب می‌شوند که نتوانید به اندازه‌ی کافی خواب عمیق داشته باشید. هنگامی که به اندازه‌ی کافی بخوابید، بدن‌تان دوباره پرطراوت خواهد شد و استقامت شما دوباره احیا می‌شود. بعد از خواب کافی و عمیق شبانه، صبح احساس خوبی دارید و برای سپری کردن روزتان آماده هستید.

خواب عمیق چیست؟

خواب عمیق یکی از مراحل فرایند خواب است. الگوی خواب، خود را با ریتم یا ساعت زیستی یا ساعت بیولوژیکی هماهنگ می‌کند و از طریق برخی از فرآیندها در مغز که زمان استراحت شما و زمانی را که نور به تاریکی تغییر می‌کند، نشان می‌دهند. خواب عمیق زمانی است که بدن بدن خود را ترمیم می‌کند و انرژی را برای روز بعد احیا می‌کند. خواب عمیق همچنین نقش مهمی در حفظ سلامت شما، تحریک رشد، تقویت سیستم ایمنی بدن و ترمیم عضلات و بافت‌های آسیب‌دیده دارد.

وقتی شب می‌شود، بدن شما به کم شدن نور واکنش نشان می‌دهد و شروع به تولید ملاتونین می‌کند، هورمونی که سبب ایجاد احساس خواب آلودگی در شما می‌شود. نور یک مهارکننده است که می‌تواند مانع تولید ملاتونین توسط بدن شود. به همین دلیل است که ما به سختی می‌توانیم در طی روز به خواب برویم. خواب چهار مرحله‌ی اصلی دارد که باید در طول زمان خواب کامل شود. این مراحل عبارتند از:

– مرحله‌ی ۱ مرحله‌ی NREM خواب است.

درست بعد از این‌که به خواب می‌روید، وارد حرکت غیر سریع چشم (NREM) می‌شوید. که به سه مرحله تقسیم می‌شود: NREM1، NREM2 و NREM3

مطلب مرتبط : شخصیت شناسی طرزخوابیدن

– مرحله‌ی ۲ که متعلق به مراحل نور در خواب است.

در این مرحله از خواب، بدن شما به علت سر و صدا یا هر مزاحمت دیگری به راحتی از خواب بیدار می‌شود.

– مرحله‌ی ۳ مرحله‌ی خواب عمیق است

بیدار شدن در این مرحله بسیار دشوارتر خواهد بود و اگر در این مرحله از خواب بیدار شوید ممکن است احساس سردردگمی و سرگیجه داشته باشید.

– مرحله‌ی ۴ که به عنوان مرحله‌ی حرکت سریع چشم (REM) شناخته می‌شود.

در این مرحله از خواب ما رویا را تجربه خواهیم کرد و اگر در این مرحله بیدار شویم، بی‌حال و خواب‌آلود خواهیم بود.

هر مرحله از ۴ مراحل خواب حدود یک ساعت و نیم طول می‌کشد و برای به دست آوردن خواب کافی و عمیق، این مراحل باید در طول خواب کامل شوند.

چه چیزهایی خواب عمیق را با مشکل مواجه می‌کنند؟

خواب عمیق ممکن است در اثر عوامل متعددی مثل کار شبانه، الگوی خواب و رفتار نامنظم یا حتی سفر به مناطق مختلف زمانی با مشکل مواجه شود. این عوامل خواب عمیق شما را دچار اشکال می‌کنند و باعث می‌شوند که احساس سردرگمی، خواب‌آلودگی و عدم هوشیاری داشته باشید زیرا این‌ها می‌توانند سطح ملاتونین را کاهش دهند و باعث شوند که دچار کسر خواب شوید.

مزایای خواب عمیق برای سلامتی

خواب عمیق مرحله‌ی مهمی از فرایند خواب است که شما باید هر بار که می‌خوابید، آن را تجربه کنید. در این نوشتار با مزایای خواب عمیق آشنا خواهید شد که ممکن است تا به حال نمی‌دانستید:

مطلب مرتبط : ۶ طرزخوابیدن که گویای شخصیت شما است

۱. سلامت قلب را حفظ می‌کند.

یکی از بهترین مزایای خواب عمیق، حفظ سلامت قلب است. اگر می‌خواهید قلب تان را سالم نگه دارید، باید همیشه خواب عمیق داشته باشید. در طول خواب عمیق، قلب کندتر می‌تپد و همین سبب می‌شود که فرصتی برای بازیابی خود داشته باشد.

۲. فشار خون را کاهش می‌دهد.

نداشتن خواب عمیق می‌تواند باعث تولید آدرنالین یا کورتیزول شود و این امر سبب بالا رفتن فشار خون می‌شود. هنگامی که شما خواب عمیق را تجربه می‌کنید، به بدن‌تان فرصت استراحت می‌دهید، قلب‌تان کندتر می‌تپد و به این ترتیب فشار خون کاهش می‌یابد.

۳. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

خواب عمیق یکی از فرایندهای بدن برای حفظ سلامت ارگان‌ها و سلول‌های بدن است. در مرحله‌ی خواب عمیق، بدن شما سلول‌های ایمنی و آنتی‌بادی را تولید می‌کند که به مبارزه و جلوگیری از بیماری‌ها کمک می‌کنند.

۴. سلامت مغز را حفظ می‌کند.

خواب عمیق قبل از ورود بدن به مرحله‌ی REM یا مرحله ی حرکت سریع چشم است که در آن بدن خواب دیدن را شروع می‌کند. در مرحله‌ی خواب عمیق، مغز سلول‌های خود را ترمیم می‌کند و بدن هورمون و دیگر انتقال‌دهنده‌های عصبی را تولید می‌کند که می‌توانند تولید سلول‌های جدید مغز را بهبود بدهند. این امر باعث می‌شود مغز شما به طور کامل بازیابی شود و به این ترتیب از هر نوع اختلال روانی جلوگیری می‌شود.

۵. حافظه و خلاقیت را بهبود می‌دهد.

با توجه به یک مطالعه، خواب عمیق می‌تواند حافظه‌ی شما را تقویت کند و خلاقیت‌تان را بهبود ببخشد. کسانی که به اندازه‌ی کافی خواب عمیق دارند، حافظه و عملکرد یادگیری بهتری هم دارند، از جمله خلاقیت در فضای کاری یا در کلاس درس. بسیاری از متخصصان ثابت کرده‌اند که پس از خواب عمیق، مغز وارد شدن به مرحله‌ی REM را شروع می‌کند، مرحله‌ای که در آن دیدن خواب و رویا رخ می‌دهد. بدون خواب عمیق، وارد مرحله‌ی بعدی نخواهید شد.

۶. از آلزایمر جلوگیری می‌کند.

خواب عمیق با حفظ عملکرد مناسب مغز، می‌تواند به طور قابل‌توجهی به جلوگیری از زوال حافظه کمک کند. آلزایمر نوعی بیماری است که سبب می‌شود مغز حافظه را از دست بدهد. در طول خواب عمیق، مغز خود را بازیابی می‌کند و آسیب‌های احتمالی را نیز ترمیم می‌کند.

۷. سبب می‌شود که وزن مناسبی داشته باشید.

نداشتن خواب عمیق باعث می‌شود که وزن‌تان افزایش بیابد و اشتیاق بیش‌تری برای خوردن داشته باشید. با توجه به یک مطالعه، خواب عمیق می‌تواند تمام آسیب‌های وارد شده در داخل بدن از جمله تغییرات هورمونی را ترمیم کند. خواب عمیق می‌تواند تنظیم گرلین و لپتین را بهبود ببخشد. گرلین هورمون ترویج گرسنگی است، در حالی که لپتین سبب تحریک احساس سیری می‌شود. بدون خواب خوب، بدن کنترل خود را در تنظیم هورمون‌ها از دست می‌دهد و به این ترتیب وزن افزایش می‌یابد.

۸. از چاقی جلوگیری می‌کند.

خواب عمیق می‌تواند از جهش‌هایی که در بدن رخ می‌دهد جلوگیری کند، از جمله جهش‌های ژنتیکی متعدد که باعث چاقی می‌شوند، و همین‌طور تغییر در هورمون‌های گرلین و لپتین را بهبود می‌دهد. بازیابی سلول‌ها نیز دیگر تاثیر مثبت خواب عمیق است و همین به جلوگیری از اختلال متابولیک که همراه با چاقی است، کمک خواهد کرد.

۹. فرایند هضم را بهبود می‌دهد.

در واقع، خوردن قبل از خواب چیزی است که باید از آن پرهیز کنید، زیرا می‌تواند عملکرد بدن را برای رفع آسیب‌های دستگاه گوارش و غدد با اختلال مواجه کند. بدن به جای تمرکز بر ترمیم دستگاه هضم، مشغول هضم غذایی خواهد بود که درست قبل از خواب خورده‌اید. روند ترمیم دستگاه هضم در مرحله‌ی خواب عمیق رخ می‌‌دهد. به همین دلیل خواب عمیق می‌تواند عملکرد هضم را بهبود دهد.

۱۰. سلول‌های بدن را ترمیم می‌کند.

این مورد شاید یکی از مهم‌ترین مزایای خواب عمیق است. در مرحله‌ی خواب عمیق، پروتئین داخل بدن برای از بین بردن هر گونه آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد، میکرو ارگانیسم‌ها یا عوامل دیگر مانند سموم و مواد مضر فعالیت خواهد کرد. داشتن خواب عمیق شبانه سبب می‌شود که زخم‌های‌تان سریع‌تر بهبود بیابند.

۱۱. انرژی بدن را بازیابی می‌کند.

خواب عمیق مرحله‌ای است که در آن بدن شروع به احیاء انرژی می‌کند. در طول خواب بدن هنوز انرژی را از طریق متابولیسم تولید می‌کند و صبح که بیدار می‌شوید، این انرژی برای‌تان باقی می‌ماند.

۱۲. استرس و افسردگی را کاهش می‌دهد.

خواب عمیق می‌تواند استرس و افسردگی را کاهش دهد، زیرا عصب را آرام می‌کند و سبب می‌شود که قلب آرام‌تر بتپد. خواب عمیق اثر آرام‌بخش روی بدن دارد و نداشتن خواب عمیق نیز سبب استرس و افسردگی می‌شود. مطالعات ثابت کرده‌اند که استرس و خواب عمیق بر روی یکدیگر تاثیر دارند.

۱۳. خلق و خوی شما را بهبود می‌دهد.

اگر شما به اندازه‌ی کافی خواب عمیق داشته باشید، وقتی از خواب بیدار می‌شوید، سرحال و پرانرژی خواهید بود. و این مطمئنا شروع خوبی برای روز شما است. در مقابل، افرادی که خواب عمیق را تجربه نمی‌کنند به راحتی عصبانی و احساساتی می‌شوند. کنترل احساس ناامیدی و خواب‌آلودگی برای آن‌ها دشوار است. مطالعات نشان می‌دهند افرادی که کسر خواب دارند، معمولا دچار مشکلات رفتاری و اختلالات روانی از جمله افسردگی می‌شوند.

۱۴. رشد بدن کودکان و نوجوانان را بهبود می‌دهد.

خواب از جمله مرحله‌ی خواب عمیق برای رشد کودکان و نوجوانان اهمیت زیادی دارد. در طول خواب عمیق بدن هورمون رشد تولید می‌کند که که باعث آزاد شدن هورمون رشدی می‌شود که در رشد کودکان نقش مهمی دارد. خواب عمیق همچنین توده‌ی عضلانی را بهبود می‌دهد، قدرت یادگیری و حافظه را افزایش می‌دهد و آسیب وارد شده به سلول‌ها و بافت‌ها را ترمیم می‌کند. خواب عمیق همچنین بر آزاد شدن هورمون‌های جنسی است که می‌توانند بلوغ و باروری را در نوجوانان ایجاد کنند،‌ تاثیر دارد.

۱۵. از دیابت جلوگیری می‌کند.

دیابت می‌تواند در اثر عوامل زیادی ایجاد شود. افرادی که کمبود خواب دارند دچار اختلالات متابولیک مانند چاقی هستند و بعدها می‌توانند به دیابت نیز مبتلا شوند. داشتن خواب عمیق و کافی می‌تواند حساسیت انسولین را افزایش دهد و به بدن کمک کند که قند خون را در خود کاهش دهد.

۱۶. با التهاب مبارزه می‌کند.

یکی دیگر از مزایای خواب عمیق برای سلامتی مبارزه با التهاب است. برخی مطالعات نشان دادند سطح پروتئین واکنشی C در افرادی که به کمبود خواب عمیق دچار هستند نسبت به افرادی که خواب عمیق کافی دارند، بالاتر است. پروتئین واکنشی C نوعی پروتئین است که می‌تواند التهاب را مشخص کند. داشتن خواب عمیق به میزان کافی مطمئنا سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشد و بدن را برای مبارزه با التهاب آماده می‌کند.

چگونه خواب عمیق را تقویت کنیم؟

اگر نمی‌توانید به خواب عمیق فرو بروید و دچار کسر خواب هستید، می‌توانید به سادگی این نکات را برای بهبود کیفیت خواب‌تان امتحان کنید:

۱. محیط خوبی مهیا کنید

برای داشتن خواب عمیق می‌توانید یک محیط خوب را برای خواب آماده کنید. مثلا اتاق خواب باید تاریک، آرام، خنک و راحت باشد. خوابیدن بر روی یک تخت و بالش راحت سبب بهبود اوضاع خواب‌تان می‌شود.

۲. دور از سر و صدا بخوابید

در هنگام خواب از هر سر و صدایی دور باشید از جمله صدای حیوانات خانگی، خروپف و هر سر و صدای دیگری که می‌تواند خواب شما را خراب کند. اگر مجبور بودید در یک محیط پر سر و صدا بخوابید، می‌توانید از گوش‌گیر برای پوشش دادن گوش‌ها در طول خواب استفاده کنید. اگر شریک زندگی‌تان مشکل خر و پف دارد، می‌توانید از او بخواهید که به پزشک مراجعه کند.

۳. به هیچ چیز فکر نکنید

هنگامی که می‌خواهید بخوابید آرام باشید و در مورد کار یا وظایف‌تان فکر نکنید. این کار ممکن است الگوی خواب شما را تحت تأثیر قرار دهد و به یاد داشته باشید که از اتاق خواب خود فقط برای خواب استفاده کنید و کارهایی مانند تماشای تلویزیون یا بازی را در آن‌جا انجام ندهید. قبل از خواب ذهن‌تان را از هر فکری خالی کنید.

۴. برخی فعالیت‌ها را قبل از خواب انجام ندهید

از انجام بعضی فعالیت‌ها قبل از خواب پرهیز کنید مثلا انجام کار، بازی کردن، حل مشکلات، تماس تلفنی و حتی صحبت کردن با دیگران در حین تماشای تلویزیون.

۵. فعالیت‌های شبانه را کاهش دهید

کم‌کم فعالیت‌های خود را در شب کاهش بدهید و آرام کردن دهن‌تان را شروع کنید. بهتر است از قرار گرفتن در معرض نور شدید جلوگیری کنید زیرا می‌تواند به مغز سیگنال بدهد که بیدار بماند. شما می‌توانید برخی از فعالیت‌ها را که می‌توانند ذهن شما را آرام کنند، انجام دهید مانند خواندن یک کتاب (البته نه کتاب‌های ترسناک، پلیسی یا هر کتاب هیجان‌انگیز دیگری)، گوش دادن به موسیقی کلاسیک یا انجام مراقبه.

۶. از مصرف کافئین دوری کنید

از نوشیدن قهوه، الکل، چای یا کشیدن سیگاری که حاوی مواد اعتیادآور هستند مانند کافئین و نیکوتین است پرهیز کنید. کافئین ممکن است در خواب شما تداخل کند و باعث شود که بیدار بمانید. همچنین قبل از خواب از خوردن غذا پرهیز کنید. بهتر است ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب آخرین وعده غذا را بخورید.

این‌ها همه مزایای خواب عمیق بودند. اگر می‌خواهید بدن و ذهن سالم داشته باشیم، هرگز نباید خواب عمیق را با توجه به اهمیتی که دارد فدای کارهای دیگر بکنیم.

ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی

منبع: drhealthbenefits

۱۷ شگفت‌انگیزترین فواید خواب عمیق برای سلامتی